Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.
słowotwórstwo
-
licencjat i licencjant24.03.201124.03.2011Dzień dobry!
Magistrant to osoba pisząca pracę magisterską. A jak nazwać osobę piszącą pracę licencjacką?
Pozdrawiam -
chlujnie i niechlujnie10.03.201110.03.2011Szanowni Państwo!
Ostatnio usłyszałem od mojej babci poradę, żeby się ogolić, dzięki czemu będę wyglądał bardziej „chlujnie”. I to mnie zastanowiło – skoro nieogolonym będąc, wyglądam niechlujnie, to – językowo rzecz ujmując – można wyglądać chlujnie? -
pąch9.03.20119.03.2011Witam,
chciałabym wiedzieć, czy istnieje w języku polskim wyraz pąch? Nie chodzi o nazwę własną, ale o zwykły rzeczownik. Dziękuję za pomoc.
Pozdrawiam,
Anna B.
-
depresyk?25.02.201125.02.2011Szanowni Państwo,
Powstała grupa „Anonimowych Depresantów” (jak Anonimowych Alkoholików). Jak nazwać chorych na depresję? Takie wyrazy tworzone są przyrostkiem -ik (paranoik, alkoholik) lub -ista (kokainista). Depresant brzmi źle i oznacza w farmakologii substancję działającą depresyjnie. Łac. -ant mamy z imiesłowu czynnego, a ktoś chory na depresję jej podlega, a nie „czyni”. Od łacińskiego depressus byłoby depres, jak kompres, profes, regres… Depresyk? Depresista?
Z poważaniem,
Ł.Bielecki -
roztyty, czyli jaki?20.02.201120.02.2011Jak określić kogoś, kto jest zazwyczaj chudy, ale roztył się, przytył albo utył – roztyty, przytyty i utyty? Kiedy np. chcę powiedzieć, że Russell Crowe w nowym filmie jest mocno… no właśnie, jaki? Nie chcę użyć określenia gruby, otyły czy korpulentny, bo znaczą one coś innego niż kogoś, kto utył i roztył się np. dla potrzeb roli filmowej. Słowa roztyty, przytyty i utyty znalazłem jedynie w słowniku wyrazów bliskoznacznych, zdefiniowane jako potoczne.
-
adres e-mail czy e-mailowy?20.02.201120.02.2011Dzień dobry.
Od pewnego czasu zastanawiam się nad tym, która z form jest poprawna: adres e-mail czy adres e-mailowy? Kierując się tym, iż w języku polskim występują połączenia: adres pocztowy, pomocniczy, telegraficzny itp., oraz biorąc pod uwagę fakt, iż polszczyzna należy do języków fleksyjnych, w swojej pracy staram się używać formy adres e-mailowy. Czy mam rację? Będę wdzięczna za odpowiedź i wyjaśnienie, za co z góry bardzo dziękuję.
Z wyrazami szacunku,
Edyta Skrzypek
-
w gonionego czy w ganianego?14.02.201114.02.2011Dzień dobry!
Jak jest poprawnie: „Bawiliśmy się w gonionego” czy „…ganianego”?
Pozdrawiam serdecznie!
Joanna Pijewska -
wywiadówka10.02.201110.02.2011Jestem nauczycielką w polskiej szkole w Nowym Jorku. Ostatnio pojawił się w naszej szkole problem z oreśleniem wywiadówki. Czy mówiąc o zebraniu rodzicielskim, wywiadówce, możemy użyć formy zebranie wywiadowcze? Czy jest to forma poprawna?
Dziękuję
Anna -
zeszłonocny29.01.201129.01.2011Szanowni Państwo,
moje pytanie dotyczy słowa zeszłonocny. Nie odnalazłem go ani w słownikach, ani w korpusie. Istnieje za to w Internecie. Chciałbym go użyć w wypowiedzi pisemnej. Oczywiście mógłbym użyć innej konstrukcji, ale nasuwa mi się pytanie: czy – choć słowa nie ma słownikach – można go używać nie tylko w kontekście kolokwialnym? Przecież: 1) znaczenie tego słowa jest dla wszystkich oczywiste, 2) słowo jest poprawnie zbudowane pod względem gramatycznym.
Pozdrawiam,
Stanisław -
wielko- czy wielonakładowy?6.01.20116.01.2011W Wielkim słowniku ortograficznym PWN pod red. E. Polańskiego są wyrazy wielkonakładowy, wielonakładowy i wielonakładówka (nie ma natomiast wielkonakładówki). Przymiotnik z cząstką wielko- jest zrozumiały i potwierdzony w Uniwersalnym słowniku języka polskiego pod red. S. Dubisza (PWN). Co oznaczają pozostałe dwa wyrazy, te z cząstką wielo-? Gazeta o wielkim nakładzie to będzie wielo- czy raczej wielkonakładówka?
-
zakrętka czy nakrętka?6.01.20116.01.2011Czy prawidłowe jest zamienne używanie (spotkałam się z tym wiele razy, nie tylko w mowie, ale też na przykład w folderach producentów butelek plastikowych) słów zakrętka i nakrętka butelki?
-
udrożniać czy udrażniać?6.01.20116.01.2011Szanowni Eksperci,
w reklamach telewizyjnych promujących medykamenty przeciw katarowi mówi sie o tych lekach, że udrożniają nos. Czy nie powinny one nosa tego udrażniać?
Dziękluję
Iwona -
wolontariacki czy wolontarystyczny?17.12.201017.12.2010Czy przymiotnik wolontarystyczy (od słowa wolontariant) jest poprawny słowotwórczo i czy można go traktować na równi z – częstszym chyba – wolontariacki?
-
pszenny i pszeniczny17.12.201017.12.2010Szanowni Państwo!
Czy istnieje jakaś różnica znaczeniowa pomiędzy przymiotnikami pszenny i pszeniczny? Np. dlaczego mówimy mąka pszenna czy chleb pszenny, ale już piwo pszeniczne? Czasem mówi się także o pszenicznym łanie – czy słusznie myślę, że tu słowo pszeniczny pełni niejako funkcję dopełniacza, tzn. 'łan czegoś', a nie 'łan zrobiony z czegoś'? Skąd więc pszeniczne piwo?
Pozdrawiam,
Ola Sweeney -
katalog wystawy10.12.201010.12.2010Proszę o odpowiedź, czy forma katalog wystawienniczy może byś stosowana zamiennie do formy katalog wystawy? Jeśli tak, to w jakich przypadkach?
-
Czy wolno słowotworzyć?7.12.20107.12.2010Witam,
Mam prośbę o informacje w dwóch poniższych kwestiach:
1. Czy wyraz rozskupić jest poprawny słowotwórczo? Czy mógłby być użyty jako przeciwieństwo skupić, synonim rozproszyć i zdekoncentrować?
2. Prosiłbym też o informację, jak słowotwórstwo jest spostrzegane przez językowców i osoby wykształcone w tej dziedzinie. Czy należy go unikać, tym samym dbając o czystość ojczystego języka? Czy wręcz przeciwnie – pozwalać sobie na nie w razie potrzeby?
Z wyrazami szacunku
BA -
biorący udział w karaoke23.11.201023.11.2010Jakim słowem określić osobę, która bierze udział w karaoke? W Internecie można znaleźć kilka wersji (karaokerzy, karaokersi), ale którą z nich uznać za „słownikową”?
-
stokrotny, rzadziej stukrotny23.11.201023.11.2010Witam,
która z podanych form jest poprawna: stukrotność czy stokrotność?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
KD -
odznaczyć22.11.201022.11.2010Witam,
mam pytanie o poprawność używania słowa odznaczyć jako równoważnego z usunąć zaznaczenie. A także tłumaczenia angielskiego uncheck jako odznacz. W SJP definicja odznaczyć nie zawiera usunąć zaznaczenie i wygląda następująco:
odznaczyć — odznaczać
1. «znacząc, wyodrębnić coś z jakiejś całości»
2. «wyróżnić kogoś, dając mu jakieś odznaczenie»
Czy używanie odznaczyć zamiast usunąć zaznaczenie jest poprawne?
Z góry dziękuję za odpowiedź -
strażak i strażnik – raz jeszcze13.11.201013.11.2010Witam,
za nie do końca satysfakcjonującą uznaję odpowiedź na nurtujące mnie pytanie dot. różnicy między nazwą pracownika straży pożarnej a straży miejskiej, jaka została udzielona 22.09.05. Czy mogłabym liczyć na dokładniejszą odpowiedź i wyjaśnienie, skąd bierze się ta różnica w nazewnictwie? Oczywiście rozumiem, że dążność, na jaką Pan Profesor zwrócił uwagę, jest przejawem pozytywnym, brakuje mi jednak uzasadnienia rządzących taką różnicą mechanizmów językowych.
Z góry dziękuję,
Felicyta
