wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • van den Blocke

    3.02.2024
    3.02.2024

    Dzień dobry,

    jak prawidłowo powinna wyglądać odmiana nazwiska: Willem van den Blocke; i w liczbie mnogiej: rodzina van den Blocke.

    Bardzo proszę o odpowiedź.

    Z wyrazami szacunku

    S

  • ashwagandha

    31.01.2024
    31.01.2024

    Szanowni Państwo,

    prosiłabym o pomoc w odmianie wyrazu "ashwagandha", o ile to możliwe również w liczbie mnogiej.

    Z góry dziękuję serdecznie.

  • uchyłek Meckela

    31.01.2024
    20.03.2022

    Szanowni Państwo,

    czy prawidłowa forma to "uchyłek Meckla" czy "uchyłek Meckela"? Słownik medyczny PZWl oraz słownik Stedmana podają "Meckla", natomiast mianownictwo Feneisa "Meckela".

    Z poważaniem

    Anna Nowosielska

  • sinus versus

    28.01.2024
    28.01.2024

    Szanowni Państwo,

    jak powinno się prawidłowo odmieniać nazwę funkcji trygonometrycznej „sinus versus”?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Irlandzcy Trawelerzy

    25.01.2024
    25.01.2024

    Proszę o pomoc w tłumaczeniu określenia Irish Travellers — w odniesieniu do grupy etnicznej. Znalazłam między innymi Podróżnicy Irlandzcy — czy jest ono poprawne? Czy jest to oficjalny polski ekwiwalent tego określenia?

  • Ukraińskie nazwisko Wychowanec´

    21.01.2024
    21.01.2024

    Witam,

    mam pytanie dotyczące transkrypcji ukraińskiego nazwiska Вихованець. Spotkałam się z zapisem "Wychowaniec", który wydaje się poprawny, jednak z zasad transkrypcji na stronie https://sjp.pwn.pl/zasady/Uwagi-szczegolowe-do-transkrypcji-wyrazow-ukrainskich;629712.html wynika, że na końcu wyrazu powinien znaleźć się znak zmiękczenia, czyli "Wychowanieć". Nie brzmi to dobrze i nie znam przykładów potwierdzających stosowanie takiej zasady w przypadku tej konkretnej końcówki. Będę wdzięczna za rozstrzygnięcie.

  • spotters albo spoters

    21.01.2024
    21.01.2024

    Dzień dobry, spotkałem się z pewnym dylematem związanym z zapisem słowa „spotters” w odniesieniu do policjanta, bowiem w publikacjach do 2022 roku występowała tylko jedna forma zapisu tego wyrazu przez dwa "t". Jednak w 2022 ukazało się Zarządzenie nr 60 Komendanta Głównego Policji z dnia 7 kwietnia 2022 r. (…), w którym w § 1. pojawia po raz pierwszy słowo „spoters" z jednym "t”, a kolejnym dokumentem jest Decyzja nr 337 KGP z 2022 r.

    W związku z tym czy w jednej publikacji dopuszczalne byłoby stosowanie dwóch odmiennych form zapisu tego wyrazu, czy należałoby przyjąć nowy zapis do wszystkich, czy może jednak spolszczenie tego wyrazu nie powinno mieć miejsca?

  • plebiscitum

    17.01.2024
    17.01.2024

    W Słowniku PWN znajduje się słowo plebiscitum. Brak jest jednak odmiany. Czy to słowo się odmienia, np. tak jak referendum? Bardzo dziękuję, życząc szczęśliwego 2024 roku!

  • Alma Mater

    16.01.2024
    16.01.2024

    Szanowni Państwo,

    czy używanie określenia Alma Mater jest właściwe również wobec szkoły średniej (dokładniej liceum), czy stosowane jest ono – zgodnie ze słownikową definicją – wyłącznie w odniesieniu do uczelni wyższej?

    Pozdrawiam serdecznie

  • Saszko

    16.01.2024
    16.01.2024

    Szanowni Państwo,

    jak należy odmieniać ukraińskie imię męskie Saszko (z „o” na końcu)?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelniczka

  • Adaptacja fleksyjna zapożyczeń

    10.01.2024
    29.12.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym dopytać w sprawie nieodmienności wyrażeń łacińskich typu modus operandi. W słowniku można odnaleźć sformułowanie, że wyrażenie w każdej formie jest takie samo. Dla osób znających jednak język łaciński zdania „analiza modus operandi sprawcy”, a tym bardziej „są różne przykłady modus operandi sprawców” wygląda co najmniej dziwacznie. Czy można jednak stosować odmianę takich zwrotów i budować zdania typu „analiza modi operandi”? Jaka jest też przyczyną tej nieodmienności? Z góry dziękuję za pomoc.


    Z wyrazami szacunku

    Daniel

  • Pisownia rodzajników w tytułach obcych gazet i czasopism

    4.01.2024
    4.01.2024

    Dzień dobry!

    Moje pytanie dotyczy pisowni tytułów czasopism, które poprzedzone są rodzajnikiem: „la Repubblica”, „el Pais” — czy w języku polskim powinniśmy zapisywać rodzajnik wielką czy małą literą?

  • efektywnie

    3.01.2024
    3.01.2024

    Dzień dobry,

    czy można używać słowa efektywnie w znaczeniu «w rezultacie», «w rzeczywistości» (analogicznie to angielskiego effectively)?

    Pozdrawiam

  • Tworzenie przymiotników od nazw stanów USA

    31.12.2023
    31.12.2023

    Jakie są zasady tworzenia, bądź nietworzenia przymiotników od nazw stanów w USA? Dlaczego np. jest arizoński lub montański, a nie ma newadzkiego (nevadzkiego)? I co z nazwami stanów Ohio, Idaho itd. Czy jest jakaś zasada, czy traktujemy to w jakiś sposób „zdroworozsądkowo” i od stanu Massachusetts nawet nie próbujemy?

  • Terminologia matematyczna

    30.12.2023
    30.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie od jakiegoś czasu problem tłumaczenia dwóch terminów na polski z angielskiego. Pierwszym jest „extremal combinatorics”. Po polsku widziałem to głównie jako „kombinatorykę ekstremalną”, co jest bardzo przyjemnym określeniem, ale gdy się nad tym chwilę zastanowię, to chyba niestety powinna być „kombinatoryka ekstremowa”. Czy tak jest rzeczywiście i czy można by to nagiąć?

    Drugim jest „categorification”. Jest słowo „kategoryfikacja”, ale nie podoba mi się skojarzenie ze słowem 'klasyfikacja', które jest trochę nietrafione. Czy poprawny jest neologizm 'ukategoryjnienie', przez analogię do 'uzwarcenia' („compactification”)?

    Pozdrawiam

    M. Mehl

  • interagować

    29.12.2023
    29.12.2023

    Dzień dobry, spotkałam się w paru publikacjach z czasownikiem "interagować" (w znaczeniu „A interaguje z B” = „A i B wzajemnie na siebie oddziałują”). Czy taki czasownik jest poprawnie utworzony? Interesuje mnie również pochodzenie; w słownikach łacińskich nie znajduję „interagō”, od którego polski wyraz mógłby powstać.

  • Wykrzykniki o charakterze onomatopeicznym

    28.12.2023
    28.12.2023

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie geneza w języku polskim wykrzyknień takich jak ajajaj! oraz ojojoj!

    Skąd one się wzięły? Nasuwa mi się podobieństwo do języka francuskiego w którym bardzo podobne wykrzyknienia występują, jednak nie mam pewności.

  • Tokio

    26.12.2023
    26.12.2023

    Dzień dobry,

    coraz częściej spotykam się z zapisem nazwy stolicy Japonii jako Tokyo. Czy coś zmieniło się w zasadach pisowni tej nazwy, czy też jest to po prostu kalka z języka angielskiego? Wszelkie sensowne źródła listują Tokio jako jedyny poprawny zapis.

    Z pozdrowieniami

    Mateusz

  • Nazwa greckiej litery w polszczyźnie

    22.12.2023
    22.12.2023

    Szanowny Państwo,

    jaki jest poprawny zapis w języku polskim litery μ? Czy jest to Mu (tak jak po angielsku) czy może Mi/My.

    W Wikipedii jest ona umieszczona pod hasłem My (litera): https://pl.wikipedia.org/wiki/My_(litera)

    Z góry bardzo dziękuję za pomoc,

  • Nikołaj

    21.12.2023
    21.12.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym fikcyjną postać nazwać rosyjskim imieniem Nikolai, mam jednak problem z odmianą imienia przez przypadki. Np., biernik, „kogo, co?” – Nikolaia czy Nikolaiego?

    Z poważaniem

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego