składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • oboje Łużyc

    30.11.2023
    30.11.2023

    Szanowni Państwo,

    jak odmienić w bierniku połączenie oboje Łużyce?

  • Praca szuka człowieka

    30.11.2023
    30.11.2023

    Dzień dobry! Czy poprawne jest zdanie z ogłoszenia: Praca szuka człowieka. Brzmi trochę dziwnie i nielogicznie, bo przecież to człowiek szuka pracy? Dziękuję i pozdrawiam.

    Irena

  • Mały, acz stresujący problem interpunkcyjny

    30.11.2023
    30.11.2023

    Szanowni Państwo,

    od pewnego czasu zastanawiam się, czy w zdaniu: „Fakt, że tak to przetłumaczono, działa mi na nerwy" po słowie „przetłumaczono" słusznie wstawiłam przecinek? Jedna z moich wykładowczyń z pewnym wahaniem stwierdziła, że tak, ponieważ (według niej) w ten sposób powinno się rozdzielać występujące w zdaniu czasowniki w formie osobowej. Zwracam się do Państwa, aby raz na zawsze rozwiązać ten mały, a stresujący mnie problem. Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Maria

  • Tekst piosenki

    29.11.2023
    29.11.2023

    Czterech małych Murzynków poszło do lasu po mech

    czy

    Cztery małe murzynki poszły do lasu po mech.

    To znana śpiewajka ale czy prawidłowa?

  • kupić (sobie) + CO + (CZYM)

    28.11.2023
    28.11.2023

    Czytając czasem recenzje na portalach książkowych obserwuję istną pandemię zwrotu: „książka mnie kupiła”, co ma znaczyć, że autorka/książka przekonała mnie do siebie. Bywa jeszcze lepiej, bo ktoś, chcąc powiedzieć to samo, pisze: „autorka mnie przekupiła”, a ktoś inny: „autor, kupił mnie swoim debiutem, mam wszystkie jego książki”. Mnie to bardzo razi. Czy permisywność naszych językoznawców daje szansę temu absurdalnemu zwrotowi na wejście do słowników? Byłoby to okropne moim zdaniem... Bardzo mnie ten zwrot razi, a znaleźć go można już niemal w co trzeciej recenzji.

    Pozdrawiam

    A. Cencora

  • przejście dla pieszych

    26.11.2023
    26.11.2023

    Dzień dobry,

    jaka jest poprawna forma — przechodzić przejściem dla pieszych, po przejściu dla pieszych, na przejściu dla pieszych, przez przejście dla pieszych? Oczywiście chodzi o tzw. „zebrę” na ulicy.

    Pozdrawiam

    MP

  • Wypowiedzenia bez znaku zapytania

    24.11.2023
    24.11.2023

    Zastanawiam się czy poniższych pytaniach na końcu zdania powinienem stawiać znak zapytania czy kropkę. Przykłady:

    „Proszę o informację, czy projekt został przygotowany poprawnie” (chcę aby ktoś mi odpowiedział czy projekt został przygotowany poprawnie),

    „Zastanawiam się, czy nie lepiej pomalować to na czerwono” (chcę aby ktoś mi odpowiedział czy nie lepiej pomalować to na czerwono),

    „Proszę o informację, jaki jest termin realizacji” (chcę aby ktoś podał mi termin realizacji).

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Piotrek

  • osobodzień szkoleniowy

    23.11.2023
    23.11.2023

    Jak napisać:

    osobodni szkoleniowe czy osobodni szkoleniowych?

  • Pytanie zależne

    13.11.2023
    13.11.2023

    Proszę o odpowiedź na pytanie, jak powinna wyglądać interpunkcja w zdaniu:

    a) „Powiedz, co się z tobą dzieje?” czy b) „Powiedz, co się z tobą dzieje”. Zdanie nadrzędne nie jest pytajne, a więc moim zdaniem poprawna jest wersja b).

  • pamięci rodziny Ulmów

    11.11.2023
    11.11.2023

    Jak poprawnie napisać: Pamięci rodziny Ulmów czy Pamięci rodzinie Ulmów.

  • coś jest równe ileś

    10.11.2023
    10.11.2023

    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości. Powinno się mówić, że coś jest równe zero czy równe zeru? Tak samo, coś jest większe/mniejsze bądź równe zero czy większe/mniejsze bądź równe zeru?

  • dojechać/dojść + dokąd

    8.11.2023
    8.11.2023

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie dotyczące czasowników dojechać oraz dojść. Czasowniki te łączą się z wyrażeniem do czegoś. Czy w przypadku miejsc takich jak poczta, rynek, lotnisko, dworzec, przystanek, uniwersytet należy użyć przyimka do czy też może przyimka na? Która forma pytania jest poprawna: Jak dojechać na dworzec? czy Jak dojechać do dworca?

    Z poważaniem

    stała czytelniczka

  • Szyk przydawki określającej diament

    7.11.2023
    7.11.2023

    Jak poprawnie pisać: szare, białe, żółte, niebieskie.... diamenty czy diamenty szare, białe, żółte, niebieskie...?

  • wydarzenia najbliższych miesięcy

    7.11.2023
    7.11.2023

    Szanowni Państwo, czy sformułowanie „najważniejsze wydarzenia najbliższych miesięcy” jest prawidłowe? Czy zawiera ono błąd logiczny i sugeruje, że wydarzenia „należą” do wspomnianych miesięcy i w ten sposób nie należy mówić?

  • Przyimek około + D.

    5.11.2023
    5.11.2023

    Mam pytanie, która z form jest prawidłowa:

    - wykonywanych jest około TYSIĄCA zabiegów rocznie

    - wykonywanych jest około TYSIĄC zabiegów rocznie

    Czy może obie formy są prawidłowe?

  • Zgoda realnoznaczeniowa przy rzeczownikach dwurodzajowych

    5.11.2023
    5.11.2023

    Czy gramatyczna zasada dopasowania rodzaju podmiotu i orzeczenia w języku polskim nie obowiązuje w niektórych sytuacjach? Np. w zdaniu „premier powiedziała...” podmiot jest rodzaju męskiego, a orzeczenie żeńskiego. Podobnie jest z towarzyszącym rzeczownikowi przymiotnikiem. W sformułowaniu „polska dyrygent” gramatyczny rodzaj przymiotnika i rzeczownika są różne. Jeżeli powyższe przykłady są poprawne językowo, to w jakich sytuacjach możemy złamać zasadę dopasowania rodzaju do rzeczownika? Czy np. poprawne będzie zdanie „Znany osoba powiedział...”?

  • podwójne przeczenie

    31.10.2023
    31.10.2023

    Szanowni Państwo,

    od jakiegoś czasu zastanawiam się, dlaczego – mimo że w języku polskim występuje reguła podwójnego przeczenia – w tym wyrażeniu nie piszemy „Lenistwo NIE jest niczym innym jak tylko…”. A może w ogóle nie zrozumiałem, o co chodzi w tym zagadnieniu. Z góry serdeczne Bóg zapłać za odpowiedź!

    Z poważaniem

    Stanisław Józef

  • Brak przecinka przy okoliczniku

    29.10.2023
    29.10.2023

    Dzień dobry Szanowni Państwo. Bardzo mnie ciekawi reguła według której stoi przycinek w tym zdaniu. Dziękuję.

    „W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody” (z internetu).

  • być w terapii (?)

    26.10.2023
    26.10.2023

    W ostatnim czasie zauważyłem wśród ludzi użycie sformułowania „być w terapii” jako oznajmienie informacji „być w trakcie procesu terapii”. Do tej pory wydawało mi się, że poprawne jest użycie przyimka "na" (przynajmniej potocznie), chociaż „być na terapii” może brzmieć bardziej jak „być w danej chwili na sesji terapeutycznej”. Moje pytanie brzmi: czy możemy powiedzieć w terapii, czy zamiast tego powinniśmy zawsze doprecyzować, mówiąc „w trakcie procesu terapeutycznego” (lub inne podobne sformułowania)? Co z przyimkiem na?

  • Rozbiór logiczny

    12.10.2023
    12.10.2023

    Dzień dobry,

    proszę o rozstrzygnięcie dyskusji z forum nauczycieli języka polskiego: jaką funkcję pełni określenie w mieście w zdaniu Ola piecze najlepsze ciasta w mieście. Zdania grupy są podzielone:

    – okolicznik miejsca w grupie orzeczenia

    – przydawka (rozwinięta).

    Dziękuję:)

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego