nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Miasto Czusowoj i rzeka Czusowaja

    22.06.2023
    22.06.2023

    Dzień dobry,

    Jak prawidłowo odmienia się rosyjskie nazwy własne typu Czusowaja i Czusowoj? Wchodzimy do Czusowogo, Czusowego, czy Czusowoju? A jeśli weszlibyśmy nie tam, gdzie trzeba, to czy topilibyśmy się w Czusowai, czy w Czusowej?

  • Odmieniamy nazwisko Balaďa

    21.06.2023
    21.06.2023

    Szanowni Państwo,

    uprzejmie proszę o informację, w jaki sposób odmieniamy w języku polskim nazwisko słowackiego reżysera, które w mianowniku przyjmuje formę z apostrofem Balad'a (Ivan Balad'a).

    Serdecznie pozdrawiam

  • Tytuł aktu prawnego

    20.06.2023
    20.06.2023

    Czy należy pisać: Artykuł X francuskiego Kodeksu pracy czy kodeksu pracy?

    Z góry dziękuję

    D.

  • Nazwa hufca harcerskiego

    8.06.2023
    8.06.2023

    Dzień dobry,

    jako mysłowiccy harcerze, przyjęliśmy jako patronów — bojowników o polskość Śląska. Powinniśmy prawidłowo zapisać "imię" patrona i tu pojawia się problem.Prawidłowy zapis to Hufiec ZHP Mysłowice im. Bojowników o polskość Śląska czy Hufiec ZHP Mysłowice im. bojowników o polskość Śląska czy jeszcze inaczej — Hufiec ZHP Mysłowice im. Bojowników o Polskość Śląska. Wszystkie te zapisy widzimy w artykułach i zaczynamy się głowić, jak wyjść z tego z twarzą i w pełnej poprawności.

    Z góry dziękujemy za pomoc ;)

  • Przyimki łączące się z nazwami państw wyspiarskich

    7.06.2023
    7.06.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego mówimy „na Filipinach”, a nie „w Filipinach” skoro państwo to położone jest na wielu wyspach, podobnie co na przykład Japonia, wobec której z kolei używa się przyimka „w”?

    Pozdrawiam

  • Nazwisko Krzebietke

    6.06.2023
    6.06.2023

    Dzień dobry,

    moje nazwisko, Krzebietke, jak ustaliłem jest pochodzenia staropolskiego albo (bardziej prawdopodobne) niemieckiego. Jak odmieniać to nazwisko? Bo przyznam, że odmiana Krzebietkego, Krzebietkowie czy (dla Tymoteusza) Krzebietki brzmią źle, gdy przyjęło się u nas w rodzinie, że naszego nazwiska nie odmieniamy

  • Odmieniamy imię psa tożsame z rzeczownikiem pospolitym

    5.06.2023
    5.06.2023

    Ad. do porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Aksel;13513.html

    A jak będzie z odmianą imienia psa? Ma na imię Axel od nazwy piruetu/skoku w łyżwiarstwie figurowym, nie od imienia mężczyzny. Czy zatem wołam Aksla, czy też Aksela? Mówię o Akslu czy Akselu? To samo dotyczy imienia psa: Kapsel — nie ma Kapsla czy Kapsela?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

    Ewelina Likowicz

  • Odmieniamy nazwisko Burzec

    4.06.2023
    4.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym spytać o pochodzenie i odmianę nazwiska Burzec. Czy może odmieniać się analogicznie jak słowo marzec, czy też w inny sposób?

    Z góry dziękuję za pomoc.

  • Czeladź-Piaski, Sosnowiec-Milowice

    2.06.2023
    2.06.2023

    Bardzo proszę o pomoc i wyjaśnienie reguły i zasady pisania prawidłowego nazw miejscowości, miast z dzielnicami. (odmiana przez przypadki ), np. Czeladź-Piaski: „w Czeladzi-Piaskach” czy „w Czeladzi-Piaski”, np. gdy napiszemy: „Na Cmentarzu Parafialnym Czeladź-Piaski czy w Czeladzi-Piaskach”?

    Albo Sosnowiec-Milowice:„w Sosnowcu-Milowicach” czy „w Sosnowcu-Milowice”? Czy można napisać: „NA Cmentarzu Parafialnym Sosnowiec-Milowice? Ważne które formy są poprawne, które nie?

    Dziękuję I pozdrawiam

  • Szaolin

    28.05.2023
    28.05.2023

    Szanowni Państwo,

    jak należy poprawnie pisać nazwę znanego klasztoru: Shaolin czy Szaolin? A może obie formy są równie poprawne? Bardzo chciałabym się także dowiedzieć czy i jak poprawnie odmieniać tę nazwę przez przypadki?

    Z wyrazami szacunku

    Olga Świder

  • Rzeźba przedstawiająca owcę turystkę

    28.05.2023
    28.05.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie, jest taka rzeźba owcy w Gorcach, mówi się o niej „owca turystka”, poprawny zapis to: „Owca turystka” czy „rzeźba Owcy turystki”?

    pg

  • Nazwy członków grup etnograficznych ludności polskiej

    27.05.2023
    27.05.2023

    Szanowni Państwo,

    proszę o pomoc w ustaleniu właściwej pisowni wyrażeń występujących w tym samym tekście: Górale śląscy, Góralki śląskie, G/górale, górale Beskidu Śląskiego, Laszki śląskie, Wałaszki cieszyńskie.

    Lachy śląskie i Wałasi cieszyńscy to grupy etniczne, zapisy te więc zdają się poprawne, tak? A co z Góralami/Góralkami śląskimi — tu także analogiczna pisownia w rodzaju męskim i żeńskim? Góral jako mieszkaniec gór małą, w poradzie z 2008 r. widnieje więc zapis górale sądeccy. Co jednak w przypadku Górala śląskiego? A gdy mamy na myśli Górali śląskich, ale pomijamy przymiotnik — stosować pisownię wielką literą? W przypadku Laszek bez przymiotnika też wielka?

    Bardzo dziękuję za pomoc.

  • Chełmy w dopełniaczu

    27.05.2023
    23.05.2023

    Dzień dobry,

    wg internetowego Słownika gramatycznego języka polskiego dopełniacz słowa „Chełm” w znaczeniu ‘miasto w województwie lubelskim’ brzmi „Chełma”, a jako dzielnica Gdańska ma formę „Chełmu”, choć jak można przeczytać w poradzie o tytule „Chełm gdański”, nie jest to takie jednoznaczne. Wg tej porady, nazwy wsi, przysiółków, osad i dzielnic mogą mieć w dopełniaczu końcówkę -a albo -u. A jaką formę ma dopełniacz, jeśli chodzi o „Chełm” w znaczeniu: 1) mezoregion stanowiący część Wyżyny Śląskiej; 2) jezioro w województwie zachodniopomorskim w gminie Łobez; 3) góry w województwie małopolskim (w Beskidzie Niskim, Beskidzie Wyspowym, Beskidzie Makowskim)?

  • miasto Nowy Jork

    26.05.2023
    26.05.2023

    Dzień dobry,

    jak powinno się odmieniać: „W mieście Nowym Yorku spadła przestępczość”, czy „W mieście Nowy Jork spadła przestępczość”.

    Dziękuję

    Czytelniczka

  • Jaskinia Niedźwiedzia

    25.05.2023
    25.05.2023

    Dzień dobry,

    chciałam zapytać, jak się powinno odmieniać nazwę „Jaskinia Niedźwiedzia”? „Byliśmy w Jaskini Niedźwiedzia?”czy „Byliśmy w Jaskini Niedźwiedziej”?

    Dziękuję

    pg

  • Nazwy domów turysty

    25.05.2023
    25.05.2023

    Dzień dobry, mam pytanie. Jak zapisać takie nazwy:

    - Dom Turysty PTTK im. Romana Zmorskiego

    - schroniska PTTK „Na Śnieżniku” im. Zbigniewa Fastnachta „Na Ślęży ”?

    Głównie chodzi o słowa schronisko i dom turysty.

    Dziękuję

    pg

  • UMed (?)

    20.05.2023
    20.05.2023

    Pracuję na jednym z uniwersytetów medycznych. Oficjalnie nazwę skraca się do UM, ale w wielu miejscach (ogłoszenia na stronie internetowej, e-maile między pracownikami, ulotki kierowane do studentów i kandydatów na studia itp.) widuję także pisownię „UMED” lub „UMed”, jak również tworzone od nich przymiotniki: „umedowy”, „UMED-owy” itp. Czy takie nazwy (poza oficjalnym skrótowcem UM) mogą być wykorzystywane w jakichś oficjalnych lub nieoficjalnych sytuacjach? Czy są utworzone poprawnie? Kojarzy mi się to trochę z odmianą UJ: UJ-otu, UJ-ocie, ale czy w takim razie formy nie powinny mieć brzmienia UM-ed, UM-edzie, UM-edowi?

  • Odmiana męskiego imienia Nicola

    18.05.2023
    18.05.2023

    Dzień dobry,

    jeden z piłkarzy polskiej reprezentacji w piłce nożnej nosi włoskie imię NICOLA, zastanawiam się nad poprawna odmianą męskiej wersji tego imienia. W szczególności chodzi o celownik, czy powinno być Nikoli ( Zalewskiemu), czyli identycznie jak w wersji żeńskiej imienia, czy też Nikola (Zalewskiemu)?

    Z góry dziękuję za pomoc :)

    Alicja

  • Odmiana nazwiska Ramsay

    18.05.2023
    18.05.2023

    Jak odmieniać nazwisko Ramsay?

    Z góry dziękuję

    D.

  • Zaleska

    16.05.2023
    16.05.2023

    W poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Mickiewiczowie-dzisiaj;7223.html użyta jest forma „Katarzyna Kolenda-Zaleska”, a dlaczego nie Kolenda-Zaleski, skoro forma żeńska nazwiska jest nieurzędowa? Wszystkie kobiety, które wyszły za mąż za Kowalskiego piszą się Kowalska, ale za Nowaka noszą nazwisko Nowak?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego