nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Nazwisko Piłsudski

    26.09.2023
    26.09.2023

    Nazwisko „Piłsudski” wymawiane jest powszechnie jako „Piułsucki”. Chodzi mi o początek wyrazu, bo ostatnia sylaba to, zapewne, jakaś pozostałość ze starej pisowni nazwiska rodowego, ale też jestem ciekaw czy tak było. Dlaczego „P i u ł”? Czy to świadome/nieświadome unikanie niestosownego skojarzenia, gdy mowa o Józefie Piłsudskim? I jeszcze jedno. Nie znalazłem na tym portalu wcześniejszego wyjaśnienia tej sprawy. Nikt się tym nie interesował wcześniej?

  • Nazwa organu Starostwa Powiatowego w Pucku

    24.09.2023
    22.09.2023

    Szanowni Państwo,

    jestem mieszkańcem powiatu puckiego w województwie pomorskim. Jednym z organów Starostwa Powiatowego w Pucku jest: Zarząd Drogowy dla Powiatu Puckiego i Wejherowskiego. Czy właściwe i dopuszczalne jest użycie w tej nazwie słowa „Powiatu”? Czy prawidłowe powinno być tutaj użycie słowa „Powiatów”? Powiat pucki i wejherowski w Polsce nie istnieje.

    Z poważaniem

  • Przymiotnik od nazwiska Dali

    8.07.2023
    8.07.2023

    Jak brzmi przymiotnik od nazwiska (Salvador) Dali? Dalijski? Dalowski?

    Pozdrawiam serdecznie

    Dorota

  • Peryfrastyczne określenia miast

    6.07.2023
    6.07.2023

    Czy określenia w stylu Miasto Świateł należy pisać dużą literą?

  • Władca Pierścieni

    2.07.2023
    2.07.2023

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z pytaniem dotyczącym poprawnej pisowni nazwy cyklu powieściowego J.R.R. Tolkiena pt. "Władca Pierścieni"? Zgodnie z polską normą językową — tylko pierwszy człon powinien być zapisany od wielkiej litery. Jednak w uzusie oraz literaturze przedmiotu (jak np. u T.Z. Majkowskiego, czy w tłumaczeniach A. Sylwanowicz) pojawia się zapis inspirowany pisownią angielską (oba człony od wielkiej litery). Czy taki zapis można uznać za poprawny ortograficznie i dopuszczalny w pracy o charakterze naukowym? Proszę o rozwianie moich wątpliwości.

    Z wyrazami szacunku

    K.M.

  • Nazwisko Siry

    1.07.2023
    1.07.2023

    Szanowni Państwo,

    czy nazwisko Siry daje się odmieniać?

    Waldemar Wierzba

  • Nazwisko Sztergiel

    30.06.2023
    30.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałabym prosić o pomoc w odmianie nazwiska Sztergiel. Jak będzie brzmiała forma dopełniacza l.poj, r.męskiego? Sztergla czy może Sztergiela.

    Serdecznie dziękuję

    Małgorzata

  • Nazwy imprez sportowych

    27.06.2023
    27.06.2023

    Czy „igrzyska olimpijskie w 2021 roku w Japonii” należy pisać dużymi literami?

    Z góry dziękuję

    D.

  • Zator
    24.06.2023
    8.12.2017
    Szanowni Państwo,
    jaka jest poprawna forma dopełniacza nazwy miasta Zator (chodzi mi o miasto położone w Małopolsce, niedaleko Oświęcimia)? Wykazy urzędowe podają tylko Zatoru, Mały słownik nazw polskich miast… wydany przez TMJP notuje wyłącznie Zatora. W tych okolicach mówi się tylko Jadę do Zatora (nigdy Zatoru). Czy obie formy są dopuszczalne?
    Byłbym bardzo wdzięczny za odpowiedź.
  • Nazwy własne w nazwach własnych

    23.06.2023
    23.06.2023

    W jaki sposób należy traktować cudzysłów w tytule filmu w kontekście nazw własnych:

    — kina/domu, np. Ucieczka z kina „Wolność” czy Ucieczka z kina Wolność lub Dom „Słowo”. Niedokończona powieść czy Dom Słowo. Niedokończona powieść

    — kryptonim akcji, np. „Anna” i wampir czy Anna i wampir lub Operacja Argo czy Operacja „Argo”

    — nazwa techniczna broni, np. Pistolet typu „Walter P-38” czy Pistolet typu Walter P-38

    — zwyczajowa nazwa samolotu, np. Lot Świerkowej Gęsi czy Lot „Świerkowej Gęsi”?

  • Pilce w dopełniaczu

    23.06.2023
    23.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym się dowiedzieć, jak poprawnie odmienić nazwę miejscowości „Pilce” w dopełniaczu. Nie wiem, czy poprawne mogłyby być formy np. mieszkańcy Pilc, mieszkańcy Pilców czy mieszkańcy Pilec?

    Dziękuję za odpowiedź

  • tuluski

    22.06.2023
    22.06.2023

    Jak brzmi przymiotnik od toponimu Tuluza? W słowniku PWN znalazłam tuluski, ale natknęłam się też na tuluzański.

    Z góry wdzięczna

    D.

  • Miasto Czusowoj i rzeka Czusowaja

    22.06.2023
    22.06.2023

    Dzień dobry,

    Jak prawidłowo odmienia się rosyjskie nazwy własne typu Czusowaja i Czusowoj? Wchodzimy do Czusowogo, Czusowego, czy Czusowoju? A jeśli weszlibyśmy nie tam, gdzie trzeba, to czy topilibyśmy się w Czusowai, czy w Czusowej?

  • Odmieniamy nazwisko Balaďa

    21.06.2023
    21.06.2023

    Szanowni Państwo,

    uprzejmie proszę o informację, w jaki sposób odmieniamy w języku polskim nazwisko słowackiego reżysera, które w mianowniku przyjmuje formę z apostrofem Balad'a (Ivan Balad'a).

    Serdecznie pozdrawiam

  • Tytuł aktu prawnego

    20.06.2023
    20.06.2023

    Czy należy pisać: Artykuł X francuskiego Kodeksu pracy czy kodeksu pracy?

    Z góry dziękuję

    D.

  • Nazwa hufca harcerskiego

    8.06.2023
    8.06.2023

    Dzień dobry,

    jako mysłowiccy harcerze, przyjęliśmy jako patronów — bojowników o polskość Śląska. Powinniśmy prawidłowo zapisać "imię" patrona i tu pojawia się problem.Prawidłowy zapis to Hufiec ZHP Mysłowice im. Bojowników o polskość Śląska czy Hufiec ZHP Mysłowice im. bojowników o polskość Śląska czy jeszcze inaczej — Hufiec ZHP Mysłowice im. Bojowników o Polskość Śląska. Wszystkie te zapisy widzimy w artykułach i zaczynamy się głowić, jak wyjść z tego z twarzą i w pełnej poprawności.

    Z góry dziękujemy za pomoc ;)

  • Przyimki łączące się z nazwami państw wyspiarskich

    7.06.2023
    7.06.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego mówimy „na Filipinach”, a nie „w Filipinach” skoro państwo to położone jest na wielu wyspach, podobnie co na przykład Japonia, wobec której z kolei używa się przyimka „w”?

    Pozdrawiam

  • Nazwisko Krzebietke

    6.06.2023
    6.06.2023

    Dzień dobry,

    moje nazwisko, Krzebietke, jak ustaliłem jest pochodzenia staropolskiego albo (bardziej prawdopodobne) niemieckiego. Jak odmieniać to nazwisko? Bo przyznam, że odmiana Krzebietkego, Krzebietkowie czy (dla Tymoteusza) Krzebietki brzmią źle, gdy przyjęło się u nas w rodzinie, że naszego nazwiska nie odmieniamy

  • Odmieniamy imię psa tożsame z rzeczownikiem pospolitym

    5.06.2023
    5.06.2023

    Ad. do porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Aksel;13513.html

    A jak będzie z odmianą imienia psa? Ma na imię Axel od nazwy piruetu/skoku w łyżwiarstwie figurowym, nie od imienia mężczyzny. Czy zatem wołam Aksla, czy też Aksela? Mówię o Akslu czy Akselu? To samo dotyczy imienia psa: Kapsel — nie ma Kapsla czy Kapsela?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

    Ewelina Likowicz

  • Odmieniamy nazwisko Burzec

    4.06.2023
    4.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym spytać o pochodzenie i odmianę nazwiska Burzec. Czy może odmieniać się analogicznie jak słowo marzec, czy też w inny sposób?

    Z góry dziękuję za pomoc.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego