składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • można być szczęśliwym
    24.01.2012
    24.01.2012
    Czy zdanie: „Uświadomiła jej, że można żyć z kalectwem i być szczęśliwym” jest poprawne? A może powinno ono brzmieć: „Uświadomiła jej, że można żyć z kalectwem i być szczęśliwym człowiekiem”?
  • za niedługo
    24.01.2012
    24.01.2012
    Szanowni Państwo!
    Chciałbym zapytać, czy forma za niedługo jest formą poprawną. Jeśli nie jest poprawna, to jakim wyrażeniem można ją zastąpić?
    Z poważaniem
  • na i w
    20.01.2012
    20.01.2012
    Ostatnio bardzo często słyszę stwierdzenia na weekendzie / na mieszkaniu. Nie ukrywam, że strasznie nie odpowiadają mi te formy, tylko skoro tylu ludzi ich używa, to czy nie mają oni trochę racji? Ja zawsze mówiłem podczas weekendu / w weekend (zrobię), (będąc) w mieszkaniu. Która wersja jest poprawna, a może obie?
    Pozdrawiam
    Filip K.
  • szyk nieakcentowanego zaimka
    19.01.2012
    19.01.2012
    Szyk wyrazów
    Chciałabym zapytać, który przykład jest poprawny:
    1. Aby otworzyć pudełko, należy położyć je na stole…
    2. Aby otworzyć pudełko, należy je położyć na stole…
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • szokująca informacja
    14.01.2012
    14.01.2012
    Czy zdanie „Szokująca informacja okazała się prawdziwa” jest poprawne? Mnie się wydaję, że imiesłów przymiotnikowy czynny nie może występować z czasownikiem w czasie przeszłym, jakim jest tu forma czasownika okazać się.
  • szyk wyrazów w tytułach książek i artykułów
    12.01.2012
    12.01.2012
    Często spotykam tytuły prac humanistycznych ułożone następująco: Karla Poppera koncepcja prawdy. Taki styl wydaje mi się manieryczny i napuszony. Może jednak jest poprawny? Stanowczo wolę prostszy szyk: Koncepcja prawdy Karla Poppera. Czy istnieją jakieś zasady w tej kwestii?
    Proszę o opinię
    Aleksandra Kowal
  • kontakt z numerem…

    11.01.2012
    11.01.2012

    Jak powinniśmy poprawnie się zwracać do kogoś: „Proszę o skontaktowanie się pod numer telefoniczny…” czy „Proszę o kontakt pod numer…”?

  • na następne/następnych sto dni
    5.01.2012
    5.01.2012
    Dzień dobry,
    czy formy: przez następne kilka lat, przez ładne parę lat, na następne sto dni są poprawne? Wydaje mi się, że częściej używane są: przez następnych kilka lat, przez ładnych parę lat, na następnych sto dni. Czy obie formy są poprawne? Od czego zależy odmiana?
    Pozdrawiam,
    Andrzej Wróbel
  • dwa zdania
    3.01.2012
    3.01.2012
    Czy poniższe zdania napisane są poprawnie: „Wielu myślało, że mieli do tego prawo”. Oraz: „My, dzieci, mieliśmy do tego prawo”. Chodzi mi o użytą formę czasownika mieć. Próbowałem korzystać z wyszukiwarki NKJP, ale otrzymywałem różne odpowiedzi, a więc, jak sądzę, również i błędne.
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Stanisław Drozdowski
  • 16 miast i miasto, które dostanie dziką kartę
    30.12.2011
    30.12.2011
    Bardzo proszę o informację, jaką formę powinno mieć orzeczenie w takim zdaniu: „16 miast i miasto, które dostanie dziką kartę, powalczą / powalczy o tytuł…”.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • strona bierna
    29.12.2011
    29.12.2011
    Jaka jest forma strony biernej czasowników typu uświadamiać sobie, wyobrażać sobie? Czy poprawne są sformułowania typu uświadamiany proces, wyobrażona sytuacja?
  • W służbie narodu
    25.12.2011
    25.12.2011
    Szanowni Państwo,
    czy tytuł W służbie narodu jest zbudowany poprawnie? Wydaje mi się, że służy się komuś lub czemuś, a więc powinien on brzmieć raczej W służbie narodowi.
    Z wyrazami szacunku,
    Zbigniew
  • około
    22.12.2011
    22.12.2011
    Szanowni Państwo,
    czy zawsze należy rezygnować z około, kiedy następuje po nim rzeczownik w innym przypadku niż dopełniacz (i niedający się postawić w dopełniaczu) – nawet wtedy, gdy tekst jest specjalistyczny? Teksty specjalistyczne są z reguły rozbudowane, a dodatkowe używanie terminu mniej więcej wydłuża je jeszcze bardziej:) Czy w tym względzie można pójść za uzusem i przejrzystością tekstu?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Elżbieta
  • na dziesięć minut przed końcem meczu
    19.12.2011
    19.12.2011
    W relacjach sportowych bardzo często spotykam się ze zdaniami: „Na dziesięć minut przed końcem meczu…”, „Na kwadrans przed przerwą…” itp. Czy są one poprawne, czy raczej należy je zakwalifikować do polszczyzny potocznej? Skąd się bierze to na?
  • daty
    17.12.2011
    17.12.2011
    Jak poprawnie piszemy w dacie – pierwszy GRUDZIEŃ czy pierwszy GRUDNIA?
  • szereg
    16.12.2011
    16.12.2011
    W polskim wydaniu powieści Gangsterzy Klasa Βstergrena tłumacz użył zdania: „Szereg okoliczności sprawił, że mogłem powrócić do tego, co wydarzyło się przed dwudziestu pięciu laty”. Razi mnie ta forma – napisałbym raczej „Szereg okoliczności sprawiło, że…”, podobnie jak powiedziałbym „Szereg pytań sprawiło mi trudność”, a nie „Szereg pytań sprawił mi trudność”. Proszę o opinię oraz zasygnalizowanie, jaką zasadą gramatyczną należy się tu kierować.
  • gdzie czy w którym?
    14.12.2011
    14.12.2011
    Dobry wieczór,
    zastanawiam się, które zdanie jest poprawne: „W Opolu, gdzie mieszkam, wiele chodników wymaga remontu” czy „W Opolu, w którym mieszkam, wiele chodników wymaga remontu”.
    Bardzo dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • rad
    13.12.2011
    13.12.2011
    Znalazłam w pewnym wywiadzie zdanie: „Jestem niezmiernie rad z możliwości przeprowadzenia wywiadu”. Czy jest ono poprawne? Czy można powiedzieć „Jestem rad z możliwości…”, czy raczej „Jestem rad, że mogę…”?
  • Nie masz gdzie…
    10.12.2011
    10.12.2011
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie, która forma jest poprawna i dlaczego? Chodzi o zaimek: je czy ich? Oto przykłady:
    Robisz zdjęcia i nie masz, gdzie ich pokazywać, zapraszamy!!!!!
    Robisz zdjęcia i nie masz, gdzie je pokazywać, zapraszamy!!!!!
  • szyk przymiotników
    9.12.2011
    9.12.2011
    Czy w języku polskim istnieją zasady określające kolejności przymiotników, tak jak ma to miejsce w języku angielskim? Czy powinno być tabletki dojelitowe twarde czy tabletki twarde dojelitowe. Najpoprawniej zapewne powinno być twarde tabletki dojelitowe (obstawiam, że cechą nadrzędną jest twardość, a nie „dojelitowość”), ale ta opcja nie wchodzi w rachubę w języku specjalistycznym (farmacja).
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego