nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • sztetl
    25.04.2006
    25.04.2006
    Czy wyraz sztetl można uznać za wyraz polski? Znalazłem juz jedno pytanie dotyczące tego wyrazu, jednak nie występuje on w żadnym z dostępnych słowników (SJP, SWO, SO).
    Pozdrawiam
  • Tarja
    24.04.2006
    24.04.2006
    Witam. Jak należałoby poprawnie odmieniać imię Tarja w dopełniaczu liczby pojedynczej: Tarii czy Tarji? Jest to imię żeńskie funkcjonujące m.in. w Finlandii (np. Tarja Turunen, była wokalistka fińskiego zespołu metalowego Nightwish).
    Dziękuję i pozdrawiam Redakcję.
  • cudzysłów w nazwach firm
    13.04.2006
    13.04.2006
    Czy i w jakich sytuacjach w nazwach firm, przedsiębiorstw, stosujemy cudzysłów? Dlaczego wg słownika należy pisać Huta Katowice, ale Huta Aluminium „Konin”. A jak rzecz się przedstawia w wypadku spółek: spółka „Transportowiec” czy spółka Transportowiec?
  • polonizacja nazw geograficznych
    13.04.2006
    13.04.2006
    Czemu w polskich słownikach nie ma Liege, Nimes (jest Liège, Nîmes), skoro są Lome (Lomé) czy Rio de Janeiro (Río de Janeiro)? Co stoi na przeszkodzie, by źródła normatywne zaakceptowały Nimes (bez î) i Liege (bez è)? Czy zjawisko polszczenia obcych nazw, dawniej tak częste (Madryt, Londyn, Zurych, Genewa, Krajowa, Peru) – to już tylko przeszłość?
  • Gojira czy Godzilla?
    12.04.2006
    12.04.2006
    Japoński film Gojira tai Biorante w większości europejskich języków ma postać Godzilla kontra Biollante. W innych japońskich nazwach nie obserwuję tej zamiany (Miyahira, Hirosima, Nakamura). Z czego wynika różnica?
  • Mech, Mecha
    12.04.2006
    12.04.2006
    Jak odmienić słowo Mech, gdy jest ono nazwą własną (zespół muzyczny)? Byłam na Mechu czy na Mchu, rozmawiałam z Mechem czy z Mchem? Co z liczbą mnogą?
  • 1 Księga Królewska
    11.04.2006
    11.04.2006
    Witam,
    jak powinno się pisać: 1 Księga królewska czy 1 księga królewska?
    Dziękuję i pozdrawiam
  • Cakadze
    11.04.2006
    11.04.2006
    Jak pisać nazwisko dwóch skoczków narciarskich pochodzących z Gruzji? W latach sześćdziesiątych Коба Цакадзе reprezentował ZSRR i jego nazwisko transkrybowane z rosyjskiego powinno mieć postać Cakadze, jednak bardziej rozpowszechniona była Czakadze. Na olimpiadach 1994, 1998, 2002 Gruzję reprezentował Kakhaber Tsakadze – tu pisownia wyraźnie obca, dostosowana do angielskiego. Do pisowni gruzińskiej nie udało mi się dotrzeć, zresztą i tak bym nie wiedział, co z nią dalej począć…
  • mieszkańcy państw-miast
    11.04.2006
    11.04.2006
    Bardzo dziękuję za wcześniejsze odpowiedzi. Mam jeszcze jedno pytanie odnośnie starotestamentowych nazw pochodnych. Zastanawiam się jak pisać pochodne nazwy mieszkańców państw-miast – z dużej czy z małej litery? Moje pytanie bierze się stąd, że o wielu starotestamentowych miastach trudno jest rozsądzić, czy były to zwyczajne miejscowości, czy też państwa-miasta.
    Dziękuję i pozdrawiam
  • Rozalin
    11.04.2006
    11.04.2006
    Dzień dobry! Do jakiej grupy nazw zalicza się nazwa miejscowa Rozalin, którą hrabia Tarnowski nadał wiosce na cześć swojej córki Rozalii? Bardzo proszę o odpowiedź. Czy będzie to nazwa dzierżawcza?
  • nazwiska i nazwy geograficzne
    11.04.2006
    11.04.2006
    1) Jak odmienić przez przypadki następujące nazwiska włoskie: Giuseppe Dandola, Hugo Pratt?
    2) Czy prawidłowe jest posługiwanie się w języku polskim oryginalnymi nazwami obcymi, takimi jak na przykład Canale Grande (Wenecja)?
    3) Czy odmienna jest włoska nazwa własna Lido?
    Z góry serdecznie dziękuję ze odpowiedź – V.Sz-R.
  • biblijne nazwy mieszkańców
    4.04.2006
    4.04.2006
    Witam!
    Nazwy pochodzenia w Starym Testamencie zasadniczo mają końcówkę -ita, -yta. Czy tak samo powinno się tworzyć derywaty od Tekoa, Anatot, Sefarwaim, Asztarot, Betel, Betlejem, Gat, Awa, Gaza, Piraton, Rama, Beerot?
    Dziękuję i pozdrawiam
  • Abiezeryta, arwadyta
    4.04.2006
    4.04.2006
    Witam!
    Zastanawiam się czy starotestamentowe nazwy pochodzenia, takie jak Abiezeryta od imienia Abiezer, czy Arwadyta od miasta Arwad, pisać z dużej czy z małej litery?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Krzysztof
  • skracanie nazwisk
    4.04.2006
    4.04.2006
    Czy o osobie mającej w nazwisku van lub van der można mówić i pisać bez tych cząstek? Np. Cauwalaert, Weyden (nazwiska) – czy są równoznaczne z van Cauwalaert, van der Weyden? W słowniku ortograficznym jest hasło Gogh, ale przy nim tylko odsyłacz do van Gogh, więc to nie rozstrzyga, czy można pisać o obrazach Gogha.
  • Sydney i Titanic
    30.03.2006
    30.03.2006
    Jak poprawnie wymawiać wyrazy Sydney i Titanic — [sidnej] i [titańik] czy [sydnej] i [tytańik]? Notabene Słownik wymowy polskiej podaje wymowę [sydny]…
  • György
    30.03.2006
    30.03.2006
    Jak brzmi dopełniacz węgierskiego imienia György: Györgyego (taką formę znalazłam w encyklopedii PWN pod hasłem Apponyi) czy Györgya (analogicznie do Nagy, Nagya)?
    Pozdrawiam!
  • Zuza i Zuzia
    27.03.2006
    27.03.2006
    Witam serdecznie!
    Pytanie dotyczy mojego imienia. Otóż spotkałam się z odmianą wersji Zuza – w dopełniaczu l. poj. Zuzie, np. „Powiem Zuzie”. Czy nie powinno być „Powiem Zuzi”? Zuza to nie meduza przecież :).
    Z góry dziękuję za poradę!
    Pozdrawiam, Zuza Gurdziel.
  • Łowecz
    24.03.2006
    24.03.2006
    Jak mogę odmienić nazwę bułgarskiej miejscowości Łowecz? Czy w dopełniaczu będzie Łowcza, czy Łowecza? Czy sugerować się odmianą polskich nazw (np. Chodecz – Chodcza), czy także tu będzie e ruchome? Dziękuję i pozdrawiam.
  • pejoratywne nazwy etniczne
    21.03.2006
    21.03.2006
    Nie jestem pewna pisowni takich określeń narodowości, jak r/Rusek, r/Ruskie („Autobusem przyjechali r/Ruskie”), r/Ruscy („r/Ruscy wykupili pietruszkę”). Będę wdzięczna za rozwianie moich wątpliwości.
  • wilczokącianie
    20.03.2006
    20.03.2006
    Dzień dobry! Czy mieszkańcy Wilczych Kątów to wilczokącianie, wilczokącianin, wilczokącianka? Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam, Adam Molenda
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego