odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • Powinieneś był…
    9.06.2012
    9.06.2012
    Czy poprawna jest forma powinieneś był, czy powinieneś, kiedy w obu przypadkach chcemy wyrazić powinność w czasie przeszłym, mówiąc w 2 os. l. poj.?
  • dobro i piękno
    8.06.2012
    8.06.2012
    Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje oboczne postacie Ms. lp. wyrazu dobro (o dobrze jest rzadszym wariantem regularnego o dobru), nie uwzględnia jednak hasła piękno. Czy i tu dopuszczalna jest oboczność miejscownika liczby pojedynczej?
  • DAC
    31.05.2012
    31.05.2012
    Szanowni Państwo,
    jaka jest poprawna forma mianownika liczby mnogiej skrótowca DAC (przetwornik cyfrowo-analogowy)?
    Z poważaniem,
    Piotr Glanc
  • krija
    31.05.2012
    31.05.2012
    Dzień dobry,
    mam problem z wyborem właściwej formy odmiany terminu krija przez przypadki. Czy poprawna forma celownika będzie kriji czy krii?
  • mors
    26.05.2012
    26.05.2012
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie: czy „Witam kandydatów na (kogo) morsów” jest formą prawidłową? Mam na myśli ludzi kąpiących się zimą w morzu. Dziękuję za odpowiedź.
    Pozostaję z szacunkiem
    Róża Gorońska
  • czas teraźniejszy odniesiony do przeszłości
    18.05.2012
    18.05.2012
    Szanowni Eksperci,
    mówiąc o tekstach własnych, napisanych dajmy na to 3 lata temu, wiele razy słyszałem wypowiedzi zarówno doktorów, jak i profesorów typu: „Niech Pan tam sprawdzi, w tamtym artykule o tym piszę”, „Piszę o tym w tym artykule, który wyszedł 2 lata temu”. Odnoszę wrażenie, że to forma czasu teraźniejszego stosowana w odniesieniu do przeszłości. Czy zastosowanie słowa piszę w powyższych przykładach jest poprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Mariusz W. Kaczka
  • odmiana skrótowców
    15.05.2012
    15.05.2012
    Mam pytanie o poprawną odmianę skrótowców w odniesieniu do klubów sportowych. Czy poprawne są zapisy: „Piłkarze GKS-u Katowice wygrali…”, „Drużyna zmierzy się z z KS-em Żory”, „Zawodnicy nie sprostali GKS-owi Bełchatów”? Czy raczej powinno się pisać: „Drużyna zmierzy się z z KS Żory”?
    Proszę o pomoc :)
  • tato
    12.05.2012
    12.05.2012
    Tato – po raz bodaj trzeci. Podoba mi się to słowo, wolę je [!] używać niż tata. Mickiewiczowskie tęsknić do tata ujmuje mnie już szczególnie, tylko – jak to odmienić w każdym przypadku językiem z epoki? Zgaduję więcej niż jestem pewien: lp M: tato, D: tata, C: tacie, B: tata, N: tatem, Ms: tacie, W: tato; lm M: tatowie, D: tatów, C: tatom, B: tatów, N: tatami, Ms: tatach, W: tatowie.
    Pozdrawiam wszystkich członków Poradni
    Marcin – stały czytelnik
  • żebrać
    11.05.2012
    11.05.2012
    Moje uszanowanie.
    Który z tych form jest poprawna: (on) żebra czy żebrze?
  • otyle czy otyło?
    9.05.2012
    9.05.2012
    Dzień dobry,
    poseł Kalisz wygląda otyło czy otyle? W żadnym słowniku nie znalazłem przysłówka.
    Pozdrawiam.
  • chodzący ideał
    9.05.2012
    9.05.2012
    Dzień dobry,
    USJP podaje, że ideał jako osoba podziwiana może przyjmować w dopełniaczu końcówkę -a lub -u. Byłem przekonany, że w takich przypadkach osoby zawsze przyjmują końcówkę -a. Czy istnieją inne tego typu wyrazy z obocznością? Dlaczego akurat ideał jest taki wyjątkowy?
    Pozdrawiam.
  • kwadrans
    5.05.2012
    5.05.2012
    Szanowni Państwo!
    Która forma dopełniacza liczby pojedynczej słowa kwadrans jest poprawna: kwadransa czy kwadransu? Pytanie jest dość oczywiste, ponieważ w każdym słowniku podana forma to kwadransa, lecz moja znajoma studiująca filologie polską twierdzi, że w Słowniku poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Markowskiego widnieje forma kwadransu. Proszę o jednoznacznie rozstrzygnięcie sporu. Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
  • Rumun George
    27.04.2012
    27.04.2012
    Dzień dobry,
    jak odmieniać rumuńskie imię George? Nie wiem, jak się je wymawia.
    Pozdrawiam
  • nafty i benzyny
    27.04.2012
    27.04.2012
    Czy poprawne jest zdanie: „Z ropy naftowej otrzymuje się: gazy, benzyny, nafty, oleje, asfalty i smary”. Chodzi oczywiście o liczbę mnogą rzeczowników niepoliczalnych. Podobnie czy poprawne jest zadnie: „Notowania giełdowe cen surowców biorą po uwagę trzy ropy naftowe: Ural, Brent i WTI”.
  • Kto kogo?
    22.04.2012
    22.04.2012
    Ja Cię ostrzygę czy ostrzyże?
  • mnie czy mi?
    22.04.2012
    22.04.2012
    Szanowni Państwo,
    czy w zdaniu „Wujek zabronił mi i swojemu synowi pić colę” trzeba użyć krótkiej formy czy długiej zaimka ja?
    Dziękuję za pomoc w rozstrzygnięciu tej kwestii.
    Agnieszka K.
  • adwokat i advocat
    18.04.2012
    18.04.2012
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwość dotyczącą poprawnej deklinacji słowa advocat lub adwokat (tj. likier na bazie jajek i alkoholu). Byłbym zatem zobowiązany za informację, która wersja poniższego sformułowania jest poprawna:
    – tort o smaku advocatu,
    – tort o smaku adwokatu,
    – tort o smaku advocata,
    – tort o smaku adwokata,
    – tort o smaku advocatowym,
    – tort o smaku adwokatowym?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Grzegorz Sobociński
  • ze Sztokholmu, we Wrocławiu
    14.04.2012
    14.04.2012
    Powiemy np. w Sztokholmie i w szwedzkim morzu, a przecież słowa te zaczynają się od dwóch spółgłosek, gdzie pierwszą jest sz, czyli według zasady należałoby użyć we. To wyjątki, czy może jest inne wytłumaczenie?
  • pachniej czy pachnij?
    8.04.2012
    8.04.2012
    Dzień dobry,
    słownik ortograficzny pod red. T. Karpowicza zanotował tryb rozkazujący zapachniej od czasownika zapachnieć, jednak od pachnieć mamy pachnij. Jest możliwa taka oboczność czy może jednak wyłącznie postać zapachnij jest poprawna?
    Pozdrawiam
  • zabiegnięty
    8.04.2012
    8.04.2012
    Dzień dobry,
    Uniwersalny słownik języka polskiego notuje imiesłów zabiegany od czasownika zabiegać, który zapewne wynika z wyrażenia zabiegać komuś drogę. Czy mogę także powiedzieć, że droga była przez kogoś zabiegnięta? Interesuje mnie wyłącznie gramatyka, nie uzus.
    Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego