słowotwórstwo

Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.

  • Córka pana Kwietnia

    8.03.2023
    8.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy nazwisko Kwiecień ma formę odojcowską? Jeśli tak, to czy będzie to Kwiecianka, Kwietnianka, Kwietniówna, a może nazwisko przybierze zupełnie inną formę?

    Z poważaniem

    B.Ł.

  • robotyczny

    5.03.2023
    5.03.2023

    Czy poprawny jest przymiotnik robotyczny w znaczeniu „podobny do robota”, „zachowujący się jak robot”?

  • Przedrostek pra-

    28.02.2023
    28.02.2023

    Szanowni Państwo.

    Zastanawia mnie pewna rzecz związana z przedrostkiem pra-. Chodzi o wyrażenia: prawnuk, prawnuczka albo prawnuki. Czy te wyrażenia są językowo logiczne, skoro przecież przedrostek pra- był używany do tworzenia wyrażeń opisujących coś co było wcześniej, jak pradziadowie, prajęzyk albo pradzieje. Natomiast wnuki to jest coś co jest następne, a nie wcześniejsze.

    Pozdrawiam

  • prehistoria

    28.02.2023
    28.02.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego mówimy prehistoria, a nie prahistoria skoro wszędzie indziej stosujemy pra-, np. pradziadek, prababcia, pradziadowie, pradzieje, prasłowianie, prasłowiański, praindoeuropejski itp. Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • token projektowy

    24.02.2023
    24.02.2023

    W branży projektowania aplikacji komputerowych, mobilnych, oraz stron internetowych, z zachodu coraz częściej przychodzi do nas termin "design tokens". Rozmawiając o tej koncepcji z kolegami w branży w Polsce, niekiedy słychać już pierwsze nieśmiałe próby przetłumaczenia terminu wśród których dominują dwie propozycje: "design tokeny" oraz "tokeny projektowe". I choć emocjonalnie skłaniam się w kierunku stosowania pierwszej propozycji, rozsądek nakazuje mi używać drugiej. Dlaczego?

  • Osoba, która się droczy

    20.02.2023
    20.02.2023

    Dzień dobry,

    czy istnieje rzeczownik oznaczający wykonawcę czynności od czasownika: droczyć się? Droczek? Droczeń?


    Z góry bardzo dziękuję za pomoc!

  • kradziejka

    19.02.2023
    19.02.2023

    Szanowni Państwo,

    czy wyraz „kradziejka” istnieje? Jeśli tak, to czy zawsze możemy się nim posługiwać, czy raczej jest to słowo jedynie potoczne?

    Z poważaniem

    Marzena

  • ludek

    15.02.2023
    15.02.2023

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie dotyczące słowa ludek. Jeżeli dobrze rozumiem, jest to zdrobnienie od słowa lud, ale jeśli tak, to czegoś tu nie rozumiem. Lud, jak wiadomo, oznacza zbiorowość, na przykład mieszkańców danego kraju. Więc idąc drogą logiki zdrobnienie ludek powinno znaczyć „mały lud”, czyli jakąś niewielką zbiorowość. Skoro tak, to czemu słowa ludek używa się w znaczeniu pojedynczego człowieka, na przykład gdy mówimy o kimś „mały ludek”, albo jak mamy słowo krasnoludek.

    Pozdrawiam

  • Słowotwórcze różności

    15.02.2023
    15.02.2023

    Dzień dobry,

    jak utworzono te innowacje leksykalne?

    doktorka – kobieta doktor

    lasostep – teren stepowy z obszarami leśnymi

    guzdracz – człowiek, który się guzdrze

    zamordyzm – rządy tyrańskie, rygorystyczne

    dręcznik – podręcznik, który dręczy

    mankowicz – człowiek, który zrobił mankowicz

    darczyni – kobieta darczyńca

    kolekcjonista – człowiek, który coś kolekcjonuje

    bezmyślniak – człowiek, który nie myśli

    niekumpel – ktoś, kto nie jest kolegą.

  • Wyspy Owcze i ich mieszkańcy

    12.02.2023
    12.02.2023

    Przeczytałem właśnie w serwisie sportowym Interii takie zdanie: „Piłka ręczna w wydaniu kobiecym jest na Farojach niezwykle popularna”. Czy rzeczywiście można na Wyspy Owcze (bo to o nich była mowa w artykule) mówić... Faroje? Pierwszy raz spotykam się z takim określeniem. Dalej było: „Farerzy zresztą też potraktowali ten mecz nieszczególnie poważnie” – czy mieszkańcy tych wysp to na pewno Farerzy?

  • Mieszkańcy miejscowości Trzcianka

    6.02.2023
    6.02.2023

    Jak nazywa się mieszkańców miejscowości Trzcianka? Byliby to: "trzcianczanin", "trzcianczanka" i "trzcianczanie"? Często spotykam się z twierdzeniami, że w tym odniesieniu powinny być podane odpowiednio takie nazwy: "trzcianianin", "trzcianianka" i "trzcianianie". Sądzę jednak, że ten drugi wariant odpowiadałby takiej nazwie miejscowości: Trzciana. Proszę o odpowiedź.

  • Feminatywy po raz n-ty

    6.02.2023
    6.02.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać, czy nazewnictwo niektórych zawodów wykonywanych przez kobiety, szczególnie odnoszących się do branży medycznej, takich jak chirurżka czy psychiatrka są zgodne ze słownikiem języka polskiego i dopuszczalne do stosowania, np. w oficjalnych pismach czy artykułach?

    Ponadto, jeżeli tak, to idąc tym tokiem myślenia, jak nazwać kobietę, która pełni zawód tokarza lub drukarza?

    Pozdrawiam

  • saunamistrz

    3.02.2023
    3.02.2023

    W związku z wnioskiem mieszkańców o nadanie nazwy ulicy „Saunamistrzów” proszę o wyjaśnienie czy pisownia „saunamistrz” jest poprawna? Według wnioskodawców „saunamistrz” to osoba, która dba o bezpieczeństwo i zdrowie gości sauny, jednakże w internetowym Słowniku języka polskiego PWN brak jest takiego pojęcia. Ponadto proszę o wyjaśnienie czy zaproponowana przez wnioskodawców odmiana – „saunamistrzów” jest poprawna?

  • wetyweria pachnąca

    28.01.2023
    28.01.2023

    Szanowni Państwo!

    Kieruję do Państwa pytanie dotyczące polskiego zapisu nazwy rośliny z gatunku Chrysopogon zizanioides. Jaka jest jego poprawna forma? Wetiwer? Wetywer? Wetiweria? A może wetyweria?

    Życzę wspaniałego dnia!


  • Sorterownia a sortownia 

    28.01.2023
    7.03.2021

    Ostatnio przeczytałam informację, że powstaną nowe sorterownie odpadów – czyli miejsca, gdzie każdy dostarczający odpady będzie je sam sortował. Słowo sorterownie wygląda mi tutaj trochę dziwnie. Czy nie powinno być sortownie? Przecież odpady będą tam sortowane. A może jednak słowo sorterownie jest poprawne jako pochodzące od słowa sorter – czyli ten, który sortuje odpady?

  • interfejs w znaczeniu medycznym

    22.01.2023
    22.01.2023

    Dzień dobry,

    chciałem się zapytać, czy użycie słowa interfejs, rozumianego jako miejsce styku dwóch powierzchni, jest poprawne? Pytanie zadaję z powodu tego, że wydaje się to wygodna forma w opisywaniu badań radiologicznych. Przykładem użycia mogłoby być np. zdanie: „Na zdjęciu rentgenowskim widoczne są obustronne wysięki w jamach opłucnowych z interfejsami, które mogą sugerować pogrubienie opłucnej przy nich”.

    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

  • minutnik do jajek

    21.01.2023
    21.01.2023

    Dzień dobry!

    Przy gotowaniu jajek bardzo przydatne jest urządzenie zwane po angielsku eggtimer. Zastanawia mnie, jak można by przełożyć jego nazwę na polski. W Internecie funkcjonuje jako „minutnik do gotowania jajek”, jednak minutnik bardziej mi się kojarzy z przyrządem dzwoniącym po określonym czasie. Nie mówiąc o nieporęczności tak długiego miana. Dla własnego użytku mówię „czasownik”.

    Czy mieliby Państwo jakieś sugestie?

    Pozdrawiam

  • augustyński, augustiański

    19.01.2023
    19.01.2023

    Dzień dobry!

    Mam takie pytanie: jak będzie brzmiał przymiotnik od Augustyn (św. Augustyn z Hippony)? Od Augusta brzmi augustyński, czy więc tak samo, czy może augustiański (jak od augustianina)? Np. w zdaniu: „ Jan Kalwin był częścią długiej linii myślicieli, którzy oparli swoją doktrynę predestynacji na augustiańskiej interpretacji św. Pawła”.

    Dziękuję i pozdrawiam całą Redakcję

  • Assamczyk

    17.01.2023
    17.01.2023

    Dzień dobry.

    Jak poprawnie nazwać mieszkańca stanu Assam w Indiach? Czy to jest Assamczyk?

  • barzanin

    16.01.2023
    16.01.2023

    Dzień dobry, jak można nazwać mieszkańca Baru?

    Z poważaniem

    HW

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego