pragmatyka

To skarbnica informacji o tym, których wyrazów i wyrażeń używać w określonych sytuacjach, jaki wpływ na znaczenie lub rozumienie tekstu ma sytuacja, kontekst, nadawca lub odbiorca. Dowiesz się tu: jak zwracać się do określonej osoby; kiedy stosować wielką literę w zwrotach grzecznościowych; jak pisać tytuły naukowe lub stanowiska w formach adresatywnych; czy można napisać „Witam” w e-mailu; kiedy zrozumiały jest zwrot „Jestem samochodem”.

  • Etykieta przy kupowaniu przez internet
    6.05.2019
    6.05.2019
    Jak najlepiej rozpocząć i zakończyć e-mail adresowany do nieznajomej osoby, od której kupiliśmy coś na Allegro?
  • Szanowna Pani!
    18.04.2019
    18.04.2019
    Jak rozpocząć list do nieznanej osoby:
    Szanowna Pani Katarzyno,
    Szanowna pani Katarzyno
    czy
    Szanowna Pani?
  • Duchowny ze stopniem bądź tytułem naukowym
    11.04.2019
    11.04.2019
    Szanowni Eksperci,
    jak połączyć tytuł naukowy z określeniem duchownego? Ksiądz dr hab. Jan Kowalski czy Dr hab. ksiądz Jan Kowalski?
    Dziękuję
    Magda
  • Czy mógłbyś…
    25.03.2019
    25.03.2019
    Czy zwrot Czy mógłbyś..?, Czy mogłabyś..? jest formą grzeczną? Czy gdy zwracamy się do kogoś, to wystarczy użyć wyłącznie tych słów, czy może powinno się być jeszcze bardziej grzecznym w swoich prośbach i mówić zawsze Czy mógłbyś, proszę..?, Mam do Ciebie prośbę, czy mogłabyś, proszę..?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Niech mu ziemia lekką będzie
    8.03.2019
    8.03.2019
    Spotykana w ceremoniach pogrzebowych fraza: Niech mu ziemia lekką będzie prawdopodobnie została przejęta z innej kultury i wbrew naszej intencji jest niczym innym jak przekleństwem w obliczu śmierci. Życzenie lekkiej ziemi ma umożliwić padlinożercom łatwiejszy dostęp do zwłok a tym samym ich pożarcie – nasza nieświadomość (niewiedza) pozwoliła na przejęcie tego „sloganu” w zupełnie odwrotnym znaczeniu …
  • Szanowny Panie Profesorze
    4.03.2019
    4.03.2019
    Jak poprawnie zacząć wiadomość e-mail do profesora? Wiem, że nie jest ładnie zaczynać taką wiadomość od dzień dobry czy dobry wieczór oraz Szanowna Pani/ Szanowny Panie.

    Więc jak z szacunkiem zacząć taką wiadomość?
    Dziękuję
  • Formuła rozpoczynająca rozmowę
    27.02.2019
    27.02.2019
    Proszę o rozstrzygnięcie, która forma jest poprawna i której powinno się używać odbierając telefon od klienta:
    1. Jak mogę pomóc?
    2. W czym mogę pomóc?
  • Babcia, dziadek
    21.02.2019
    21.02.2019
    Czy mówienie (pisanie) o siedemdziesięcioletniej obcej kobiecie babcia, a o mężczyźnie dziadek jest zgodne z polską etykietą językową?

    Halina M.
  • Jan Nowak czy pan Jan Nowak?
    31.01.2019
    31.01.2019
    Jak będzie poprawnie: zaproponować osobę Jana Nowaka czy zaproponować osobę pana Jana Nowaka?
  • Poważanie czy szacunek?
    30.01.2019
    30.01.2019
    Szanowni Państwo,
    czy między formułami grzecznościowymi Z poważaniem oraz Z wyrazami szacunku umieszczanymi zazwyczaj na końcu listu jest jakaś różnica? Czy formuły te mogą być stosowane zamiennie?

    Z serdecznym pozdrowieniem,

    Dominik Mierzwa
  • Sentencja, aforyzm, złota myśl
    30.01.2019
    30.01.2019
    Dzień dobry. Czy mógłby mi ktoś jasno i wyraźnie wyjaśnić różnicę między sentencją, aforyzmem i złotą myślą?
  • Zmarły żegna rodzinę…
    4.10.2018
    4.10.2018
    Szanowna Poradnio, 
    podczas uroczystości pogrzebowych słyszy się niekiedy formułę zmarły żegna rodzinę, przyjaciół (…). Czy z punktu widzenia grzeczności językowej są to słowa odpowiednie?
    Według mnie sensowniej byłoby powiedzieć, że to rodzina i przyjaciele żegnają zmarłego – wyjąwszy okoliczność, w której osoba nieżyjąca zostawiła po sobie list pożegnalny.
  • Prawo do umierania w spokoju i godności

    3.10.2018
    3.10.2018

    W korytarzu szpitalnym wywieszono ogłoszenie informujące o przysługujących pacjentowi prawach. Jeden z punktów powyższego obwieszczenia przyprawia tyleż o zgrozę, co i o uśmiech: Pacjent ma prawo do umierania w spokoju i godności.

    Intencje powyższego zapisu są dość oczywiste, jednak forma i stylistyka pozostawia sporo do życzenia.

    Czy pomogłaby Pani w przeredagowaniu powyższego zapisu tak, aby pacjent ze spokojnym sercem mógł korzystać z usług powyższej placówki medycznej?

    W korytarzu szpitalnym wywieszono ogłoszenie informujące o przysługujących pacjentowi prawach. Jeden z punktów powyższego obwieszczenia przyprawia tyleż o zgrozę, co i o uśmiech: Pacjent ma prawo do umierania w spokoju i godności.

    Intencje powyższego zapisu są dość oczywiste, jednak forma i stylistyka pozostawia sporo do życzenia.

    Czy pomogłaby Pani w przeredagowaniu powyższego zapisu tak, aby pacjent ze spokojnym sercem mógł korzystać z usług powyższej placówki medycznej?

  • Dziękuję czy podziękuję?
    19.09.2018
    19.09.2018
    Szanowna Redakcjo,
    zwracam się do Państwa z pytanie o użycie czasownika podziękować w funkcji uprzejmej odmowy. Czy w odpowiedzi na propozycję, np.: Napije się Pan herbaty? można odpowiedzieć Nie, podziękuję, czy może jest to niepoprawne? Moi znajomi śmieją się z tej odpowiedzi jako wiejskiej, w najlepszym razie regionalnej. Ich zdaniem należy odpowiadać jedynie Nie, dziękuję.
    Dziękuję za odpowiedź!

    Z poważaniem
    Czytelnik
  • Małoliterowy szef
    1.06.2018
    1.06.2018
    Często pisząc maila mam problem, jak napisać o swoim szefie. Jakoś ładniej wygląda mi pisanie go wielką literą (w stylu Przekazałem ofertę Szefowi, odezwie się w tej sprawie jutro), ale nie jestem pewien, czy to forma poprawna. Bo może przesadzam z grzecznością, a szef powinien być jednak „małoliterowy”).
  • Jak pisać o doktorze habilitowanym?
    18.05.2018
    18.05.2018
    Szanowni Państwo,
    znanym elementem etykiety akademickiej jest zwyczaj, by do doktora habilitowanego zwracać się per panie profesorze. A czy pisząc o doktorze habilitowanym jako o osobie trzeciej w liście do innego pracownika naukowego, również warto przestrzegać tej zasady, czy może należałoby postąpić jakoś inaczej?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Inwektywa
    19.03.2018
    19.03.2018
    Czy w stwierdzeniu zachowanie chamskie, nacechowane arogancją zawarta jest inwektywa?
    Z góry dziękuję za rozwianie wątpliwości.
  • Co zamiast Szanowni Państwo?
    7.02.2018
    7.02.2018
    Szanowni Państwo,
    kiedy piszę mejle, to czasem formuła powitalna Szanowni Państwo wydaje mi się zbyt uroczysta. Wolę po prostu Dzień dobry. Jednak gdy mejl jest wysyłany o późnej godzinie, to może bardziej na miejscu byłoby Dobry wieczór. Lecz wówczas może się zdarzyć tak, że zostanie on odczytany następnego dnia w porze jak najbardziej dziennej.
    Dylemat ten nie jest może sprawą życia i śmierci, ale ciekaw jestem, co by Państwo doradzili.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Kolejność elementów w formie adresatywnej
    18.12.2017
    18.12.2017
    Szanowni Państwo,
    która forma adresowania jest poprawna? (Ja preferuję wersję numer 1, jednakże często współpracownicy każą mi stosować wersję 2). Jakie są zasady i która forma jest wzorcową?

    1)
    Dziekan Wydziału Humanistycznego
    Uniwersytetu Warszawskiego
    prof. dr hab. Jan Kowalski

    2)
    Prof. dr hab. Jan Kowalski
    Dziekan Wydziału Humanistycznego
    Uniwersytetu Warszawskiego
  • Adresujemy list
    12.12.2017
    12.12.2017
    Jak podpisać kopertę, wrzucona będzie prosto do skrzynki, nie przez pocztę. Czy mogę podpisać Sz. Państwo Kowalscy?

    Dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego