Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
rokosz czy rozkosz?22.02.201422.02.2014Szanowna Poradnio,
mam problem z odmianą słowa (ten/ta) rokosz. Słownik ortograficzny PWN jest sprzeczny (przynajmniej w dopełniaczu – cała odmiana nie jest podana) ze słownikiem pod redakcją S. Dubisza. Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości. -
literatury romańskie22.02.201422.02.2014Szanowni Państwo,
zaintrygowały mnie ostatnio tablice informacyjne w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie. Otóż niedaleko działu literatura polska znaleźć można literatury romańskie czy literatury niemieckojęzyczne i skandynawskie. Poczułam się zakłopotana: z jednej strony wywieszki te rażą moje oczy, z drugiej zaś – trudno instytucję tak zacną podejrzewać o błędy. Wydawało mi się dotąd, że literatura jest singulare tantum. Czy możecie Państwo rozwiać moje wątpliwości?
Dziękuję! -
Kogom ja nie spotkał!16.02.201416.02.2014Szanowni Państwo,
proszę o pomoc dot. poniższego zdania: „Tą linią cała huta jeździ, kogom ja nie spotkał”. Chodzi mi o słowo kogom. Nie mogę odnaleźć źródła pochodzenia tej formy, wydaje mi się z dialektu śląskiego bądź gwary. Czy mogę was prosić o pomoc? Skąd to słowo się wzięło, dla jakiej gwary, dialektu jest to typowe? Bądź może ktokolwiek podałby mi źródło, autora, gdzie znajdę wyjaśnienie tego słowa.
Dziękuję i pozdrawiam
-
oka w rosole14.02.201414.02.2014Ok w rosole?
-
we wojsku, czyli jak poprawić przysłowie8.02.20148.02.2014W wojsku czy we wojsku? Która forma jest poprawna?
-
nadinterpretow(yw)ać30.01.201430.01.2014Jaka powinna być poprawna odmiana słowa nadinterpretować (czas teraźniejszy, 2. os. l. poj.): nadinterpretujesz czy nadinterpretowujesz?
-
niech będzie22.01.201422.01.2014Sprawdzając studenckie prace domowe, natknąłem się na sformułowanie typu „niech n [czyt. en] jest liczbą naturalną”. W pierwszej chwili chciałem skreślić to jako błąd językowy, bo przyjęło się w takich sytuacjach pisać „niech n będzie liczbą naturalną”. Z drugiej jednak strony mówimy „niech biegnie”, „niech idzie”, czyli słowo niech łączy się nie tylko z czasownikami w formie przyszłej, ale również w formie teraźniejszej. Czy można przez analogię powiedzieć niech jest?
-
Polaki19.01.201419.01.2014W jakim wypadku można (jeśli w ogóle można) użyć słowo Polaki zamiast Polacy?
-
winny i winien10.01.201410.01.2014Szanowni Państwo,
które sformułowanie jest poprawne: „Ktoś jest winny pieniądze” czy „Ktoś jest winien pieniądze”? Czy słowa winien i winny można stosować zamiennie, gdy mówimy o czyjejś winie, np. „On jest temu winny”?
Z wyrazami szacunku,
Michał Janczewski -
śledczy1.01.20141.01.2014Czy naprawdę jedyna poprawna forma mianownika słowa śledczy w liczbie mnogiej to śledczowie? Wskazywałaby na to analogia z leśniczymi i motorniczymi, jednak brzmi to bardzo dziwnie. Słowniki na ten temat milczą…
-
stawić czoło21.12.201321.12.2013Jak się odmienia czasownik stawić (występujący w zwrotach stawić opór i stawić czoło) w czasie teraźniejszym i przyszłym?
-
mrówkolew18.12.201318.12.2013Jak akcentuje się wyraz mrówkolew i czy celownik mrówkolwu jest jedyną możliwością? Podobno formy wyjątkowe (psu, lwu, kotu, bratu) utrzymują się dlatego, że wyrazy używane najczęściej ewoluują najwolniej, a mrówkolew nie jest często używany. Zaryzykowałbym stwierdzenie, że mrówkolewowi brzmi lepiej, zwłaszcza że mówi się przecież sukinkotowi i psubratowi, a nie sukinkotu i psubratu.
-
twór, stwór i potwór10.12.201310.12.2013Witam!
Od dłuższego czasu nurtuje mnie kwestia odmiany trzech rzeczowników o wspólnym rdzeniu: twór, stwór i potwór. W dopełniaczu mają one formy: tworu, stworu/stwora i potwora. Dlaczego rdzeń inaczej się odmienia? -
warsztaty5.12.20135.12.2013Czy słowo warsztaty oznaczające zajęcia praktyczne doskonalące jakąś umiejętność mają liczbę pojedynczą?
-
obejdziony ponownie4.12.20134.12.2013Chciałbym poruszyć jeszcze raz kwestię imiesłowu biernego od obejść. W wydanym w 1847 r. dziele Teodora Narbutta Dzieje narodu litewskiego w krótkości zebrane… znalazłem następujący fragment: „(…) obrał stanowisko odporne najdogodniejsze, jakie taktyka wojenna może nastręczyć: tył i skrzydła tak były w mocném położeniu, że ani okolonym, ani obejdzionym z tyłu być nie mógł”. Czy Narbutt mógł się spotkać z tą formą gdzieś w piśmiennictwie, czy raczej próbował utworzyć ją sam?
-
Przez co się odmieniają czasowniki?30.11.201330.11.2013Drodzy Państwo,
W szkole uczono mnie, że:
1. czasownik odmienia się jedynie przez rodzaje, liczby, osoby, strony, tryby i czasy,
2. imiesłów jest jedną z form czasownika.
Jakiś czas temu uświadomiłem sobie, że przecież imiesłowy przymiotnikowe się deklinują. Czemu wobec tego w podręcznikach nie pisze się, że czasownik odmienia się także przez przypadki? -
Mamania25.11.201325.11.2013Dzień dobry,
istnieje w Polsce wydawnictwo książkowe o nazwie Mamania. Bardzo proszę o rozwianie wątpliwości, czy gdyby go nie było – nie byłoby Mamani czy Mamanii?
Pozdrawiam,
K. Wiśniewska -
nieobeszła ziemia25.11.201325.11.2013Niedawne pytanie o imiesłów bierny od obejść przypomniało mi, że Jan Parandowski w Mitologii napisał: „Królestwo cieniów to nieobeszła równina”, ponadto w słowniku ortograficznym PWN (w słowniku języka polskiego już nie) znalazłem słowo nieobeszły ('niedający się obejść'). Czy zatem nieobeszły to jakiś archaizm, czy jednak można go używać współcześnie? Albo w dodatku utworzyć słowo obeszły zamiast np. obszednięty – jeśli ktoś naprawdę go potrzebuje…
-
ze zintegrowanym21.11.201321.11.2013Witam,
bardzo proszę o informację, które z poniższych wyrażeń jest poprawne: urządzenie ze zintegrowanym systemem czy urządzenie z zintegrowanym system?
Dziękuję za odpowiedź. -
Proszę odmienić…16.11.201316.11.2013Dzień dobry!
Proszę odmienić przez przypadki wyrazy deminutivum i deminutiva.
Pozdrawiam
Rafał Kowalski
