Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
„Ponadosobowe” użycie form 2. os. l.poj.
24.02.202424.02.2024Dzień dobry, chciałam się zapytać, czy można używać drugiej osoby liczby pojedynczej w opowiadaniu o ogólnych zagadnieniach? Przykład: powiedziałam koleżance, że nie mogę się doczekać, kiedy zmienię kolor paznokci. Na co ona mi odpowiedziała: „Czasami tak jest z kolorami, że nie czujesz się w nich dobrze. To trochę jak z ubraniami, niektórych kolorów nie nosisz, bo wiesz, że nie wyglądają dobrze na tobie”. Koleżanka użyła drugiej osoby liczby pojedynczej. Jej wypowiedź nie dotyczyła dokładnie mojej osoby. Nie miała na myśli, że to ja na pewno wyglądam źle w danym kolorze, tylko chodziło jej o poszczególny przypadek, że tak się czasem zdarza. Czy to forma poprawna w mówieniu o ogóle?
-
Yosojirou Kariya
22.02.202422.02.2024Szanowni Państwo,
piszę w sprawie przetłumaczenia nazwy „Kariya's theorem” na polski. Mianowicie nie wiem, jak odmienić nazwisko „Kariya” w dopełniaczu — „Kariyego”, „Kariyi” (nie wiem także, czy należny byłby apostrof). O matematyku znalazłem niewiele... na wikipedii jest on cytowany w artykule https://en.m.wikipedia.org/wiki/Feuerbach_hyperbola. Oryginalny artykuł na temat twierdzenia został gdzie indziej zacytowany jako „J. Kariya. Un theoreme sur le triangle. L’Enseign. Math., 6:130–132, 1904”. Zwracam się ze prośbą o pomoc w tej kwestii — jaka forma jest w tym przypadku prawidłowa.
-
niesnaski, D. niesnasek
20.02.202420.02.2024„Niesnaski” - jaką powinny mieć formę w dopełniaczu, słowniki, które znalazłem podają „(kogo? czego?) niesnasek”, ale można znaleźć dawne zapisy w postaci „(kogo? czego?) niesnasków"?
Na przykład wiersz Juliusza Słowackiego „Pośród niesnasków — Pan Bóg uderza...” oraz dostępna w domenie publicznej książka „Słowo dziejów polskich, Tom 3” W. Koronowicza z roku 1860, gdzie jest takie zdanie: „Chciał on na nim zaradzić zewnętrznej potrzebie i spróbować raz jeszcze ukojenia wewnętrznych niesnasków”.
Czy może jest to forma archaiczna? Czy jest dopuszczalna współcześnie w mowie i piśmie?
-
jest – nie ma ponownie
14.02.202414.02.2024Mówimy: on/ona tu jest; natomiast zaprzeczając mówimy: jego/jej tu nie ma. Skąd takie zaprzeczenie?
-
Sidorko
14.02.202414.02.2024Szanowni Państwo,
męskie nazwiska naszych rodaków zakończone na -o trzeba odmieniać. Niektórzy uważają jednak, że np. nazwisko Sidorko jest nieodmienne. W moim przekonaniu (po analizie słowników i poradników) forma D. lp. tegoż nazwiska powinna brzmieć Sidorki. Czy przyznają mi Państwo rację?
Kłaniam się
-
Roșca
13.02.202413.02.2024Szanowni Państwo,
proszę o radę ws. odmiany nazwiska rumuńskiego pochodzenia, tj. Roșca, przede wszystkim w dopełniaczu lp. Nie mam pewności, ale ostatnio napisałem podziękowanie dla Alberta Roșki. Ciekawi mnie również odmiana tego nazwiska w odniesieniu do kobiety.
Kłaniam się
-
gawot
13.02.202413.02.2024Pytanie muzyczne: Gawot - jeden z tańców dworskich, o tempie umiarkowanym i parzystym metrum. Czy zwrot "W miniaturze muzycznej nawiązałem do gawotu" jest poprawny i dopuszczalny?
W mojej opinii jak i wg. SJP poprawna odmiana w dopełniaczu, to "gawota", jednakże w programie pewnej Akademii Muzycznej znalazłem taki, a nie inny zwrot.
-
Kastylia i León
13.02.202413.02.2024Szanowni Państwo,
która forma deklinacyjna jest poprawna:
z Kastylią i Leónem czy z Kastylią i León?
-
wyspa Bolko
12.02.202412.02.2024Szanowni Państwo,
mam wątpliwości dotyczące pisowni miana jednego z ulubionych miejsc opolan - zwykłem pisać „wyspa Bolko”, ale w uchwale rady miejskiej w sprawie zmiany nazwy widnieje „Wyspa Bolko”. Na dodatek od pewnego czasu obszar ten nie jest otoczony ze wszystkich stron wodą, więc nie jest już wyspą, w związku z czym nie należy chyba traktować tego wyrazu jako pospolitego, ale jako element nazwy własnej.
Zastanawia mnie też, czy ze względu na uzus powinno się nie odmieniać w tekście (np. książki) wyrazu Bolko (opolanie mówią: „Idę na Bolko”, „Byłem na Bolko”). Odmianę taką, a raczej jej brak, uwzględnia Wikisłownik: https://pl.wiktionary.org/wiki/Bolko.
Z poważaniem
Łukasz
-
terier bostoński
7.02.20247.02.2024Mamy boston teriera czy bostona teriera itd.? Bardzo dziękuję.
-
Javier Milei
5.02.20245.02.2024Dzień dobry
Jak należy odmienić nazwisko Javiera Milei?
Serdeczności
Mira Perlińska
-
van den Blocke
3.02.20243.02.2024Dzień dobry,
jak prawidłowo powinna wyglądać odmiana nazwiska: Willem van den Blocke; i w liczbie mnogiej: rodzina van den Blocke.
Bardzo proszę o odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
S
-
Kowale
3.02.20247.06.2023Niedaleko miejscowości, w której się wychowałem, są Kowale – Pańskie i Księże. Jeździło się do Kowali, było się z Kowali. Obecnie mieszkam gdzie indziej (na Dolnym Śląsku) i tu też są Kowale. Ale jest się z Kowal i jeździ się do Kowal.
Skąd ta różnica (poza zwyczajem)?
-
Formy liczebnika dwa
2.02.20242.02.2024Szanowni Państwo, odnoszę wrażenie, że częściej spotkać można w różnych publikacjach liczebnik dwu niż dwóch (dopełniacz) i dwu niż dwom lub dwóm (celownik). Czyżby dwu był „lepszy” stylistycznie? Przyznam się od razu, że od zawsze mówię i piszę dwóch i dwóm, choć mam wrażenie, że akurat one są najbardziej unikane. Mnie natomiast wydają się naturalniejsze w codziennej komunikacji i w piśmie. Jak Państwo to widzą? Z uszanowaniem, Mirek.
-
Singularia i pluralia tantum oraz formy supletywne
31.01.202431.01.2024Czy "człowiek" to singulare tantum? I analogicznie - czy "ludzie" to plurale tantum?
-
ashwagandha
31.01.202431.01.2024Szanowni Państwo,
prosiłabym o pomoc w odmianie wyrazu "ashwagandha", o ile to możliwe również w liczbie mnogiej.
Z góry dziękuję serdecznie.
-
uchyłek Meckela
31.01.202420.03.2022Szanowni Państwo,
czy prawidłowa forma to "uchyłek Meckla" czy "uchyłek Meckela"? Słownik medyczny PZWl oraz słownik Stedmana podają "Meckla", natomiast mianownictwo Feneisa "Meckela".
Z poważaniem
Anna Nowosielska
-
Bułgarski wypiek burek29.01.202423.01.2018Chciałabym spytać o odmianę bułgarskiego wypieku, którego nazwa w mianowniku brzmi burek. Czy należy ją odmieniać? A jeśli tak, to w jaki sposób?
Bardzo dziękuję.
-
sinus versus
28.01.202428.01.2024Szanowni Państwo,
jak powinno się prawidłowo odmieniać nazwę funkcji trygonometrycznej „sinus versus”?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
robił/robiła
23.01.202423.01.2024Szanowni Państwo,
skoro mamy w czasie przeszłym rozróżnienie na robił/robiła, to czy kiedyś było rozróżnienie w czasie teraźniejszym ( np. jestem/jestam) albo w przyszłym ( np. zrobie/zrobia). Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam