etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • laska
    7.06.2009
    7.06.2009
    Dzień dobry,
    zastanawiałem się nad etymologią słowa laska, coraz popularniejszego określenia młodej, ładnej dziewczyny. Wydaje mi się, że określenie to jest dość stare, starsze w każdym razie niż przemiany w języku po upadku komunizmu. Czy ma ono coś wspólnego z Laszka, określeniem Polek w językach naszych wschodnich sąsiadów? Od kiedy jest poświadczone?
    Z poważaniem,
    Jerzy Kowalczyk
  • lepszy niż… i lepszy od…
    28.05.2009
    28.05.2009
    Witam serdecznie,
    chciałabym się dowiedzieć czegoś o etymologii konstrukcji komparatywu w Polskim. Co jest wcześniejsze niż czy od? Czy niż wywodzi się z niżeli / niźli? A z kolei skąd mogą pochodzić te wyrazy, bo ciekawe jest, że zawierają partykułę -li, stosowaną w pytaniach w innych językach słowiańskich i staropolskim.
    Czy we współczesnej gramatyce są jakieś zasady co do stosowania niż / od? Domyślam się, że użycie jak w np. lepszy jak jest potoczne?
  • czas zaprzeszły
    27.05.2009
    27.05.2009
    Zwracam się z prośbą opinię dot. formy: byłem pisałem. W słowniku podana jest forma pisałem był / byłem pisał. Jednak słyszałam osoby używające formy byłem pisałem / pisałem byłem. Dowiedziałam się, że nie można wykluczyć, iż dawniej w użyciu były również takie konstrukcje, w których zmieniano kolejność członów wskazujących na czas zaprzeszły, np. byłem pisałem. A więc forma ta nie jest konstrukcją wzorcową, ale nie narusza ogólnych norm poprawności gramatycznej. Będę wdzięczna za opinię.
  • wczorajszy, dzisiejszy, jutrzejszy
    27.05.2009
    27.05.2009
    Dlaczego przymiotniki jutrzejszy, dzisiejszy, wczorajszy, utworzone od słów jutro, dziś / dzisiaj i wczoraj, przypominają stopień wyższy przymiotnika? Z drugiej strony dlaczego pojawia się też w niektórych formach cząstka -aj- zamiast -ej-. Skąd taka oboczność?
  • kolokwium
    25.05.2009
    25.05.2009
    Czy poprawne jest używanie nazwy kolokwium na określenie sprawdzianu pisemnego na uczelni wyższej? Colloquium znaczy 'rozmowa', skąd takie użycie tego wyrazu?
  • wampir i wamp
    14.05.2009
    14.05.2009
    Chciałabym zapytać o dokładną etymologię rzeczownika wampir, a także poznać istotę powiązania między nim a określeniem kobiety demonicznej, tzn. wampem.
    Łączę wyrazy szacunku,
    ww
  • licho i strzyga
    12.05.2009
    12.05.2009
    Witam bardzo serdecznie!
    interesuje mnie etymologia słów: dworowik, domowik, strzyga, licho. Byłabym niezwykle wdzieczna za wszelkie informacje dotyczące pochodzenia tych słów.
    Pozdrawiam ciepło
  • dziecko
    11.05.2009
    11.05.2009
    Pozdrawiam. Proszę o etymologię wyrazu dziecko, mam problem z dostępem do odpowiedniego słownika. Z góry dziękuję.
  • przez i bez
    22.04.2009
    22.04.2009
    Jaka jest etymologia przyimka przez? W pol. gwarach mamy formę bez, po ros. czerez, w słow. cez i chyba dodatkowo spokrewniony z nim wyraz cesta (droga, podróż). Czy pol. forma pochodzi od tego samego ps. pierwowzoru, czy jest jakimś naszym wynalazkiem?
  • w bród
    10.04.2009
    10.04.2009
    Bardzo proszę o odpowiedź, jakie jest pochodzenie wyrażenia w bród w znaczeniu 'obficie, pod dostatkiem'. A. Bańkowski w słowniku etymologicznym pisze o takim znaczeniu jako „osobliwym” i podaje: „chyba za białorus. ubród w znaczeniu 'przechodzić rzekę w bród'”. Czy jest możliwa, zdaniem Państwa, etymologia od brodzić? Ja mam taką hipotezę: w bród znaczy 'jest czegoś tyle, że można aż wśród tego brodzić, grzęznąć po kolana'. Czy to etymologia naiwna?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • iż
    8.04.2009
    8.04.2009
    Chciałem się dowiedzieć czegoś o etymologii oraz zastosowaniu słowa iż. Irytuje mnie jego nadużywanie i pragnę wiedzieć, po jakich słowach można używać iż. Czy poprawnym jest: „Świadczy to, iż…?” Czy można stosować iż zamiennie z że i czy oba znaczą to samo?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Józef
  • rzeczownikowa deklinacja przymiotników
    6.04.2009
    6.04.2009
    Szanowni Państwo!
    Chciałabym zapytać o pochodzenie formy przymiotnikowej w następujących wyrażeniach przyimkowych: do sucha, do czysta, do naga, do syta. Nie jest to przecież forma dopełniacza żadnego z rodzajów, czego należałoby się spodziewać po przyimku do.
    Dziękuję i pozdrawiam
    Daria Bębeniec
  • pasja
    6.04.2009
    6.04.2009
    Mam pytanie o słowo pasja, które coraz częściej pojawia się w naszym języku w sensie 'wielkie zamiłowanie do czegoś'. Mimo wszystko jakoś rażą mnie sformułowania typu rozwijać pasję do książek, naszą pasją jest świadczenie usług na najwyższym poziomie itp. Mam wątpliwość, czy to słowo nie jest nadużywane. A może po prostu już do tego stopnia weszło do codziennego języka, że nie razi?
    Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
    Zbigniew Szalbot
  • czarownica
    31.03.2009
    31.03.2009
    Witam!
    Chciałbym się dowiedzieć, jaka jest dokładna geneza słowa czarownica w języku polskim. Z jakich czasów i ewentualnie języków pochodzi?
    Pozdrawiam.
  • drwa
    26.03.2009
    26.03.2009
    W Słowniku mitów i tradycji kultury Kopalińskiego w haśle fraszka jest informacja, że tę „igraszkę poetycką określano też mianem Drwa (tj. drwiny)”. Czy była to gra słów (nowoznacznik), czy też niezależnie istniało słowo drwa wcześniej już oznaczające drwiny? Czy w tym znaczeniu drwa to rzeczownik rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej, czy plurale tantum? A może liczba mnoga, ale posiadająca liczbę pojedynczą?
  • koperczaki
    26.03.2009
    26.03.2009
    Skąd wziął się zwrot sadzić koperczaki?
  • Biesiekiery
    16.03.2009
    16.03.2009
    Jakie jest pochodzenie nazwy Biesiekiery – miejscowości w pobliżu Łęczycy?
  • dwa chwasty
    9.03.2009
    9.03.2009
    Jaka jest etymologia słowa chwast?
  • spółdzielnia
    4.03.2009
    4.03.2009
    Chciałam dowiedzieć się, jaki jest źródłosłów słowa społdzielnia.
    Dziękuję z góry,
    Marta
  • konował i świniopas
    27.02.2009
    27.02.2009
    Proszę o skomentowanie pisowni wyrazów konowiąz, konowód, motowąz (wszystkie wzięte ze Słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego). Intryguje w nich brak i (jedynie konowód ma oboczny wariant koniowód). Czy konował również pochodzi od konia?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego