pragmatyka

To skarbnica informacji o tym, których wyrazów i wyrażeń używać w określonych sytuacjach, jaki wpływ na znaczenie lub rozumienie tekstu ma sytuacja, kontekst, nadawca lub odbiorca. Dowiesz się tu: jak zwracać się do określonej osoby; kiedy stosować wielką literę w zwrotach grzecznościowych; jak pisać tytuły naukowe lub stanowiska w formach adresatywnych; czy można napisać „Witam” w e-mailu; kiedy zrozumiały jest zwrot „Jestem samochodem”.

  • Szanowna Pani Anno!
    7.12.2017
    7.12.2017
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać, czy w pewnych sytuacjach można uznać za dopuszczalny zwrot Szanowna Pani Anno? Pytanie dotyczy sytuacji, gdy zwracam się do kogoś, kogo dobrze znam, ale kto znajduje się wyżej w hierarchii. Oczywiście jeśli ta osoba ma jakiś tytuł lub zajmuje jakieś stanowisko, to piszę: Pani Doktor/Dyrektor, są jednak sytuacje, gdy nie ma takiej możliwości, a Szanowna Pani wydaje się zbyt formalne.

    Dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Paulina Walerzak
  • Pan -– tylko w sytuacjach grzecznościowych i osobistych
    5.12.2017
    5.12.2017
    Szanowni Eksperci,
    coraz częściej spotykam się ze stosowaniem form grzecznościowych Pani, Pan nie w funkcjach adresatywnych i pisanych wielką literą. Na przykład: Zapraszamy na wykład, który wygłosi Pan Prof. Jan Kowalski – czy nie wystarczy … profesor Jan Kowalski? Ten dzban pochodzi z kolekcji Pani Anny Wiśniewskiej – czy nie lepiej … z kolekcji Anny Wiśniewskiej?

    Z poważaniem
    Iwona
  • Jak zakończyć rozmowę?
    7.11.2017
    7.11.2017
    Szanowni Państwo,
    co odpowiedzieć, kiedy starsza od nas osoba na zakończenie rozmowy telefonicznej mówi Pozdrawiam? Czy pewien okres znajomości uprawnia do tego, by również pozdrowić? Jeśli nie, co zatem powiedzieć, gdy zwykle komunikujemy się telefonicznie i Do widzenia jest jakoś niezręczne. Czy może Do usłyszenia?
  • Państwo mówią
    4.10.2017
    4.10.2017
    Czy dopuszczalna jest forma Państwo robicie, mówicie?
  • Mamy dla ciebie kilka porad czy: Mamy dla Ciebie kilka porad?
    28.09.2017
    28.09.2017
    Szanowni Państwo,
    ze względów grzecznościowych w korespondencji piszemy zaimki Cię, Ty, Tobie itp. dużą literą. Czy ta sama zasada obowiązuje w artykułach (w prasie lub na blogach), w których zwracamy się do czytelnika? Która forma jest poprawna: Mamy dla ciebie kilka wskazówek, jak urządzić łazienkę czy Mamy dla Ciebie kilka porad, jak urządzić łazienkę?

    Z poważaniem
    Joanna
  • Czy widziały panie, co się stało?
    26.09.2017
    26.09.2017
    Szanowni Państwo,
    kiedy zwracam się do dwóch osób, z których z jedną jestem na ty, a z drugą nie, powstaje pewien problem. Np.:
    1. Czy pani i Helena widziałyście, co się stało?
    2. Czy widziały panie, co się stało?
    3. Czy widziała pani z Heleną, co się stało?
    4. Czy widziałyście panie, co się stało?
    5. Czy widziała pani i Helena, co się stało?

    Czy któraś propozycja jest lepsza od pozostałych? A może jeszcze inaczej?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Liczba mnoga w tekstach naukowych
    30.06.2017
    30.06.2017
    Szanowni Państwo,
    od dłuższego czasu zastanawia mnie kwestia poprawności stosowania 1 os. liczby mnogiej w dyskursie matematycznym (przyjmijmy, że…, zauważmy, że…). Dla porównania w pracach naukowych z zakresu nauk humanistycznych raczej pomija się stosowanie form osobowych (a przynajmniej uważa się je za niepożądane). Z czego wynika ta różnica?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelniczka
  • Proszę o pozytywne rozpatrzenie mojej prośby
    28.06.2017
    28.06.2017
    Czy poprawne jest zamieszczanie w podaniach i wnioskach sformułowania Proszę o pozytywne rozpatrzenie mojej prośby? Czy nie jest to zbyt nachalne i nie brzmi to zbyt „pleonastycznie”, skoro petenci podań i wniosków z definicji składają je w tym jednym określonym celu i odgórnie wiadome jest, że liczą na jego pozytywne rozpatrzenie?
  • Daj mi książkę, proszę
    1.06.2017
    1.06.2017
    Dzień dobry, Szanowni Państwo!
    Chcę zapytać, czy poprawne jest mówienie w następujący sposób: Daj mi książkę, proszę.
    Czy jest to błąd? Czy nie można zestawiać formy trybu rozkazującego z proszę?

  • Szanowni
    24.05.2017
    24.05.2017
    Pracuję w firmie korporacyjnej i od jakiegoś czasu w oficjalnych mailach pojawia się nagłówek Szanowni, w związku z czym mam pytanie, czy to jest prawidłowo użyty zwrot, bo jakoś odbieram to negatywnie, czy słusznie?

    Dziękuję bardzo za odpowiedź.
    Mariola Wójciak
  • Niech poczeka
    9.05.2017
    9.05.2017
    Czy jest poprawna i dopuszczalna forma zwracania się do drugiej osoby: Niech przyjdzie, Dziękuję, że jest albo Czy ona dzwoniła do mnie?
    Dziwi mnie ten sposób zwracania się bezpośrednio do danej osoby. Kiedy jest skierowany do mnie bezpośrednio, jestem zniesmaczona.
    Za wyjaśnienie z góry dziękuję.
  • Chciałem zapytać… i Poproszę dwie bułki
    31.03.2017
    31.03.2017
    Prof. Bralczyk po usłyszeniu: Chciałem zapytać odpowiedział kiedyś prześmiewczo: Aha, czyli już Pan nie chce? i dodał, że lepiej byłoby zacząć: Chciałbym zapytać.
    Idąc tym tropem, przyszło mi do głowy, że wchodząc do sklepu mówimy np.: Poproszę dwie bułki. Czy zatem jest to poprawne sformułowanie, skoro używam czasu przyszłego, a nie teraźniejszego? Czy sprzedawca nie mógłby mi odpowiedzieć nieco uszczypliwie: To ja poczekam aż Pan poprosi?

    Z poważaniem
    Czytelnik
  • Tytulatura
    26.12.2016
    26.12.2016
    Dlaczego nauczycieli w liceum niektórzy tytułują profesorami, wicedyrektorów – dyrektorami, a wicepremierów – premierami, skoro nie mają oni takich tytułów ani stanowisk?
  • Pan prezydent a prezydent
    26.12.2016
    26.12.2016
    Politycy używają sformułowania Pan Prezydent. Gdy prezydentem jakiegoś kraju jest kobieta (np. do niedawna Pani Prezydent Republiki Korei Park Geun-hye) sformułowanie Pani Prezydent jest trafne, gdyż oprócz wyrazu szacunku i podkreślenia stanowiska (Prezydent) wiadomo jest że Prezydent jest kobietą (Pani). Czy słowo Pan przed słowem Prezydent jest pleonazmem? Przecież sama forma (Prezydent) wskazuje na mężczyznę. Rozumiem, że w wołaczu lepiej dodać słowo pan.
  • Gorzko na weselu
    12.11.2016
    12.11.2016
    Szanowna Pani Profesor,
    skąd wziął się obyczaj wołania gorzko! podczas pocałunku państwa młodych na weselu? Wydaje mi się to nielogiczne.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Nietakt studenta
    15.10.2016
    15.10.2016
    Szanowni Państwo,
    ostatnio byłem świadkiem sytuacji, w której student zwrócił się do pani profesor: Czy jest dziś na wydziale pani mąż?. Chodzi oczywiście o to, że mąż pani profesor również pracuje na uczelni. Wobec różnicy w hierarchii ja bym na jego miejscu zapytał neutralnie o pana profesora X. W moim odczuciu taka wypowiedź jak jego niejako eksponuje sytuację prywatną osoby wyżej usytuowanej, co odbieram jako nietaktowne. Ale może jestem przewrażliwiony, dlatego proszę o opinię.

    Czytelnik
  • Stopni i tytułów się nie sumuje

    3.10.2016
    3.10.2016

    Odnoszę się do porady dotyczącej łączenia skrótów dr i inż.. Jak się wydaje, tak jest w języku angielskim, a nie w polskim, gdzie doktor jest stopniem naukowym, a inżynier i magister inżynier – tytułami zawodowymi (również w naukach o zarządzaniu!). Wg tego, w zależności od miejsc ukończenia studiów, należałoby używać rozmaitych skrótów np. dr, mgr, inż. – (np. mgr nauk matematycznych, inż. nauk o zarządzaniu, który zdobył doktorat z nauk techn.).

  • Doktor nauk prawnych radca prawny
    3.10.2016
    3.10.2016
    Szanowni Państwo,

    zwracam się z pytaniem, jak powinna brzmieć oficjalna wizytówka lub podpis w służbowym e-mailu osoby, która jest jednocześnie doktorem nauk prawnych jak i posiada tytuł zawodowy, np. radcy prawnego.

    Która formuła będzie właściwa:
    dr n. pr. r. pr. Jan Kowalski
    dr r. pr. Jan Kowalski
    dr n. pr. Jan Kowalski, r. pr.
    dr Jan Kowalski, r. pr.
    dr n. pr. Jan Kowalski, radca prawny
    dr Jan Kowalski, radca prawny

    Będę wdzięczny za podpowiedź.

    Łączę wyrazy szacunku,
    KN
  • Szanowny Panie Dziekanie czy Szanowny Panie Profesorze?
    3.10.2016
    3.10.2016
    Szanowni Państwo,
    proszę o wskazanie poprawnych form zwrotów w wiadomościach elektronicznych.
    do dziekana – Szanowny Panie Dziekanie
    do rektora – Szanowny Panie Rektorze
    do profesora – Szanowny Panie Profesorze
    Powyższe formy są oczywiste, a co w przypadku gdy piszemy do dziekana, ale nie jako do osoby pełniącej funkcję tylko jako do naszego wykładowcy?
  • Zwracanie się do kogoś po nazwisku
    22.09.2016
    22.09.2016
    Tłumaczę książki z angielskiego i nie zawsze wiem, jak bohater ma na imię.

    Pozdrawiam serdecznie
    Dorota
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego