odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • Miłego wieczoru!
    25.06.2012
    25.06.2012
    Mam pytanie, jak jest poprawnie: miłego wieczoru czy miłego wieczora? Proszę o uzasadnienie wypowiedzi.
    Z poważaniem
    E.K
  • czas przyszły złożony
    21.06.2012
    21.06.2012
    Dzień Dobry,
    chciałabym zapytać, jak poprawnie napisać sformułowanie: „Każdego dnia o pełnej godzinie będziemy prezentować działanie systemów nawadniających” czy „…prezentować będziemy”? „Codziennie po godzinie 16 będziemy losować drobne upominki!” czy „…losować będziemy”? Jest to fragment tekstu zaproszeniu do odwiedzenia stoiska targowego, skierowanym do naszych klientów.
    Z poważaniem
    Ewa Napolska
  • chłodnik i krupnik
    17.06.2012
    17.06.2012
    W ostatnim czasie, kiedy coraz częściej na obiad jemy chłodnik (krupnik zostawiając na chłodniejsze dni), zauważyłem interesującą osobliwość, niejednokrotnie już w Poradni omawianą, choć nie przypominam sobie przykładów równie zaskakujących. Otóż w D. lp mówimy: chłodnika, lecz przecież także: krupniku. Oba słowa są nazwami zup, oba też tworzy się według podobnego modelu słowotwórczego, oba wreszcie mają polskie pochodzenie. Czy jedynym wyjaśnieniem tej rozbieżności fleksyjnej pozostaje zwyczaj?
  • słać i ścielić
    14.06.2012
    14.06.2012
    W Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN czasowniki ścielić i pościelić przypisano do tej samej grupy koniugacyjnej – VIa. Dlaczego więc formę 3. os. lp. ścieli uznaje się za niepoprawną (popr. ściele), a pościeli za poprawną? Z czego wynika ta rozbieżność? Czy końcówki w przywołanych formach nie powinny być jednakowe?
  • istoty jednostkowe w liczbie mnogiej
    11.06.2012
    11.06.2012
    Szanowni Państwo,
    czy imiona własne bogów oraz jednostkowych istot mitologicznych mają jedynie liczbę pojedynczą (singulare tantum, blm)? Dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    czytelnik
  • Powinieneś był…
    9.06.2012
    9.06.2012
    Czy poprawna jest forma powinieneś był, czy powinieneś, kiedy w obu przypadkach chcemy wyrazić powinność w czasie przeszłym, mówiąc w 2 os. l. poj.?
  • dobro i piękno
    8.06.2012
    8.06.2012
    Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje oboczne postacie Ms. lp. wyrazu dobro (o dobrze jest rzadszym wariantem regularnego o dobru), nie uwzględnia jednak hasła piękno. Czy i tu dopuszczalna jest oboczność miejscownika liczby pojedynczej?
  • DAC
    31.05.2012
    31.05.2012
    Szanowni Państwo,
    jaka jest poprawna forma mianownika liczby mnogiej skrótowca DAC (przetwornik cyfrowo-analogowy)?
    Z poważaniem,
    Piotr Glanc
  • krija
    31.05.2012
    31.05.2012
    Dzień dobry,
    mam problem z wyborem właściwej formy odmiany terminu krija przez przypadki. Czy poprawna forma celownika będzie kriji czy krii?
  • mors
    26.05.2012
    26.05.2012
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie: czy „Witam kandydatów na (kogo) morsów” jest formą prawidłową? Mam na myśli ludzi kąpiących się zimą w morzu. Dziękuję za odpowiedź.
    Pozostaję z szacunkiem
    Róża Gorońska
  • czas teraźniejszy odniesiony do przeszłości
    18.05.2012
    18.05.2012
    Szanowni Eksperci,
    mówiąc o tekstach własnych, napisanych dajmy na to 3 lata temu, wiele razy słyszałem wypowiedzi zarówno doktorów, jak i profesorów typu: „Niech Pan tam sprawdzi, w tamtym artykule o tym piszę”, „Piszę o tym w tym artykule, który wyszedł 2 lata temu”. Odnoszę wrażenie, że to forma czasu teraźniejszego stosowana w odniesieniu do przeszłości. Czy zastosowanie słowa piszę w powyższych przykładach jest poprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Mariusz W. Kaczka
  • odmiana skrótowców
    15.05.2012
    15.05.2012
    Mam pytanie o poprawną odmianę skrótowców w odniesieniu do klubów sportowych. Czy poprawne są zapisy: „Piłkarze GKS-u Katowice wygrali…”, „Drużyna zmierzy się z z KS-em Żory”, „Zawodnicy nie sprostali GKS-owi Bełchatów”? Czy raczej powinno się pisać: „Drużyna zmierzy się z z KS Żory”?
    Proszę o pomoc :)
  • tato
    12.05.2012
    12.05.2012
    Tato – po raz bodaj trzeci. Podoba mi się to słowo, wolę je [!] używać niż tata. Mickiewiczowskie tęsknić do tata ujmuje mnie już szczególnie, tylko – jak to odmienić w każdym przypadku językiem z epoki? Zgaduję więcej niż jestem pewien: lp M: tato, D: tata, C: tacie, B: tata, N: tatem, Ms: tacie, W: tato; lm M: tatowie, D: tatów, C: tatom, B: tatów, N: tatami, Ms: tatach, W: tatowie.
    Pozdrawiam wszystkich członków Poradni
    Marcin – stały czytelnik
  • żebrać
    11.05.2012
    11.05.2012
    Moje uszanowanie.
    Który z tych form jest poprawna: (on) żebra czy żebrze?
  • otyle czy otyło?
    9.05.2012
    9.05.2012
    Dzień dobry,
    poseł Kalisz wygląda otyło czy otyle? W żadnym słowniku nie znalazłem przysłówka.
    Pozdrawiam.
  • chodzący ideał
    9.05.2012
    9.05.2012
    Dzień dobry,
    USJP podaje, że ideał jako osoba podziwiana może przyjmować w dopełniaczu końcówkę -a lub -u. Byłem przekonany, że w takich przypadkach osoby zawsze przyjmują końcówkę -a. Czy istnieją inne tego typu wyrazy z obocznością? Dlaczego akurat ideał jest taki wyjątkowy?
    Pozdrawiam.
  • kwadrans
    5.05.2012
    5.05.2012
    Szanowni Państwo!
    Która forma dopełniacza liczby pojedynczej słowa kwadrans jest poprawna: kwadransa czy kwadransu? Pytanie jest dość oczywiste, ponieważ w każdym słowniku podana forma to kwadransa, lecz moja znajoma studiująca filologie polską twierdzi, że w Słowniku poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Markowskiego widnieje forma kwadransu. Proszę o jednoznacznie rozstrzygnięcie sporu. Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
  • Rumun George
    27.04.2012
    27.04.2012
    Dzień dobry,
    jak odmieniać rumuńskie imię George? Nie wiem, jak się je wymawia.
    Pozdrawiam
  • nafty i benzyny
    27.04.2012
    27.04.2012
    Czy poprawne jest zdanie: „Z ropy naftowej otrzymuje się: gazy, benzyny, nafty, oleje, asfalty i smary”. Chodzi oczywiście o liczbę mnogą rzeczowników niepoliczalnych. Podobnie czy poprawne jest zadnie: „Notowania giełdowe cen surowców biorą po uwagę trzy ropy naftowe: Ural, Brent i WTI”.
  • Kto kogo?
    22.04.2012
    22.04.2012
    Ja Cię ostrzygę czy ostrzyże?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego