wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • domaining czy domeniarstwo?
    17.11.2009
    17.11.2009
    W środowisku osób inwestujących w domeny nastąpił swego czasu pewien podział na takich, którzy swój fach zwą domeniarstwem, i takich, którzy uważają, że poprawną nazwą jest tylko nazwa angielska domaining. W skrócie: domena – domeniarz (domeniarze) – domeniarstwo, czy domena – domainer (domainersi, domainerzy) – domaining?
  • romanipen
    3.11.2009
    3.11.2009
    Witam serdecznie,
    czy określenie romanipen, jako pochodzące z języka romskiego, nie podlega odmianie fleksyjnej, czy też odmieniamy je normalnie?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Felicyta
  • operacjon(al)izacja
    20.10.2009
    20.10.2009
    Dzień dobry,
    od jakiegoś czasu można spotkać w zarządzaniu określenie operacjonalizacja, oznaczające przełożenie założeń teoretycznych, strategicznych w praktyczne, szczegółowe rozwiązania (przeniesione na poziom operacyjny). Jednak ostatnio w tekście o zarządzaniu widziałem operacjonizację w podobnym znaczeniu, jak to wcześniej przedstawiłem. Które określenie jest zatem poprawne?
  • epicki
    7.10.2009
    7.10.2009
    Dzień dobry.
    Chciałbym zapytać o zastosowanie słowa epicki. W internetowym slangu coraz popularniejszy jest zwrot epic fail, który można tłumaczyć jako totalną porażkę. Słowo epic jest również używane do określenia czegoś wspaniałego, np. epic movie, epic win. Wiele osób tłumaczy epic dosłownie jako epicki, np. epicka porażka lub epicki film, by opisać film, który bardzo się im spodobał. Mam jednak wrażenie, że takie zastosowanie słowa epicki jest błędne.
  • nazwy wymarłych zwierząt
    23.09.2009
    23.09.2009
    Czy można samodzielnie spolszczać nazwy wymarłych zwierząt, które nie są spolszczone w literaturze fachowej? A w jaki sposób? Teratornis, Ramphorhynchus do teratorn, ramforynch czy teratornis, ramforynchus? Ouranosaurus do ouranozaur, czy uranozaur? Varanops do waranops? Zhejiangosaurus do żedziengozaur? Iguanodon do iguanodon czy iguanodont? Itd.
  • toi toi
    23.09.2009
    23.09.2009
    W mowie potocznej ogólnym określeniem ubikacji wolno stojących jest nazwa toi toi. Wzięła się ona od nazwy firmy TOI TOI, która zdominowała rynek swoimi toaletami. Coraz częściej spotyka się to ogólne określenie w języku pisanym. Jak prawidłowo powinno się zapisywać tę nazwę (toi toi, toi-toi, Toi Toi czy jeszcze jakoś inaczej?) i jaka jest jej prawidłowa odmiana przez przypadki (wraz z pisownią)?
    Z poważaniem
    Anna Kendziak
  • demo, intro, outro
    7.07.2009
    7.07.2009
    Dzień dobry,
    chciałam zapytać, jak odmieniać wyrazy demo, intro i outro w liczbie pojedynczej i mnogiej. Zauważyłam, że zaczynają być one odmienne na wzór wyrazów takich, jak radio i studio. Chyba jednak nie można jeszcze uznać, ze słowa demo, intro i outro odmieniają się przez wszystkie przypadki (tak jak to już jest z radio i studio)?
    Dziękuję z góry za odpowiedź,
    Anna Widlarz
  • facylitator
    6.07.2009
    6.07.2009
    Szanowni Facylitatorzy Poradni Językowej,
    choć tego słowa nie ma w SJP., funkcjonuje w żargonie biznesu. Tłumaczę książki, w których takich słów jest zatrzęsienie, a polskich odpowiedników nie znajduję. Musiałabym je wymyślać, co jest bardziej ryzykowne niż spolszczenie terminu (znanego fachowcom). Mam jednak wątpliwość: czy to najlepsze z możliwych rozwiązań? Bo jak przetłumaczyć rzeczonego facilitatora, jeśli niezręczne jest opisowe oddanie znaczenia?
    Grażyna Skoczylas
  • adres powitalny
    3.07.2009
    3.07.2009
    Droga Poradnio,
    co myślisz o zwrocie adres powitalny, występującym jako określenie krótkiego wystąpienia otwierającego konferencję, zebranie, zgromadzenie itd., wygłaszanego przez jakąś ważną osobę, przewodniczącego, gościa honorowego itd.? Po angielsku – welcome address – czy to nie jest kalka z angielskiego? Czym to zastąpić? Czy radzisz unikać tego zwrotu?
    Pozdrawiam,
    Krystian Ignasiak
  • pendrive
    15.06.2009
    15.06.2009
    Mam wątpliwości dotyczące pisowni wyrazu pendrive. Spotkałem się z różnymi wariantami pisowni wspomnianego wyrazu: pen drive, pendrive, PenDrive, Pen Drive. Który zapis jest poprawny i tym samym zalecany do stosowania?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • pisownia wyrazów z cząstkami obcego pochodzenia
    15.06.2009
    15.06.2009
    Czy wyrazy zapożyczone, np. e-marketing (marketing internetowy / elektroniczny, a nie jak w języku angielskim eMarketing, czy email) lub telemarketing (czy tele-marketing), piszemy z łącznikiem, czy bez? Czy w języku polskim rządzi tym jakaś zasada?
    Jaka powinna być poprawna pisownia takich wyrazów jak: i-marketing lub e-marketing, elektro-marketing, ale już telemarketing, e-kartka, eko-torba (ekotorba czy eko torba), call-center (callcenter czy call center), infolinia (info-linia czy info linia)?
  • voodoo czy wudu?
    2.06.2009
    2.06.2009
    Dzień dobry!
    Czy można pisać voodoo, opisując religię, zwyczaje itp., skoro w słowniku jest wskazana pisownia polska – wudu? Spieram się o to z naszymi grafikami, według których angielska pisownia wygląda lepiej graficznie. Ja stoję na stanowisku, że powinno się pisać po polsku, jeśli istnieje takowa wersja. Bardzo proszę o zajęcie stanowiska w naszym sporze.
    Z poważaniem
    Łucja Matusiak
  • spolszczony zapis wyrazów zapożyczonych
    1.06.2009
    1.06.2009
    W polskim Internecie roi się od chatów, avatarów (tu: emblematów-pseudonimów), aquaparków i innych nazw, które powinno się spolszczać. Zwolennicy oryginalnego zapisu straszą hewi metalem i bejbi sitingiem, a w przypadku avatarów napominają, że słowo w tym kontekście jest zapożyczone z angielskiego i znaczy coś innego niż hinduski awatar. Wątpię, by obie formy były poprawne, ale wizja czilautu przeraża mnie równie mocno, co hexany. Kiedy mamy zapisywać fonetycznie, a kiedy nie?
  • klasa biznes
    24.05.2009
    24.05.2009
    Szanowna Poradnio!
    Czy zapis bizes klasa jest poprawny, np. w zdaniu: „Nigdy nie latałem samolotem biznes klasą” (analogicznie do: „Nigdy nie jeździłem pociągiem pierwszą klasą”)? Słownik ortograficzny PWN nie rejestruje terminu biznes klasa. Można tam znaleźć jedynie biznes class z informacją, że jest to wyrażenie nieodmienne. Czy powinno więc być: „Nigdy nie latałem biznes class”?
    Dziękuję za odpowiedź.
    M.
  • defaworyzowany
    13.05.2009
    13.05.2009
    Czy przymiotnik defaworyzowany, niewystępujący w słownikach PWN, używany w języku polskim w odniesieniu do rynku pracy, pochodzi od francuskiego défavorisé, funkcjonującego nie tylko w odniesieniu do rynku pracy, ale szerzej – określającego osoby, środowiska o trudniejszym starcie i gorszych szansach prawidłowego działania w społeczeństwie? Czy w takim razie w języku polskim słowo to można stosować szerzej niż tylko w odniesieniu do rynku pracy?
  • fokusowy
    12.05.2009
    12.05.2009
    Jak należy zapisywać przymiotnik fokusowy (przez c czy przez k?) w następujących połączeniach: fokusowa dyskusja, fokusowy wywiad, fokusowa grupa?
  • plagiować i plagiatować
    24.04.2009
    24.04.2009
    Często spotykam z wyrażeniem plagiatować. Ja uczyłem się, że mówi się plagiować i stąd wywodzą się plagiat czy plagiator, a nie odwrotnie. Internetowy słownik języka polskiego PWN podaje: plagiatować, a plagiować nie zna. Słownik Doroszewskiego ma plagiować, a nie ma plagiatować. Mnie plagiatować wydaje się błędne. Po łacinie jest wszak plagio, -are, a nie plagiato, -are. Nadto ten, kto dokonuje plagiatu, nazywa się plagiator, nie plagiatator.
  • blogging czy bloging?
    19.04.2009
    19.04.2009
    Podczas dyskusji na temat dzienników internetowych pojawiła się wątpliwość dotycząca słów wywodzących się od blog:
    – Która z nazw osoby piszącej blog jest poprawna w języku polskim: bloger czy blogger (a może obie nazwy są poprawne)?
    – Podobnie, jeśli chcielibyśmy nazwać czynność pisania dziennika internetowego (nie używając słowa blogowanie), to powinniśmy napisać bloging czy blogging?
    Dziękuję z góry za rozwianie wątpliwości.
  • FAQ
    17.04.2009
    17.04.2009
    Witam!
    Jak należy wymawiać skrót FAQ (ang. 'najczęściej zadawane pytania')?
  • host
    14.04.2009
    14.04.2009
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o wskazówkę – jak nazywa się osoba płci męskiej, która na targach i podobnych imprezach zachwala dany towar? Gdyby to była kobieta, mówilibyśmy o hostessie. A mężczyzna to… host? hostes?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego