etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • Błąd akcentowy, a nie zapożyczenie

    4.04.2022
    4.04.2022

    Szanowni Państwo,

    czy akcentowanie słowa "Ukraina" na trzecią sylabę od końca jest rusycyzmem?

    Serdecznie pozdrawiam

    Tomasz Chlebowski

  • Klimat

    14.03.2022
    14.03.2022

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię słowa "klimat".


    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • kocopoły

    6.03.2022
    3.09.2011

    Szanowni Państwo!

    Co to są kocopoły? Wydaje się, że chodzi o jakieś bzdury, głupoty, ale…

    Z poważaniem – Maria Michałowicz

  • Ruskie pierogi

    5.03.2022
    5.03.2022

    Zastanawia mnie etymologia nazwy „pierogi ruskie”. Dlaczego pierogi twarogowo-ziemniaczane są „ruskie” i czy faktycznie pochodzą z Rosji? 

  • Po polsku, po angielsku

    17.02.2022

    Dzień dobry. Czy wyrażenie „po polsku” lub „po angielsku” jest rusycyzmem?

  • Klimat

    14.02.2022

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię słowa klimat.


    Pozdrawiam
    Stratos Vasdekis

  • Kiedy zaczęto używać litery „ł”?

    14.02.2022

    Dzień dobry! Skąd pochodzi litera „ł” i kiedy zaczęto jej używać w języku polskim? Czy wcześniej na oznaczenie głoski [w] używano liter „w” lub „u”?

  • Dawny imiesłów

    6.02.2022

    W pewnych artykułach dotyczących gramatyki języka polskiego pojawia się określenie „imiesłów” dla, jak się zdaje, formy 3. os. czasu przeszłego trybu oznajmującego, obecnej w niektórych konstrukcjach, np.: „partykułom [(żeby i in.)] towarzyszy dawny imiesłów czasu przeszłego lub bezokolicznik [...], np. chcę, by wysłał list”; „Forma imiesłowowa [czasu przyszłego złożonego] (będzie robił)”. Skąd takie nazewnictwo? Wszak forma ta nie przypomina ani imiesłowów współczesnych, ani historycznych.

  • Pierwotne polskie słowo oznaczające kolor/barwę

    31.01.2022

    Pierwotne polskie słowo oznaczające kolor/barwę - czy to odcień?


    Dzień dobry,

    Niedawno zastanawialiśmy się z lubą, jak mogli Polacy/Słowianie określać kolory i barwy/farby, zanim też zaczerpnęli te nazwy z języków odpowiednio romańskich i germańskich. Czy istnieje jakieś pierwotnie nasze określenie na kolor? Czy to może odcień?

  • Sądek a sąd

    24.01.2022

    Dzień dobry,

    Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).

    W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?


    Pozdrawiam

  • Piszczyk

    6.01.2022

    Dzień dobry!


    Mam pytanie odnośnie wyrazu piszczyk. W mojej rodzinie w ten sposób mówi się na pisklę gołębia. Jednakże nigdy nie spotkałem się, aby ktokolwiek spoza mojej rodziny używał tego słowa, a internet zdaje się go zupełnie nie znać. Chciałbym się spytać, czy taki wyraz w ogóle funkcjonuje gdziekolwiek w Polsce, czy jest wynalazkiem tylko mojej rodziny? A także: czy jest jakoś spokrewniony z popularnym nazwiskiem Piszczek? Dodam, że jestem z Mazowsza.


    Pozdrawiam

  • Stankowizna

    5.01.2022

    Szanowni Państwo,

    uprzejmie proszę o informację na temat pochodzenia nazwy Stankowizna (dawniej wieś, obecnie ulica w Mińsku Mazowieckim).

  • Tuja

    5.01.2022

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię nazwy drzewa tuja.


    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • Laurka

    31.12.2021

    Szanowni Państwo,

    Chciałabym poprosić o etymologię słowa laurka. Wiem tylko tyle, że pochodzi z łaciny.


    Z góry dziękuję i pozdrawiam

    Jeziorska

  • Nietypowa odmiana rzeczownika kocioł

    30.12.2021

    Szanowni Państwo.


    Ciekawi mnie, jak to się stało, że dopełniacz od słowa „kocioł” brzmi „kotła”, a od „dzięcioł” – „dzięcioła”, skoro końcówki obu wyrazów brzmią „cioł”. Domyślam się, że przyczyną tego są jakieś różnice etymologiczne, i właśnie dlatego proszę o wyjaśnienie.


    Z poważaniem

    Wojciech Bąk

  • Skąd wzięło się proszę we frazach proszę pani/ proszę pana/ proszę państwa

    29.12.2021

    Dzień dobry,

    skąd w zwrotach typu: proszę pani/pana wzięło się słowo  proszę?

    pozdrawiam serdecznie

    Agnieszka

  • Dlaczego wyrazy dzisiaj i wczoraj są nieodmienne?

    28.12.2021

    Szanowni Państwo,

    jutro, będzie futro lecz nie przejmuj się jutrem i futrem. Jutrojest odmienne. Zwyczaj, ruczaj, poraj... Zwyczajem, ruczajem, porajem – wszystko łatwo się odmienia i brzmi podobnie do dzisiaj. Dlaczego więc dzisiaj jest oporne?  O dzisiaju nawet nie myśl, wczorajem też nie warto się przejmować, liczy się tylko jutro

    Proszę o wyjaśnienie nieodmienności tego słowa.

    Jarek z Lublina

  • Skład jako nazwa zawodników tworzących drużynę

    28.12.2021

    Nurtuje mnie etymologia wyrazu skład w rozumieniu 'zawodnicy tworzący drużynę sportową;. Wydaje się, że pochodzi on od czasownika  składać, tak jak np. w przypadku znaczenia 'magazyn'. W obcych językach w sensie sportowym używa się jednak podobnie brzmiących wyrazów squad (j. angielski), czy  squadra (j. włoski), które z kolei mają etymologię zbieżną z polską eskadrą. Czy jest to zwykły zbieg okoliczności, czy może  skład w znaczeniu 'drużyna' jest niezależnym zapożyczeniem?

  • Pochodzenie nazwy guziec

    28.12.2021

    Czy istnieją jakiekolwiek przesłanki mogące rzucić światło na etymologię polskiego słowa „guziec”? Skąd w naszym języku taka nazwa tego afrykańskiego zwierza? Pozdrawiam ze Śląska.

  • Problem

    12.11.2021
    12.11.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię słowa  problem.


    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego