nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Skype, Gadu-Gadu
    27.09.2007
    27.09.2007
    Witam serdecznie.
    Bardzo proszę o udzielenie informacji na temat pisowni słowa skype oraz wyrażenia gadu-gadu. Zastanawiam się, czy pisać je wielką, czy małą literą. Obie nazwy mają dla mnie znaczenie środka komunikacji, takiego jak przykładowo telefon, ale być może powinno je się pisać wielką literą. Dziękuję i pozdrawiam serdecznie.
    Z poważaniem
    Izabella Pawłowicka
  • Tlen i iPhone
    26.09.2007
    26.09.2007
    Jaką końcówkę ma w bierniku Tlen (komunikator) oraz nowy iPhone?
  • Ziobro
    26.09.2007
    26.09.2007
    Czy powinno się odmieniać nazwisko Ziobro? Skończyć z tym Ziobrą?
  • Arthur Hugh Clough
    25.09.2007
    25.09.2007
    Arthur Hugh Clough – jak zapisać w miejscowniku nazwisko tego XIX-wiecznego angielskiego poety? Wymawiamy je [klaf], więc zapewne właściwa byłaby forma o Cloufie, z wymianą gh – f analogiczną do Joseph – Josefie (WSO PWN). Z drugiej jednak strony w przypadku rzeczownika rough dr Grzenia zalecił nieodmienianie (przynajmniej, jak rozumiem, w piśmie), nie zaś postać roufie.
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Michał Gniazdowski
  • Mig dwadzieścia dziewięć
    20.09.2007
    20.09.2007
    Szanowni Państwo!
    W trakcie dozbrajania polskiego lotnictwa w samoloty F-16 o ich poprzednikach wyrażano się powszechnie Mig dwudziesty dziewiąty, a nie Mig dwadzieścia dziewięć. Czym jest spowodowane to zróżnicowanie, bo o samolotach serii „F” nikt nie mówił F czternasty, szesnasty itp.
    Pozdrawiam serdecznie – Jarek
  • Czystochleb
    18.09.2007
    18.09.2007
    Moje pytanie dotyczy odmiany nazwy miejscowości Czystochleb w woj. kujawsko-pomorskim: czy w dopełniaczu będzie Czystochleba, Czystochlebu czy Czystochlebia?
  • Harry Potter
    13.09.2007
    13.09.2007
    Jestem w trakcie pisania pracy magisterskiej o głównym bohaterze literackim J. K. Rowling. I nie wiem, jak pisać nazwy, nazwiska angielskie, które odmieniam przez przypadki. Która wersja jest poprawna: o Harry'm Potter'rze czy o Harrym Potterze?
  • Scarlett O’Hara
    13.09.2007
    13.09.2007
    Czy nazwisko O’Hara jest odmienne również w przypadku, gdy chodzi o kobietę? Np. ze Scarlett O’Harą, o Scarlett O’Harze.
  • Jan Krystian
    13.09.2007
    13.09.2007
    Jakie tłumaczenie imion śląskiego księcia, który nazywał się IOHAN CHRISTIAN jest lepsze? Jan Krystian czy Jan Chrystian? Czy jest w języku polskim imię Chrystian?
  • o Utku Teksozie
    4.09.2007
    4.09.2007
    Jak odmienić nazwisko pana Utku Teksoza w zdaniu: „Autorzy dziękują…” – czy Utce Teksozie??
  • Volkodav, Wołkodaw czy Wilczarz?
    6.08.2007
    6.08.2007
    Polski dystrybutor rosyjskiego filmu Волкодав zdecydował się rozpowszechniać go pod kuriozalnym tytułem Volkodav. Tenże bohater w tłumaczeniu książkowym pojawia się jako Wilczarz (taki jest też tytuł książki). Czy pisząc o filmie i jego bohaterze, można używać formy Wołkodaw, która formalnie nie pojawia się nigdzie? Czy przeciwnie – należy podporządkować się „faktowi medialnemu” i pisać te horrendalne V i L?
  • regensburski
    16.07.2007
    16.07.2007
    Szanowni Państwo,
    z powodu wielu zajęć (i oczekiwania na wolny limit pytań) dopiero dziś powracam do mojego pytania, na które raz już otrzymałam odpowiedź, ale zaszło przy tym pewne nieporozumienie. Chodziło o odniesienie przymiotnika do nazwy niemieckiej, a nie spolszczonej. Może to moja wina, że niejasno postawiłam pytanie. Powinno ono pewnie brzmieć po prostu: dlaczego lista regensburska, a nie ratyzbońska?
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Maria Adamiak
  • Alibabki
    10.07.2007
    10.07.2007
    Jak powinno się pisać nazwę popularnego zespołu –
    Ali-Babki (zob. http://www.winyle.rembertow.net/katalogi/kat003/okladki/317.jpg)?
    Ali Babki (zob. http://www.winyle.rembertow.net/katalogi/kat025/okladki/2514.jpg)?
    Alibabki (zob. http://www.winyle.rembertow.net/katalogi/kat017/okladki/1770.jpg)?
    Który z wariantów przyjąć (przyjmuje się) za podstawowy?
  • Chopin czy Szopen?
    9.07.2007
    9.07.2007
    Tematem mojego pytania jest ulica Szopena i ulica Chopina w mieście Nysa. Czy poprawna jest zamiana patrona ulicy z Chopina na Szopena? Czy to może nowa znana osoba? Nie wiem, jak mam się zachować, pisząc listy? Czy to tylko w ramach ustawy chroniącej język polski ktoś nadinterpretował jej zapisy i spolszczył to nazwisko?
  • odmiana nazwisk żeńskich
    9.07.2007
    9.07.2007
    Wkrótce zmieniam stan cywilny, do mojego nazwiska dołączone zostanie nazwisko męża. Jak moje nazwisko (a właściwie jego drugi człon) będzie odmieniane przez przypadki – w mianowniku brzmieć będzie Emilia Lewicka-Kalka (ale czy „Rozmawiam z Emilią Lewicką-Kalką” czy Kalka, a „Szukam Emilii Lewickiej-Kalki”)? I czy razem z mężem będziemy Państwo Kalka czy Kalkowie, a może jeszcze inaczej?
    Z poważaniem,
    Emilia Lewicka
  • Pólya
    9.07.2007
    9.07.2007
    Dzień dobry,
    proszę o pomoc w ustaleniu odmiany nazwiska amerykańskiego matematyka pochodzenia węgierskiego – George (Görgy) Pólya. Niestety nie wiem, jaka jest wymowa.
  • imiona osobliwe
    4.07.2007
    4.07.2007
    Higin, Notger, Tyburcy, Amata, Bilihilda, Torpet, Bolelut, Świętożyźń, Tasylo, Auksenty, Klet, Sjęgniew, Noomi, Przemyczes itd. – to imiona z kalendarzy i zbiorów imion. Moje pytanie nie dotyczy tych konkretnych, bo są ich setki. Interesuje mnie, JAK je traktować? Może to naprawdę imiona, a może żart (ew. błąd) jakiegoś wydawcy kalendarza, później powielany. Jak to można sprawdzić? Jakie warunki muszą być spełnione, aby można było stwierdzić, że jest takie imię jak Onezyfor?
  • wiski czy wizeński?
    4.07.2007
    4.07.2007
    W słowniku ortograficznym (2006) jest hasło Wizna, a przy nim przymiotnik wizeński. Czy to znaczy, że nazwa ziemia wiska jest już niepoprawna? Z tego, co wiem, tradycyjnych, historycznych nazw nie poprawia się wg dzisiejszych reguł gramatycznych. A może wizeński odnosi się tylko do samego miasta ( „Ulice wizeńskie są wąskie”), a termin historyczny ziemia wiska nadal jest poprawny?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam –
    Bożena Z.
  • Kaufland i Real
    3.07.2007
    3.07.2007
    Witam serdecznie. Pytanie dotyczy odmiany nazw domów handlowych Kaufland i Real: „Idę do Kauflandu” czy „Idę do Kauflanda”? Czy mówimy i piszemy: „Tylko w Real” (jak było w reklamie), czy też może: „Tylko w Realu/Real-u”, „Idę do Reala/Real-a”?
  • w ART-DOM-u czy ART-DOM-ie?
    3.07.2007
    3.07.2007
    Byłabym niezwykle wdzięczna za wskazówki dotyczące odmiany nazwy ART-DOM, jaką nosi łódzki sklep zajmujący się sprzedażą sprzętu RTV i AGD. Zgodnie z jakim zasadami należy odmieniać tę nazwę? W niedawnej reklamie radiowej można było usłyszeć o zakupach w ART-DOMIE – czy jest to forma poprawna?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego