nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Skype
    18.01.2007
    18.01.2007
    Jak się odmienia słowo Skype? Skype jest to komunikator internetowy, więc gdy chcemy kogoś zapytać, to pytamy czy „będzie na Skypie”?
    Dziękuję za odpowiedź
  • mała litera na początku nazwy własnej
    18.01.2007
    18.01.2007
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie kwestia nazw własnych pisanych małą literą, np. tytuł eXistenZ. Czy tytuł taki, gdy występuje na początku zdania, nadal powinno się pisać małą literą?
    A co z nickami pisanymi małymi literami, np. rms (Richarda Matthew Stallmana), jank tudzież foobar. Czy są one dopuszczalne? Jak wygląda ich pisownia na początku zdania?
    Z poważaniem,
    Michał „mina86” Nazarewicz
  • odmiana nazwisk
    18.01.2007
    18.01.2007
    Witam,
    chciałbym zapytać o poprawną formę biernika liczby pojedynczej nazwisk Żontołw i Dusza. Formy Żontołwów i Duszów wydają mi się wyjątkowo niezgrabne, czy są pomimo to prawidłowe?
    Ponadto czy w nazwiskach dwuczłonowych odmieniają się oba człony?
    Dziękuję za pomoc i pozdrawiam.
  • nazwy postaci literackich
    18.01.2007
    18.01.2007
    Czytany jest obecnie dość często Gnój Kuczoka i pojawia się problem nazywania głównego bohatera i narratora. Częsty jest zapis Syn Starego K. – wszystko dużymi literami – jako nazwa postaci…, bo tak właściwie nie wiadomo, jak on ma na imię, nazwisko… Czy taka forma jest uzasadniona lub choćby dopuszczalna?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Monica Lewinsky
    15.01.2007
    15.01.2007
    Szanowni Państwo,
    Wielki słownik ortograficzny PWN (2003), red E. Polański, na str. 370 podaje pisownię Monika Lewinski albo Levinsky. Jak uzasadnić ten „wynalazek”? Przecież TA pani (rozumiem, że o nią chodzi…) nazywa się Monica (Samille) Lewinsky! Dlaczego w polskich tekstach ma być inaczej?
    Z wyrazami szacunku
    Igor Walenczak
  • Polanica-Zdrój – z kreseczką
    10.01.2007
    10.01.2007
    Jaka obowiązuje OBECNIE zasada pisowni nazw miejscowych takich jak: Polanica Zdrój, Kudowa Zdrój? Z łącznikiem czy bez?
  • Kto mieszka w Markach?
    9.01.2007
    9.01.2007
    Mam pytanie dotyczące odmiany nazw mieszkańców podwarszawskiej miejscowości Marki. Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Pozdrawiam serdecznie
    Anna Partyka
  • Sealand
    2.01.2007
    2.01.2007
    Istnieje dziwne państwo o angielskiej nazwie Principality of Sealand. (Więcej o nim można przeczytać na http://pl.wikipedia.org/wiki/Sealandia). Czy poprawne jest przekształcenie nazwy tego państwa w Selandia, czy raczej powinno pozostawić się Sealand? Czy jest tu jakaś reguła – Finland byłoby po polsku błędne, nazwę Svealand często przekształca się w Svealandia (chociaż nie wiem, czy to poprawne), ale przekształcenie hrabstwa Rutland w Rutlandię wydaje mi się bardzo dziwne.
  • nazwy własne informatyczne
    24.12.2006
    24.12.2006
    Dzień dobry!
    Pracuję w firmie informatycznej i mam kilka wątpliwości językowych. Jak powinno się zapisywać nazwy programów, rozumiem, że wielkimi literami, ale czy stosujemy cudzysłów?
    Czy zmieniły się zasady pisowni słowa Internet? Coraz częściej (również w czasopismach) widzę słowo to pisane małą literą.
    Moje wątpliwości krążą również wokół nazw systemów operacyjnych: DOS (pod DOS-a, dosowy?), analogicznie Windows (Windows-a, windowsowy?).
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
    Pozdrawiam
    Jarka
  • Maria Panna
    18.12.2006
    18.12.2006
    Szanowni Państwo!
    1) Czy po polsku o matce Chrystusa pisze się Maria Panna, czy Panna Maria? Na przykład kościół Marii Panny czy kościół Panny Marii?
    2) W zdaniu „Czytałem to już nie dla opowiedzianej historii, ale dla tego, jak została opowiedziana” słowa dla tego należałoby napisać łącznie czy rozdzielnie?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź.
  • Stowarzyszenie Pastwisko.org
    15.12.2006
    15.12.2006
    Nosimy się z zamiarem założenia stowarzyszenia. Bazując na adresie internetowym, chcemy je nazwać: Stowarzyszenie pastwisko.org. Zapis małymi literami jest typowy dla adresów internetowych, więc taka nazwa lepiej wskaże źródło informacji na temat Stowarzyszenia.
    Jednak mamy wątpliwości, czy ta forma będzie poprawna gramatycznie (w statucie organizacji). Czy należy zapisać wyraz Pastwisko.org wielką literą i czy użyć cudzysłowu?
    Z poważaniem
    Założyciele pastwiska.org :)
  • Julian Ursyn – Julianowi Ursynowi
    6.12.2006
    6.12.2006
    Panie Profesorze,
    czy prawidłowe jest sformułowanie Julianowi Ursyn Niemcewiczowi? Wydaje mi się, że wszystkie człony powinny być użyte w celowniku. Bardzo chciałabym znać Pana opinię na ten temat. Tekst na tablicy pamiątkowej tak się właśnie zaczyna, a mnie to bardzo razi. Może niesłusznie?
    Ewa Krajewska
  • Mikiel – Mikiela
    6.12.2006
    6.12.2006
    Proszę uprzejmie o podanie formy dopełniacza i biernika l.p. nazwiska (Polak) Mikiel. Kontekst: „Wybrano pana…”.
    Z poważaniem,
    Andrzej Śmigielski
  • Łandriń
    1.12.2006
    1.12.2006
    Słownik eponimów podaje, że landrynki pochodzą od nazwiska Łandrin. Na http://kn.sobaka.ru/n43/04.html są zdjęcia starych, oryginalnych opakowań – na nich wyłącznie dwie inne wersje nazwiska: Landrin (francuska? jest coś o francuskim pochodzeniu) oraz Ландринь, zawsze ze znakiem miękkim! Forma Ландрин – tam wyłącznie w tekście html – wydaje się być późniejsza: inną (?) fabrykę http://www.landrin.ru/ otwarto w 2003. Jak zatem pisać nazwisko – Landrin, Łandrin czy Łandriń?
  • malborczyk, malborczanin
    1.12.2006
    1.12.2006
    1) Według większości źródeł mieszkaniec Malborka to malborczyk. Słownik poprawnej polszczyzny Jana Grzeni z roku 2005 notuje jednak wyłącznie słowo malborczanin. Czy można ten wyraz uznać za rzadszy wariant (analogicznie do Kluczbork – kluczborczanin, Frombork – fromborczanin itp.)?
    2) Mieszkaniec Stambułu to stambulczyk (SPP Jana Grzeni z roku 2004) czy stambułczyk (SPP 2005)?
  • przymiotniki od nazw osób
    1.12.2006
    1.12.2006
    Chciałam prosić o rozstrzygnięcie pisowni przymiotników: pisma platońskie / Platońskie, jaskinia platońska / Platońska, platoński / Platoński model dialogu, kantowska / Kantowska etyka powinności, filozofia heideggerowska / Heideggerowska. Przeczytałam uważnie odpowiedzi udzielone w poradni, ale w dalszym ciągu nie wiem, czy np. ontologię arystotelesowską można pisać z dużej litery, czy mam ją traktować analogicznie do pojęcia geometria riemannowska.
    Dziękuję bardzo za odpowiedź,
    Ania P.
  • miasto nad rzeką Ural
    1.12.2006
    1.12.2006
    Jest w Kazachstanie miasto Орал nad rzeką Урал. Jak należy pisać jego nazwę? Transkrypcja z języka rosyjskiego (jednego z dwóch urzędowych w Kazachstanie) nakazywałaby Orał, tak też podaje Popularny atlas świata PPWK. Podobieństwo do Урал – Ural jest jednak bardzo sugestywne, i można się spotkać również z pisownią Oral. Której formie dać pierwszeństwo i czy „ta gorsza” jest dopuszczalna jako oboczna?
  • jednak Brunhilda!
    1.12.2006
    1.12.2006
    Witam, chciałabym zapytać o ortografię imienia Brunhilda. Wprawdzie Słownik ortograficzny PWN podaje tylko wersję z H, ale znalazłam w Internecie pewne poszlaki wskazujące na to, że Polacy to imię spolszczyli i dopuszczalna jest również wersja z CH – Brunchilda.
    Pozdrawiam!
  • Azja Południowo-Wschodnia
    24.11.2006
    24.11.2006
    Jak się pisze Azja Południowo(-)Wschodnia: czy z dywizem i małymi literami, czy może małymi literami bez dywizu? Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Strzelce jak Kielce?
    20.11.2006
    20.11.2006
    Witam,
    mam wątpliwość dotyczącą dopełniacza od nazwy miejscowości Strzelce Opolskie. Czy należy ją odmieniać tak jak Kielce? Do Strzelc, Strzelec, Strzelców?
    Pozdrawiam,
    Anna Oszmiańska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego