Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.
składnia
-
O języku poetyckim słów kilka
8.10.20238.10.2023W Newsletterze Poradni Językowej PWN przeczytałem ostatnio post na temat wątpliwości co do odmiany neologizmu „słowisień” w wierszu J.Tuwima.
Odpowiedź eksperta zawiera analizę gramat. zdania „A przez liście kraśnie pęk słowiśnie”, z której wynika, że słowo „kraśnie” jest w tym zdaniu czasownikiem w os. 3, słowo „pęk” — rzecz. w mianowniku, zaś słowo „słowisień” - rzecz. w bierniku.
Przyznam, że mam kłopot z tym zdaniem. W zrozumieniu nie pomaga mi przytoczona analiza. Czy „kraśnie” w bezokol. to „kraśnieć”? Jeśli tak, to dlaczego nie ma tam „kraśnieje”? Czy to również neologizm? Dlaczego „słowisień” ma tu być w bierniku? Czy dopełnienie przy „pęk” nie powinno być w dopełniaczu?
-
Dzień tygodnia + data dzienna
7.10.20237.10.2023Dzień dobry! Uprzejmie poproszę o wytłumaczenie zasady (nie)stawiania przecinka pomiędzy dniem tygodnia a dniem miesiąca na podstawie poniższego pytania.
Czy, a jeśli tak, to dlaczego powinnam zastosować interpunkcję np. w takim zdaniu: W czwartek (,) 17 sierpnia (,) czeka nas kolejny słoneczny dzień lub czy potrzebny jest przecinek np. w śródtytule: Piątek (,) 11.08?
Profesor M. Bańko sugeruje, aby dzień tygodnia od dnia miesiąca rozdzielać przecinkiem (środa 25 marca ), natomiast prof. A. Wolański pisze, że „„konstrukcji tego typu nie oddziela się zasadniczo przecinkami”.
Z góry bardzo dziękuję,
Jola
-
Biernik czy dopełniacz
6.10.20236.10.2023Dzień dobry,
Piszę tekst piosenki i mam problem z wersem:
“Więc nie bój się kraść dobre sny”
Czy to dopuszczalna forma?
Wers z biernikiem wydaje mi się niepoprawny, ale brzmi dobrze i ogromnie pasuje mi do rymu i treści.
Poza tym bardzo lubię biernik i żal mi, że znika z języka.
Czy można tak zaśpiewać?
Czy powinno być:
“Więc nie bój się kraść dobrych snów” ?
Przez ciągłe powtarzanie już nie jestem niczego pewna, a w mowie przecież nikt nie używa takich wyrażeń.
Myślę więc o zamianie na "Więc uczysz się kraść dobre sny", choć mniej mi odpowiada.
Proszę o pomoc.
Dziękuję i pozdrawiam
Agnieszka z Warszawy
-
Różności składniowe i interpunkcyjne
6.10.20236.10.2023Dzień dobry,
bardzo proszę o pomoc w trzech kwestiach:
1) numer znajduje się na wydruku przyczepionym do okładki książki czy numer znajduje się na wydruku, który został przyczepiony do okładki książki. Czy oba zdania są poprawne? Czy jest jakaś różnica pomiędzy tego typu zdaniami? Inny przykład — lubię ludzi zajmujących się... czy lubię ludzi, którzy zajmują się... ?
2) czyścić ze zbierającego się w tych miejscach pyłu i drobinek czy czyścić ze zbierających się w tych miejscach pyłu i drobinek?
3) zrobię to, co zamierzałem czy zrobię, to co zamierzałem, czy zrobię, to, co zamierzałem?
Będę wdzięczny za pomoc.
Z pozdrowieniami.
-
przyimki naprzemienne
5.10.20235.10.2023W gramatyce niemieckiej przyimki rządzące dwoma przypadkami nazywane są „przyimkami naprzemiennymi”. Dlaczego tego terminu nie ma w polskiej gramatyce?
-
attaché
4.10.20234.10.2023Szanowni Państwo,
proszę o odpowiedź na pytanie, która z form jest poprawna „attaché prasowa” czy „attachée prasowa”. Dodatkowe „e” w języku francuskim służy do tego, by zaznaczyć, że mamy do czynienia z kobietą. W języku polskim informuje o tym przymiotnik „prasowa”, stad wydaje mi się, że dodatkowe „-e” jest zbędne.
Czy poprawna jest użyta m.in. w rozporządzeniu ministra obrony narodowej forma liczby mnogiej „attachés wojskowi”? Wielki słownik języka polskiego podaje, że ten rzeczownik w liczbie mnogiej jest taki sam jak w liczbie pojedynczej. W licznych publikacjach stosuje się jednak liczbę mnogą z „-s”.
Dziękuję Państwu z góry za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie
Agnieszka
-
Okolicznik, dopełnienie, a może jeszcze coś innego?
2.10.20232.10.2023Dzień dobry, w zdaniu: „ma mieć na pieczy” określenie na pieczy będzie okolicznikiem miejsca czy dopełnieniem?
Bardzo dziękuję za odpowiedź.
-
port nad, port na, port w, port u
30.09.202330.09.2023W wielu miejscach, takich jak strona internetowa portu północnego w Gdańsku, można przeczytać: „To najdalej wysunięty na północ, niezamarzający port na Morzu Bałtyckim”. Jednakże, rzeczywistość jest taka, że ten port znajduje się faktycznie na lądzie, a nie dosłownie na morzu. Podobnie jest w przypadku latarni morskich. Często spotyka się opisy mówiące, że dana latarnia jest na Morzu Północnym czy na Morzu Śródziemnym, mimo że faktycznie stoi na lądzie, w bliskim sąsiedztwie morza. Jakie są zasady stosowania przyimka „na” w odniesieniu do morza w języku polskim?
-
Kalka składniowo-frazeologiczna z angielszczyzny
29.09.202329.09.2023Dzień dobry,
ostatnio coraz częściej słyszę zdania z przyimkiem „o” sformułowane w sposób, który bardziej przypomina mi język angielski niż język polski. Przykładem może być sytuacja, w której ktoś personalnie odbiera coś, co w ogóle go nie dotyczy i jakaś inna osoba mówi „To nie jest o tobie” ("This is not about you"), tj. „Tu nie chodzi o ciebie”. To pierwsze zdanie wydaje mi się bardzo dziwne. Czy jest poprawne i czy ta konstrukcja istnieje w języku polskim od dawna?
-
zaprosić w podróż (?)
28.09.202328.09.2023Szanowna Poradnio!
Czy można kogoś zaprosić w podróż? Czy jest to niepoprawne wyrażenie?
Pozdrawiam
Mira
-
jego czy niego?
27.09.202327.09.2023Dzień dobry. Pytanie spędzające sen z powiek: „...a przy tym można się poczuć jakoś tak bliżej (jego/niego)” — która forma jest poprawna?
-
Konieczny przecinek
24.09.202324.09.2023Szanowni Państwo,
Zastanawiam się nad kwestią interpunkcji w tym zdaniu: „Filmowa postać, która mogłaby zostać moim bohaterem to...” – czy przed „to” postawimy przecinek? Jeśli tak, to dlaczego?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
koleżeństwo i wujostwo w związkach składniowych
23.09.202323.09.2023Szanowni Państwo, interesuje mnie odmiana słowa koleżeństwo w znaczeniu <<ogół kolegów i koleżanek>>. Czy mówimy „mojego koleżeństwa”? A może raczej „moich koleżeństwa”, tak jak „moich wujostwa”?
Pozdrawiam Joanna
-
Rozstrzygamy wątpliwości
22.09.202322.09.2023Dzień dobry. Chciałabym dowiedzieć się, która forma jest poprawna: „Nigdy mnie tam nie było” czy „Nigdy tam nie byłam”? Czy w pierwszym zdaniu mnie użyte jest w dobrym kontekście?
-
Interpunkcja zdań ze spójnikiem niż
21.09.202321.09.2023Proszę o odpowiedź, czy w zdaniu „Było to o wiele lepsze (,) niż to, o czym wcześniej myślano”, przed „niż” należy postawić przecinek czy nie. Jeśli nie, to dlaczego?
-
w kinie plenerowym
20.09.202320.09.2023Szanowni Państwo,
mam dylemat dotyczący przyimka poprzedzającego „kino plenerowe”. Poprawne będzie wyrażenie „byłem w kinie plenerowym” czy „byłem na kinie plenerowym”? Problematyczna jest dla mnie kwestia czy traktować je jako miejsce, czy może raczej jako wydarzenie?
-
Wątpliwość interpunkcyjna
7.07.20237.07.2023Czy w poniższym zdaniu przecinek po pisać jest obowiązkowy?
Pisać, to dać się zaprowadzić tam, gdzie wolelibyśmy nie zaglądać.
Wydaje mi się, że bezokolicznik pełni funkcję podmiotu, ale mogę się mylić.
Pozdrawiam serdecznie
D.
-
wiceprezes zarządu + czego?
6.07.20236.07.2023Dzień dobry, powinno być napisane:
„Wiceprezes Zarządu
Polskiego Stowarzyszenia Menedżerów Budownictwa”
czy
„Wiceprezes Zarządu
Polskie Stowarzyszenie Menedżerów Budownictwa”?
-
Interpunkcja przydawki
3.07.20233.07.2023Dzień dobry,
zastanawiam się nad przecinkiem w zdaniu: „Pojechał na swoje ranczo, odziedziczone po ojcu”. Wydaje mi się, że druga część zdania jest dopowiedzeniem, więc przecinek jest zasadny, jednak zdanie „Pojechał na swoje ranczo odziedziczone po ojcu” też wydaje mi się poprawne. Czy mam rację?
Pozdrawiam serdecznie
-
zawody + w czym
1.07.20231.07.2023Jak poprawnie zapisać: zawody z tenisa stołowego czy zawody w tenisie stołowym?
