Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.
składnia
-
wychodzić skądś żywym czy żywy
2.01.20242.01.2024Czy mówi się: wychodzić skądś „żywym” czy „żywy”? Jak powinno wyglądać to słowo w następującym zdaniu:
Ten ostatni zrozumiał chyba, że jeśli ma wyjść z tej przygody żywy(m), to tylko po trupie napastnika.
Pozdrawiam
-
Czas zaprzeszły we współczesnej polszczyźnie
1.01.20241.01.2024Szanowni Państwo!
Na jakiejś stronie internetowej wyczytałem, że używanie w języku polskim czasu zaprzeszłego (Pastperfect w angielskim i Plusquamperfekt w niemieckim), jest obecnie błędem gramatycznym. Czy rzeczywiście tak jest? Bo może to tylko zabawny archaizm?
Z poważaniem – Witold Dociekliwy
-
Dwa dylematy językowe
1.01.20241.01.2024Szanowna Redakcjo,
czy wyrażenia znajdujące się w powszechnym użyciu: „traktować kogoś z wyrozumieniem” oraz „traktować kogoś z wyrozumiałością” znaczą to samo?
Jeśli mogę wtrącić mój drugi językowy dylemat: stosujemy zwrot„nie rozumiem pytania” ale dodając partykułę z przysłówkiem „nie bardzo” zmieniamy przypadek rzeczownika na „nie bardzo rozumiem pytanie”. Czy jest to poprawne?
Z wyrazami szacunku
Maciej
-
Konstrukcje apozycyjne
31.12.202331.12.2023Dzień dobry,
uprzejmie proszę o rozwianie wątpliwości dotyczących interpretacji Państwa porad pt. „Gmina miasto Wrocław” i „Apozycja w skodzie octavii”. Czy poprawnie wnioskuję, że prawidłowa będzie forma „na rzecz Gminy Miasto Wrocław”, czyli odmianie podlega tylko rzeczownik „gmina”, a fraza rzeczownikowa „miasto Wrocław” pozostaje w mianowniku?
-
O tzw. osobatywach
30.12.202330.12.2023Jakie jest stanowisko językoznawców odnośnie stosowania form rodzaju „osoba nauczycielska”, „osoba redaktorska” itd.? Czy zatem zamiast sprzątaczki będzie „osoba sprzątacka”? W tym potworku językowym gryzie mnie żeńska forma gramatyczna słowa „osoba”. Czy nie byłoby inkluzywniej mówić „osobo sprzątackie”, „osobo nauczycielskie”?
-
Przydawka wpleciona wydzielona przecinkami
27.12.202327.12.2023Szanowni Państwo,
proszę o pomoc w rozwianiu wątpliwości interpunkcyjnej. Jak należy użyć interpunkcji w sytuacji, gdy po zaimku osobowym występuje odnoszący się do niego przymiotnik, np. w zdaniu: „Nam młodym jeszcze wszystko wydaje się możliwe.”? Należy wydzielić go przecinkami, tj.: „Nam, młodym, jeszcze wszystko wydaje się możliwe.”, czy postąpić w inny sposób?
Z góry dziękuję za poświęcony czas.
-
Dzieciątko Jezus i miasto Wrocław
27.12.202327.12.2023Dzień dobry, dlaczego Dzieciątko Jezus się nie odmienia po całości (Dzieciątka Jezus itp.), a np. miasto Wrocław juz tak? Pozdrawiam.
-
sofa i krem
26.12.202326.12.2023Szanowni Państwo,
sofa z funkcją spania – bardzo częsty zwrot w sklepach meblowych. Moim zdaniem sugeruje, że to sofa śpi. Czy to kalka z angielskiego, niemieckiego? Dawniej sofa mogła być rozkładana. Czy powinniśmy tolerować takie zwroty, podobnie jak „krem dedykowany dla/do skóry suchej”, którego chyba nie da się już pokonać?
Z pozdrowieniami
HP
-
Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym różnorodzajowym
25.12.202325.12.2023Chciałabym zapytać o to, kiedy należy używać czasownika w formie męskoosobowej, a dokładnie o to, kiedy uznajemy, że grupa jest „mieszana”. Jeśli mamy rzeczowniki, które opisują osoby, to sytuacja jest jasna. „Dziewczynka i chłopiec byli”. Co, jeżeli mamy rzeczownik męskorzeczowy albo męskozwierzęcy? Czy wówczas też należy napisać „byli”? „Dziewczynka i kot”, „Dziewczynki i koty”, „Dziewczynka i kwiat”, „Dziewczynki i kwiaty”. Szczególnie w przypadku rzeczowników nieożywionych dziwnie dla mnie brzmi użycie formy „byli”, ale może moja intuicja mnie myli.
Pozdrawiam
Katarzyna K.
-
uciąć
25.12.202325.12.2023Czy można "uciąć" czyjąć wypowiedź, czy tylko własną?
-
Orzecznik rzeczownikowy w narzędniku i mianowniku
21.12.202321.12.2023Zastanawiam się nad różnicą pomiędzy użyciem czasownika „być” z rzeczownikiem w narzędniku a w mianowniku. Zazwyczaj stosujemy formę z narzędnikiem „Kim jesteś?” i odpowiadamy np. „Jestem żołnierzem/Polakiem/człowiekiem”. Można się też spotkać z rzadszym sformułowaniem tego pytania: „Kto jesteś?” i wtedy odpowiedź to „Jestem żołnierz/Polak/człowiek”. W znanym wierszu Władysława Bełzy pada „Kto ty jesteś? — Polak mały”. Dlaczego te dwie formy występują i czym dokładnie się różnią? Czy mają jakiś inny wydźwięk?
I skoro zazwyczaj mówimy „Jestem człowiekiem” a nie „Jestem człowiek”, to czemu mówimy „Jestem Anna” a nie „Jestem Anną”?
Pozdrawiam,
-
Naturalna metaforyczność języka
21.12.202321.12.2023Szanowni Państwo,
zastanawiam się, czy opisując działania podejmowane przez podmioty prawne (firmy, spółki, urzędy) prawidłowe jest stosowanie czasowników takich jak „pragnie”, „wręcza”, „może”. Spotkałem się z poglądem, że są one właściwe wyłącznie dla ludzi (spółka nie ma rąk, więc nie może nic wręczać).
Przykładowo:
Apple Inc. pragnie wyjaśnić, że...
Spółka wręcza pismo...
Urząd może zebrać informacje...
Firma myśli, iż...
Pozdrawiam
Tomasz P.
-
czekać na odpowiedź
18.12.202318.12.2023Witam.
Chcę dowiedzieć się, jak poprawnie napisać to zdanie. Jaka byłaby poprawna wersja:
1) Proszę czekać odpowiedzi na swoim mailu.
lub
2) Proszę czekać na odpowiedź na swój e-mail.
Interesuje mnie poprawna odmiana słowa „odpowiedź” w tym zdaniu.
Dziękuję za odpowiedź.
-
odpowiedzialny
18.12.202318.12.2023Do której z podanych na stronie definicji słowa „odpowiedzialny” pasuje przykład: „To człowiek odpowiedzialny za sukces firmy” oraz podobne przykłady, w których mówimy o osobach, które przyczyniły się do osiągnięcia pozytywnych rezultatów?
-
dla frazy
17.12.202317.12.2023Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące sformułowania często wykorzystywanego w branży SEO. Pozycjonowanie stron www jest czynnością, która skupia się na poprawianiu pozycji witryny w wynikach wyszukiwania Google dla określonych zapytań (np. „lekarz Warszawa”). W branży często mówi się o „pozycjonowaniu strony na frazy kluczowe”, np. „uzyskaliśmy pozycję 3 na frazę x”. Czy nie powinno się mówić „uzyskaliśmy pozycję 3 dla frazy x” („dla frazy” zamiast „na frazę"”)?
Pozdrawiam
Tomasz
-
tak że, chyba że
15.12.202315.12.2023Szanowni Państwo,
często jestem zmuszony zapisać treść wypowiedzi rozpoczynającej się od „tak że”, „chyba że” - wówczas przecinek powinien zostać pominięty przed partykułą „że”?
Wiem, że nie powinna mieć miejsce taka sytuacja, ale muszę wiernie zapisywać daną treść, gdzie wspomniany spójnik występuje na początku zdania.
Z góry dziękuję.
-
Dostać okresu 13.12.20238.01.2018Jaka jest poprawna odmiana: dostałam okres czy dostałam okresu?
To chyba zależy, jak się podejdzie do temu czy jako okres traktujemy jako „prezent” od kogoś i wtedy jest okres, czy jako dolegliwość, wtedy okresu. Tak więc, która forma jest poprawna, czy może obie są w zależności, czy taktujemy okres jako dobry znak czy dolegliwość?
Pozdrawiam :)
-
Orzecznik przymiotnikowy w mianowniku lub dopełniaczu
10.12.202310.12.2023Bardzo proszę o podpowiedź i wyjaśnienie, która z wersji jest poprawna (a może obydwie są w dopuszczalne)?
Większość pokoi jest brudnych vs brudna/zajętych vs zajęta/zarezerwowanych vs zarezerwowana itp.
-
Szyk zaimka zwrotnego się
7.12.20237.12.2023Dzień dobry,
bardzo proszę o Państwa opinię na temat miejsca się w zdaniu. Czy to prawda, że należy stawiać się przed czasownikiem (jeśli oczywiście nie zostanie postawione na początku zdania)? W wielu publikacjach największych wydawnictw polskich nie zauważyłam stosowania takiej zasady. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
Ewa
-
Określenia rzeczownikowe liczebników w aplikacji
5.12.20235.12.2023Poradnio,
Czy poprawny jest zapis dla liczby mnogiej w aplikacjach komputerowych:
-sekund(y)
-minut(y)
-godzin(y)
-dni
-miesiące(-ęcy)
Z góry bardzo dzękuję za odpowiedź,
Rafał Święch
