Zebraliśmy tu odpowiedzi na pytania dotykające różnych problemów językowych, czasem bardzo szczegółowych lub indywidualnych. Dotyczą one niemal wszystkich dziedzin języka. Każdy może tu znaleźć coś, czego nie wiedział, a co go zainteresuje.
różne
-
LaTeX (ponownie)
22.03.201722.03.2017Chciałem uzupełnić poradę https://sjp.pwn.pl/szukaj/latex.html informacją, że autorzy tego programu – jak i wcześniejszego programu, a w zasadzie języka zapisu dokumentów, zwanego TEX (przy czym E zapisywane było w rejestrze dolnym), którego ten program jest modyfikacją – wyraźnie zaznaczali zawsze, że jedyną poprawną wymową jest [latech] (niepoprawna jest też wymowa [lejtech]), ale po polsku może to być TYLKO [latech], nie [lateks], bo lateks to coś zupełnie innego (zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/LaTeX i https://pl.wikipedia.org/wiki/Lateks).
Podobnie mieliśmy wcześniej problem z programem ChiWriter, który polscy użytkownicy z uporem nazywali [czi-rajterem], pomimo że jego autor, notabene Niemiec, zawsze zaznaczał, że ma być czytane [kaj], bo takie jest jego imię (Kay Horstmann) i zarazem tak po angielsku czyta się grecką literę chi (X) – z tego ostatniego względu po polsku można by czytać [chi-rajter] ale nigdy [czi-rajter].
Poza tym nie wiem, dlaczego Pani uważa, że nazwy programów nie są nazwami własnymi. Czy dlatego, że każdy taki program może istnieć w setkach czy tysiącach egzemplarzy jak egzemplarze samochodów marki „ford”? Chyba byłaby to fałszywa analogia. Oprogramowanie jest wynikiem aktu twórczego, jak książka, więc jego nazwa jest czymś bardziej analogicznym do tytułu dzieła literackiego niż do marki samochodu itp. (Zresztą dowolne dzieło literackie, np. „Czarodziejka z jeziora”, jako książka też może istnieć i istnieje w tysiącach egzemplarzy).
Wszystkie nazwy programów, typu Word, WordPerfect, ChiWriter powinniśmy chyba zatem pisać wielką literą (ja to zresztą jest praktykowane, ale nie wiem, czy ze względu na wpływ angielskiego, czy na rzeczywistą refleksję językową typu przeprowadzonej przez mnie).
Pisownia, która „małe zawiera w środku i na końcu wielkie litery”, jest nietypowa nie tylko dla polszczyzny, ale w zasadzie dla wszystkich nowożytnych języków zachodnich (w tym i angielskiego) – oprócz klingońskiego.
Wydaje mi się także, że nie mówi się po polsku o wynalazcy oprogramowania, tylko o jego twórcy. Ale może się mylę?
Maciej St. Zięba
-
Akcja działa się na początku lipca (w ostateczności: na początku miesiąca lipca) 22.03.201722.03.2017Jak odpowiedzieć na pytanie – akcja działa się na początku miesiąca …. . Na początku miesiąca lipca czy na początku miesiąca lipiec?
-
Jest – nie ma, nazwisko
13.03.201713.03.2017Czy istnieje jakieś wyjaśnienie tego, że po polsku przeczeniem jest jest nie ma?. Innymi słowy, skąd dwa różne czasowniki w paradygmacie (zapytał mnie o to znajomy obcokrajowiec)?
Czy nazwisko Eisendrath się odmienia?
Pozdrawiam serdecznie
Dorota
-
Powtórzenia w tekstach specjalistycznych27.02.201727.02.2017Szanowni Państwo,
w języku prawniczym występują pojęcia, które – na gruncie tego języka – nie mają synonimów. W trakcie pisania dłuższego tekstu konieczne jest zatem posługiwanie się tym samym wyrażaniem (np. nielegalne pobieranie energii), często w obrębie jednego zdania.
Czy wielokrotne posługiwanie się w tekście określonym wyrażeniem, które ma swój synonim wyłącznie w języku potocznym, będzie błędem stylistycznym (powtórzeniem)?
Z poważaniem,
Mateusz Lewandowski -
Co robi artysta rezydent?; sylwetka balanchine'owska21.02.201721.02.2017Czy to, co robi w muzeum artysta rezydent (z ang. artist in residence) można nazwać rezydencją czy rezydenturą?
Czy skoro George Balanchine faworyzował pewien typ sylwetki u tancerek, to tę sylwetkę można nazwać Balanchine’owską (bo on ją pierwszy spopularyzował) czy balanchine'owską (bo przecież nie chodzi o jego sylwetkę – sam był mikrusem).
Łączę pozdrowienia
Dorota
-
Wątpliwości przestankowe i ortograficzne niezasadne!
7.02.20177.02.2017Szanowni Państwo,
mam wątpliwość w związku z tekstem Ogólnopolskiego Dyktanda 2010. Chodzi o zdanie: […] a nad nim błyszczała, tu ni w pięć, ni w dziewięć doklejona, Gwiazda Betlejemska. Czy przecinek nie powinien znaleźć się po, a nie przed słowem tu? I skąd wielkie litery w pisowni gwiazdybetlejemskiej?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Różności31.01.201731.01.2017Szanowni Państwo,
czy powinnam wstawić przecinek przed że w takim zdaniu: Nie lubię bananów, głównie dlatego że są bardzo słodkie. Czy poprawna jest forma żelaźnie, np. żelaźnie konsekwentny?
Z poważaniem
Czytelniczka
-
Konwerter mediów, media konwerter 31.01.201731.01.2017W branży teleinformatycznej istnieją urządzenia nazywane w języku angielskim media converters. Na naszym rynku jakiś czas temu zaczęła funkcjonować w formie pisanej polska – tłumaczona wprost nazwa – media konwertery. Wszystkie analogie wskazują jednak, że jest ona niezgodna z zasadami pisowni, dlatego pytanie brzmi, czy powinno się ją pisać łącznie, czy też rozdzielić człony łącznikiem?
Z poważaniem
M.J.
-
Za pięć dwunasta31.01.201731.01.2017Czy podawanie godziny jako za pięć dwunasta jest poprawne?
Jeśli może nie być całych pięciu minut, bo już minuta trwa. Godzina nie będzie za pięć minut, tylko za mniej.
Pozdrawiam
-
Ortografia: maszyna Turinga, problem stopu oraz przecinek 28.12.201628.12.2016Jak zapisać określenia uniwersalna maszyna Turinga i problem stopu? Oba wyrażenia zapisałabym małymi literami, jednak spotkałam się z twierdzeniem, że mogą one funkcjonować jako nazwy własne, a wówczas należałoby zapisać je dużymi literami.
Bardzo proszę też o informację, czy w zdaniu Muzea są fundamentem rozwoju turystyki muzealnej, która(,) jak słusznie ocenia XY, jest… po która należy postawić przecinek.
Pozdrawiam
Anna J.
-
Komu? czemu? – emocjom 30.11.201630.11.2016Proszę mi odpowiedzieć, jak się pisze: Nie poddaję się emocją czy Nie poddaję się emocjom.
Im dłużej o tym myślę, tym większe wątpliwości mam w tej kwestii.
Dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam
-
Pomysł na sylwestra 30.11.201630.11.2016Szanowni Państwo,
proszę o odpowiedź, czy poprawna jest forma Pomysł na egzotyczny Sylwester, czy może Pomysł na egzotycznego Sylwestra, oraz wyjaśnienie dlaczego.
Łączę wyrazy szacunku!
-
Dopuszczalna masa całkowita – dmc27.11.201627.11.2016Szanowni Państwo,
jak powinnam zapisać skrót od dopuszczalnej masy całkowitej: dmc, dmc., DMC?
I jeszcze czy powinien być przecinek w zdaniu: To co napisałam, nie ma sensu.
Z poważaniem
Czytelniczka
-
Z tysiącem dwustu dzieci 26.11.201626.11.2016Jak prawidłowo wymawiamy liczebnik 1200 oraz rzeczownik dzieci w zdaniu: W ubiegłym roku upiekliśmy tysiące świątecznych pierników z 1200 dzieci? Czy będzie to: tysiącem dwustoma dzieci (dziećmi)? Który liczebnik zadecyduje o tym, czy zastosujemy związek rządu, czy też zgody?
Z góry dziękuję.
-
Coraz to nowsze opony do samochodu osobowego 11.11.201611.11.2016Szanowni Państwo,
mam dwa pytania: opony dostawcze, osobowe – czy tak jest poprawnie?
Drugi problem: coraz to nowe czy coraz to nowsze? Coraz nowsze czy coraz nowe?
Dziękuję i pozdrawiam
Czytelniczka
-
Religia: mitologia czy nie? Ortografia: Bóg Jahwe2.11.20162.11.2016Czy mitologią można nazwać zbiór wierzeń dowolnej religii? Tzn. czy oprócz określeń mitologia grecka, mitologia nordycka etc. można mówić również o mitologii chrześcijańskiej? Jeżeli mówimy o religii, to chciałbym zapytać również, czy można pisać słowo bóg małą literą, jeżeli mowa o bogu JHWH/Jahwe, skoro jest to tytuł, a nie imię własne?
-
Varia 24.09.201624.09.2016Szanowna Redakcjo,
napiszemy: Gierkowska reforma administracyjna czy gierkowska reforma administracyjna"?
Drugi problem: Domów, parkingów, miejsc ze ścieżkami edukacyjnymi nie ma tu zbyt wiele. Może: wielu?
Dziękuję.
Z poważaniem
Wierna czytelniczka
-
Do Międzyzdrojów po 3,990 miliarda zł 13.07.201613.07.2016Proszę o odpowiedź, która forma jest poprawna: 3,990 miliardów zł czy 3,990 miliardy zł?
Ponadto proszę o informację czy nazwa miasta Miedzyzdroje powinna odmieniać się: Jadę do Międzyzdroji, czy Jadę do Międzyzdrojów?
Z góry dziękuję
Barbara Rajewska
-
Specjalistka ds. Ofertowania, Asystentka Projektanta12.07.201612.07.2016Czy nazwy zawodów specjalista ds. (…) oraz asystent (…) powinny być odmieniane na rodzajnik żeński? Konkretnie chodzi mi, jak powinno być napisane na wizytówkach kobiet wykonujących poniższe zawody:
1. Specjalista ds. ofertowania czy Specjalistka ds. ofertowania
2. Asystent Projektanta czy Asystentka Projektanta?
Czy w powyższych nazwach słowa ofertowania oraz projektanta powinny być z dużej czy małej litery?
Dziękuję za odpowiedź.
Jan Korczynski
-
Rozsądna uprawa ziemniaków7.07.20167.07.2016Szanowna Redakcjo,
mam problem z logicznym odbiorem treści zdania: Zapytał, czy w świetle najnowszych badań nie uważa, że uprawa ziemniaków na tych terenach nie jest zbyt rozsądna. Po pierwsze, czy uprawa może być rozsądna? Po drugie, czy nie jest nierozsądna, czy nie jest rozsądna?
Z poważaniem
Kasia
