nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Matsumiya
    12.04.2007
    12.04.2007
    Witam! Od pewnego czasu dręczy mnie japoński wyraz Matsumiya. Jest to nazwa miejscowości. Nie mam pojęcia, jak go zapisać w odmianie przez przypadki. Np. w dopełniaczu powinno być Matsumii czy Matsumiyi?
  • Kto nam przyznał nazwiska?
    12.04.2007
    12.04.2007
    Witam!
    Moje pytanie brzmi: od czego zależy to, jakie nazwisko nosimy?? Kto te nazwiska przyznawał??
    Dziękuję!
  • gatunek sera
    4.04.2007
    4.04.2007
    Szanowni Państwo,
    jak prawidłowo powinno się zapisywać gatunek sera: Dorblu czy Dor Blu, czy może jeszcze inaczej?
    Dziękuję i pozdrawiam
    Joanna
  • Bolszaja Okrużnaja
    4.04.2007
    4.04.2007
    Czy nazwy ulic rosyjskich należy odmieniać jak nazwiska? Na przykład: ulica Bolszaja Okrużnaja należałoby napisać Bolsza Okrużna?
  • ul. 9 Maja
    4.04.2007
    4.04.2007
    Która forma pisania nazw ulic jest poprawna: 9-go Maja czy 9. Maja?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • pan Cukier, pani Cukier
    4.04.2007
    4.04.2007
    Witam Państwa,
    spotkałam się ostatnio z odmianą nazwiska Cukier – Cukiera. Czy to jest prawidłowo? Jeśli nie – jaka powinna być właściwa odmiana nazwiska Cukier?
    Z góry dziękuję i pozdrawiam,
    Lucyna Lipowska
  • ZSRS, KPZS
    30.03.2007
    30.03.2007
    Szanowni Państwo,
    ostatnio w jednym z dodatków historycznych do popularnego tygodnika spotkałam się ze skrótami ZSRS oraz KPZS. Rozumiem, że skróty te oznaczają Związek Sowiecki zamiast stosowanego w latach mojej młodości Związku Radzieckiego. Czy te sprawy jakoś regulują normy językowe – to znaczy, czy w tekstach powinno się używać starych skrótów, czy może jednak coś się zmieniło, a może autorzy w ten sposób chcieli nazwy nacechować? Proszę serdecznie o wyjaśnienie.
  • Karnaugh, Mealy
    30.03.2007
    30.03.2007
    Intryguje mnie odmiana nazwiska Karnaugh (wym. [karnoo]), głównie za sprawą tzw. „siatek” jego autorstwa. Wydaje mi się, że poprawna jest forma siatki Karnaugha [karnota], ewentualnie – używając mianownika w funkcji dopełniacza – siatki Karnaugh [to sformułowanie nie jest jasne: chodzi albo o dopełnienie w formie mianownika, albo o nieodmienność nazwiska – J.G.].
    Spotkałem się jednak także z pisownią siatki Karnaugha [karnoua?] – ?
    Co z odmianą nazwiska Mealy [mili] – czy można mowić o automacie Mealy’ego [milego], czy lepiej pozostać przy mianowniku (automat Mealy)?
  • Charles Pasqua
    30.03.2007
    30.03.2007
    Szanowni Państwo!
    Jak należy odmieniać nazwisko Pasqua? Chodzi o francuskiego polityka Charles’a… no właśnie – Pasquę? Pasquy, Pasquie – wygląda to po prostu okropnie. Bardzo proszę o radę.
    Pozdrawiam serdecznie
    Katarzyna Szczęsna
  • Ilmień
    26.03.2007
    26.03.2007
    Jak prawidłowo pisać nazwę jeziora Ильмень?
    1. Ilmen.
    2. Ilmeń.
    3. Ilmień?
  • przymiotnik od Turek
    23.03.2007
    23.03.2007
    Witam!
    Proszę o odpowiedź, czy należy pisać: powiat Turecki czy Turkowski. Turecka Strefa Inwestycyjna? Turkowskie Prezentacje Teatrów Ulicznych? Dotyczy to miasta Turek w Wielkopolsce.
    Pozdrawiam i dziękuję.
  • czajowski czy czajowicki?
    21.03.2007
    21.03.2007
    Witam. Chciałbym zapytać o odmianę nazwy miejscowości, w której mieszkam. Czajowice to nazwa patronimiczna od nazwy osobowej Czaja, jak twierdzi Wikipedia. Pytanie więc brzmi: jak odmieniać – czajowski czy może czajowicki, a może jeszcze inaczej?
    Proszę o pomoc.
  • Herreweghe
    15.03.2007
    15.03.2007
    Jak się poprawnie wymawia nazwisko belgijskiego dyrygenta Philippe’a Herreweghe’a?
    Z poważaniem, Piotr
  • odmiana nazwisk
    14.03.2007
    14.03.2007
    Witam serdecznie.
    Brałam niedawno udział w dyskusji, w której pojawiła się kwestia odmiany nazwisk. Padło nazwisko Miłek i pytanie, czy odmienia się je, czy nie. Moim zdaniem – tak. Jeśli zapraszamy na urodziny, to:
    - Ewę Miłek?
    - Adama Miłka?
    - Ewę i Adama Miłków?
    Czy tak? Według mnie jest to nazwisko, które odmienia się według deklinacji rzeczownikowej. Kwestia ta wzbudziła moją niepewność, ponieważ osoby je noszące twierdzą, iż ich nazwisko się nie odmienia.
    Po czyjej stronie stoi prawda?
  • Vogue
    14.03.2007
    14.03.2007
    Dzień dobry,
    czy odmienne jest słowo Vouge – marka papierosów. Jeśli tak, to czy w odmianie stosuje sie apostrof: Vogue'a, Vouge'ów?
    D.W.
  • wyrazy pospolite w nazwach własnych
    13.03.2007
    13.03.2007
    Szanowni Państwo,
    który zapis jest poprawny: Grupa PKP czy grupa PKP? Telewizja TVN czy telewizja TVN? Grupa i telewizja to wyrazy pospolite, więc można by uzasadnić drugie formy (no, chyba że zależy nam na użyciu nazwy oficjalnej?).
    Będę wdzięczny za opinię.
  • odmiana nazwisk
    13.03.2007
    13.03.2007
    Witam!
    Czy istnieje zasada odmiany nazwisk? Słyszałem o takiej: „jak sobie właściciel życzy”. Jak powinno być: „Autorem książki jest pan Gołąb, Kozioł lub Połeć”? Czy „Ta książka jest autorstwa pana Gołębia, Gołąba, Kozła, Kozioła, Połcia czy Połecia”?
    Kolega z pracy nazywa się Dariusz Trzoch. Niedawno Darek otrzymał nagrodę, a wraz z nią podziękowania, na których widniał napis: „Dziękujęmy Dariuszowi Trzoch”. Czy nie powinno być napisane: „Dziękujemy Dariuszowi Trzochowi”?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam.
  • Kronika wycinków prasowych
    13.03.2007
    13.03.2007
    Szanowni Państwo!
    Czy w nazwie Kronika wycinków prasowych wszystkie wyrazy piszemy dużą literą?
  • odmiana nazwisk
    13.03.2007
    13.03.2007
    Witam,
    proszę o potwierdzenie, że nazwisko Sawukinas należy w języku polskim odmieniać: Sawukinasa, Sawukinasowi itd. Nie mogę przekonać rodziny mojego partnera, że używanie tego nazwiska bez odmieniania jest nieprawidłowe.
    Pozdrawiam
  • Fight Club
    8.03.2007
    8.03.2007
    Niedawno ukazało się nowe tłumaczenie powieści Chucka Palahniuka Fight Club: Podziemny Krąg. Wydawca i niektórzy recenzenci odmieniają tytuł (D. Fight Clubu), inni nie. Jak czynić najlepiej i na jakiej podstawie – zasadzie językowej z podobnymi tytułami? Spolszczać zapis i nadawać mu rodzime końcówki fleksyjne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego