składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • Szukamy przydawki przyimkowej

    26.03.2024
    26.03.2024

    Proszę o pomoc w rozwiązaniu tego zadania:

    „Przydawka wyrażona wyrażeniem przyimkowym występuje w zdaniu:

    1. Poszłam do pobliskiego sklepu.

    2. Wielki żaglowiec wpłynął do portu.

    3. Przepadam za konfiturą z truskawek.

    4. Dzięki najbliższym przyjaciołom odzyskał nadzieję”.

  • Poprawność zdania

    15.03.2024
    15.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy to zdanie jest poprawne:

    „Wypisz z tekstu fragment o poglądach A. Mickiewicza na rolę wyobraźni w twórczości poetyckiej”?

  • na lata

    15.03.2024
    15.03.2024

    Czy sformułowania typu: „Gminny Program Rewitalizacji Gminy X na lata 2024—2030” lub „Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024—2030” są poprawne? Chodzi mi tu o zwrot „na lata”. Postulowałem, że lepiej brzmi „w latach”, ale usłyszałem, że takie zapisy widnieją w ustawach i rozporządzeniach, a skoro uchwały lokalne są prawem niższego rzędu, to muszą być zgodne z zapisami widniejącymi w aktach wyższego rzędu. Użycie przyimka „na” budzi moją niezgodę na takową konstrukcję. Czy słusznie?

  • Zaimek względny który

    12.03.2024
    12.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy w zdaniu: „Nauczyciel uwzględnia postęp, [...] uczeń dokonał” w wykropkowanym miejscu powinien znaleźć się zaimek „który” czy raczej „którego”? Ten drugi, jeśli mnie pamięć nie myli, właściwy jest w kontekście użycia orzeczenia w formie zaprzeczonej. Intuicyjnie więc skłaniałbym się więc do zaimka „który”. Proszę o pomoc.

  • Interpunkcja przydawek nierównorzędnych

    6.03.2024
    6.03.2024

    Dlaczego nie podstawiono przecinka pomiędzy przymiotnikami określającymi słowo książka: Moim zdaniem Akademia pana Kleksa to najlepsza polska książka dla dzieci?

  • Niewłaściwy szyk wyrazów w zdaniu

    6.03.2024
    6.03.2024

    Szanowni Państwo,

    jak należy rozumieć następujące stwierdzenie z regulaminu pracy:

    miejsce wykonywania pracy zdalnej okazjonalnej – miejsce wykonywania pracy poza miejscem jej stałego wykonywania określonym w umowie o pracę na terytorium RP, wskazane przez pracownika, a następnie uzgodnione i zaakceptowane przez kierownika jednostki organizacyjnej?

    Chodzi mi o okolicznik miejsca „na terenie RP”. Czy dotyczy on miejsca określonego w umowie o pracę? A może miejsca wykonywania pracy zdalnej okazjonalnej?

    Z wyrazami szacunku

    Robert Gajewski

  • Orzeczenie przy podmiocie liczebnikowo-rzeczownikowym

    3.03.2024
    3.03.2024

    Myślę, że poprawne jest użycie liczby pojedynczej / mnogiej czasownika JEST w zdaniach:

    - JEST nas 21 osób

    - SĄ nas 22 (23,24) osoby

    - JEST nas 25 (26,27,28,29,30) osób

    Czy mam rację ? Nigdzie nie mogłem znaleźć wyjaśnienia dlaczego użycie JEST / SĄ zależy w ten sposób od liczebnika.

    Z góry dziękuję

    Piotr

  • koordynowanie + czego?

    1.03.2024
    1.03.2024

    Dzień dobry,

    proszę o wskazanie poprawnej formy językowej:

    koordynowanie (czymś) programem, pracą, działem

    czy

    koordynowanie (czegoś) programu, pracy, działu

    Pozdrawiam

    Monika

  • Poprawność zdania

    28.02.2024
    28.02.2024

    Jak poprawnie powinno brzmieć zdanie: „Pani razem z Rodzicami postarali się” czy „Pani z Rodzicami się postarali”?

  • SOR

    26.02.2024
    26.02.2024

    Na SOR, czy w SOR?

    Ponieważ skrótowiec ten zawiera słowo oddział, a jak wiadomo jedynie słuszny przyimek odnoszący się do tego rzeczownika to "na". A jednak spotykam się z twierdzeniem, że w tym przypadku poprawna jest wyłącznie forma "w SOR". Czy poprawna, czy zawsze i czy w tych sytuacjach można / nie można / trzeba skrótowiec ten odmieniać (niezależnie od zasad ogólnych).

    Pięknie dziękuję za pomoc w tym i wielu wcześniejszych problemach, z którymi zagłębiałem się w Poradni :)

    Arek Gudowski

  • Forma nazwy miesiąca w dacie

    26.02.2024
    26.02.2024

    Dobry wieczór. Dziękuję za ostatnią odpowiedź. Chciałbym tym razem spytać, dlaczego wydawnictwa poprawnościowe uznają za błędne formy typu: 11 grudzień, 1 styczeń, 20 maj? Wiem, że tam jest to słowo dzień, które się pomija, a które wymaga użycia dopełniacza, ale kiedy czytam wiersze Asnyka, autor, podpisując je datami, konsekwentnie używa formy mianownikowej. Nie sądzę, aby poeta był na bakier z poprawnością językową. Stąd moje pytanie: od kiedy formy mianownikowej uznaje się za błędne i czy nie dopuścić ich jako poprawne, bo kiedy mówimy 11 grudzień, to wiadomo że może tu chodzić tylko o dzień i że o jakiejś dwuznaczności nie może być mowy?

  • Liczebniki i procenty

    25.02.2024
    25.02.2024

    Mili Państwo!

    Uprzejmie proszę o odpowiedź: każdy 1,5% podatku czy każde 1,5% podatku?

  • Forma dopełnienia w zdaniach twierdzących i przeczących

    25.02.2024
    25.02.2024

    Która forma jest poprawna: „Nie mogłam zwiedzić Rzymu” czy „Nie mogłam zwiedzić Rzym”?

  • żadne z nas

    17.02.2024
    17.02.2024

    Jestem w grupie, w której są zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Chyba nie mogę powiedzieć: „żaden z nas”, bo kobiety się obrażą. Nie mogę też powiedzieć: „żadna z nas”, bo mężczyźni się obrażą. Jak to powiedzieć?

    Ktoś mi podsunął, że „żadne z nas”.

    Ale żadne jest przecież w rodzaju nijakim, czy na pewno w polskim mieszana grupa przechodzi w rodzaj nijaki? Mógłbym powiedzieć: „żadne z dzieci”, ale to dlatego, że "dziecko" jest rodzaju nijakiego, tymczasem przy „żadne z nas” chyba ani kobieta, ani mężczyzna nie utożsamiliby się z rodzajem nijakim.

  • do Włoch, ale na Węgry
    15.02.2024
    7.10.2009
    Dzień Dobry!
    Chciałabym się dowiedzieć, dlaczego jedziemy do Włoch, Niemiec czy Anglii, ale na Węgry.
  • Wątpliwości składniowe

    9.02.2024
    9.02.2024

    Dzień dobry!

    Nie możemy ze znajomymi rozstrzygnąć kwestii, która forma będzie poprawna:

    - mają wszystko, czego potrzebują

    - mają wszystko, co trzeba.

    A może obie?

    Pozdrawiam serdecznie

  • dziesiątki

    5.02.2024
    5.02.2024

    Dzień dobry,

    mam problem ze zdaniem:

    "Dziesiątki milionów dzików są zabijane..."

    "Dziesiątki milionów dzików jest zabijanych..."

    Wielki słownik poprawnej polszczyzny podaje, że "składnia liczebników nieokreślonych jest taka sama jak liczebników głównych od pięciu wzwyż".

    Czyli: "Siedem dzików jest zabijanych", ale równocześnie zdanie "Dziesiątki dzików jest zabijanych" brzmi bardzo dziwnie, bo wydaje się, że to "dziesiątki" są podmiotem. Co zatem zrobić z "dziesiątkami milionów"?

  • Jak to z wrażeniami było?

    4.02.2024
    4.02.2024

    Szanowni Państwo!

    Zwracam się z pytaniem dotyczące używania wyrazu wrażenie.

    Jak poprawnie powiedzieć:

    - U mnie pozostały przyjemne wrażenia czy

    - Miałam przyjemne wrażenia?


    Będę wdzięczna za odpowiedź.


    Z wyrazami szacunku

    Julia.

  • Orzeczenie przy podmiocie szeregowym

    24.01.2024
    24.01.2024

    Jak się mówi: "Na placu zabaw SĄ huśtawka, piaskownica i domek". Czy '[...]' JEST huśtawka, piaskownica i domek" ?

  • jechać w dwa samochody

    24.01.2024
    24.01.2024

    Szanowni Państwo!

    Czy wyrażenia ,,jechać w dwa samochody,, i ,, jechać w dwa wozy,, są poprawne. Czy tylko ,,jechać dwoma samochodami,, i ,, jechać dwoma wozami,, jest prawidłowe?

    Z poważaniem

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego