słownictwo

  • Czasownik dokonany od rzeczownika renowacja

    19.04.2024
    19.04.2024

    Dzień dobry,

    w ostatnim czasie byłem świadkiem dyskusji w której nastąpiło stwierdzenie, że słowo „zrenowować” nie istnieje. Jak wygląda w takim razie sprawa słów pochodzących od „renowacja”? Czy „zrenowować” jest poprawną formą przeszłą?

  • tymczasem

    19.04.2024
    19.04.2024

    Dzień dobry,

    ostatnio moi koledzy z pracy zaczęli na pożegnanie mówić „tymczasem”, co jest zgodne z definicją „tymczasem III” dostępną na stronie PWN-u, jednak nie do końca dla mnie intuicyjne. Nie rozumiem, skąd wzięło się użycie tego słowa w tym kontekście. Tutaj jest moje pytanie — jaka jest etymologia tego słowa w tym kontekście? Czy to jest skrót od jakiegoś dłuższego pożegnania typu „tymczasem póki się nie widzimy, to trzymaj się”?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • ekskrecja i sekrecja

    18.04.2024
    18.04.2024

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać, czy istnieje i jaki jest czasownik od rzeczowników takich jak sekrecja albo ekskrecja. Po angielsku forma czasownikowa tych słów jest generalnie prosta i przewidywalna, natomiast inna niż forma czasownikowa słowa ekstrakcja. W języku polskim same wyżej wymienione słowa są spotykane bardzo rzadko, a na formę czasownikową nie trafiłem nigdy i nie jestem w stanie jej poprawnie wywnioskować.

  • limit przelewów

    17.04.2024
    17.04.2024

    Dzień dobry,

    słownikowo limit łączy się z dopełniaczem, czyli np. limit płatności, ale gdy mówimy o limicie dziennym w poniższych połączeniach, to która wersja jest prawidłowa?

    1. Limit dzienny dla przelewów

    2. Limit dzienny do przelewów

    3. Limit dzienny przelewów - ale czy to nie brzmi, jakby chodziło o liczbę przelewów?

    4. Limit dzienny do konta

    5. Limit dzienny dla konta.


    Z pozdrowieniami

    Ewelina

  • Tzw. ciepły guzik

    15.04.2024
    15.04.2024

    Szanowni Państwo!

    Na drzwiach autobusu zobaczyłem wezwanie: UŻYJ CIEPŁEGO GUZIKA. Sprawdziłem, żaden guzik nie jest cieplejszy od innych elementów, więc doszedłem do wniosku, że to pewnie przenośnia. Czy jednak w przypadku przenośni nie powinien ten napis wyglądać tak: UŻYJ „CIEPŁEGO” GUZIKA?

    Z poważaniem – Witold Dociekliwy

  • żałować

    15.04.2024
    15.04.2024

    Szanowni Państwo, mam pytanie odnośnie do słowa żałować. Nie wiem, czy się Państwo ze mną zgodzą, ale osobiście nigdy nie używam go w zdaniach, które nieraz słyszę, np. Żałuję, że się wcześniej nie urodziłem. Moim zdaniem, żałować można czegoś, na co się ma wpływ. Tymczasem często słyszę wypowiedzi, w których mówiący używają tego słowa w takim sensie, jak wyżej przytoczone zdanie. Jak Państwo to widzą? Z uszanowaniem stały czytelnik Poradni

  • placówka

    15.04.2024
    15.04.2024

    Dzień dobry, moje pytanie dotyczy słowa placówka w znaczeniu przedszkole, szkoła, żłobek. Zauważyłam, że jest ono ostatnio używane bardzo często. Szczególnie w przestrzeni social mediów. Rodzice, terapeuci mówią "oddając dzieci do placówki", "dziecko w placówce". Mam wrażenie, że w tego typu wyrażeniach brakuje dookreślenia o jaką placówkę chodzi. Mamy przecież placówki różnego typu. Placówki wychowawcze, oświatowe itp.

  • Neologizm rywalizator

    14.04.2024
    14.04.2024

    Dzień dobry, czy istnieje polski odpowiednik słowa competitive w znaczeniu osoby, która lubi rywalizację, ale w negatywnym znaczeniu. Taka, która nie potrafi odpuścić i zawsze musi wygrywać. Drugie pytanie — czy istnieje słowo rywalizator w języku polskim?

  • Co robi ciąg liczbowy?

    14.04.2024
    14.04.2024

    Proszę o opinię o wyrażeniu „zbiegać do” używanym w kontekście matematycznym.


    Jednym z ważniejszych pojęć współczesnej matematyki jest granica, np. granica ciągu liczbowego. Intuicyjnie rzecz biorąc, ciąg liczbowy ma granicę równą g gdy jego kolejne wartości zbliżają się do liczby g. Mówimy wtedy, że ciąg „jest zbieżny do g” lub „dąży do g”. Czasem mówi się też, że ciąg „zbiega do g”, ale niektórzy wykładowcy matematyki uważają takie sformułowanie za błędne (i dodają, że „zbiec można z więzienia”). Proszę o opinię o takim wyrażeniu. A może należałoby mówić, że „ciąg zbiega się w g”?

  • ku / dla pokrzepienia serc

    13.04.2024
    13.04.2024

    Dzień dobry.

    Skąd wzięło się sformułowanie „ku pokrzepieniu serc”? Czy poprawne jest jego użycie, czy jednak powinno się cytować oryginał „dla pokrzepienia serc”?

    Dziękuję

    Grażyna

  • Forma drinek

    13.04.2024
    13.04.2024

    Czy słowo „drinek” jest poprawną formą słowa drink, i xzy w ogóle funkcjonuje w naszym języku? Czy jest to po prostu taki sam błąd jak „swetr” w odniesieniu do sweter?

  • Ale blama!

    13.04.2024
    13.04.2024

    W mowie potocznej na Górnym Śląsku słyszy się niekiedy: „Ale blama!” w znaczeniu „Ale wtopa!”. Czy to pochodna blamażu? Skąd takie skrócenie? Dziękuję za odpowiedź.

  • podcast, audycja, słuchowisko, powieść radiowa

    11.04.2024
    11.04.2024

    Dzień dobry!

    Jakie jest właściwe polskie słowo dla angielskiego podcast — rozumianego nie jako nazwa własna (broadcast on iPod), ale jako nagrany wcześniej materiał dźwiękowy, na tematy dowolne, np. publicystyczne? Audycja? Zdaje się, że cechą audycji jest transmisja na żywo.

    Słuchowisko? To zaś kojarzy się ze sztuką i kulturą — forma teatru właściwa dla radia.

    Dziękuję z góry za pomoc!

  • Tordylium apulum

    9.04.2024
    9.04.2024

    Szanowni Państwo,

    jakie jest polskie określenie rośliny o łacińskiej nazwie „Tordylium apulum”?

    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • ciężarna, brzemienna, kotna, szczenna

    7.04.2024
    7.04.2024

    Jak powiedzieć, że suka jest w ciąży. W ciąży brzmi medycznie, brzemienna staroświecko, a kotna paradoksalnie. Jak w naturalnej rozmowie określić ten stan?

    Dziękuję

    D.

  • bakalaureat

    6.04.2024
    6.04.2024

    Szanowni Państwo,

    w języku polskim istnieje wyraz magistrant identyfikujący osobę piszącą pracę magisterską oraz przygotowującą się do egzaminu magisterskiego. Czy podobny wyraz występuje dla stopnia nazywanego bakalaureat (bakałarz to osoba już posiadająca taki stopień)?

    Z wyrazami szacunku

  • celebrować

    6.04.2024
    6.04.2024

    Dzień dobry!

    Chciałbym zapytać o brak wstrzemięźliwości w używaniu danego słowa w sytuacjach powszechnych, zwyczajnych.

    Mam na myśli wyraz celebrować. Słowo to istnieje dla mnie tylko w znaczeniu odprawiania Mszy Świętej lub ewentualnie robienia czegoś z naprawdę wielkim dostojeństwem. Tymczasem w ostatnich latach coraz częściej słyszy się je w kontekście potocznym np. ,,celebrować życie’’, ,,celebrować chwilę’’ (podczas picia herbaty), piłkarze ,,celebrują strzelenie gola’’ (bo tak bardzo się z tego powodu cieszą) etc.

    Chciałbym się dowiedzieć, czy to słowo oprócz swego klasycznego znaczenia posiadło nagle dodatkową funkcję, by używać go przy zwykłych, typowych momentach życia?

  • Schemat składniowy czasownika chcieć

    6.04.2024
    6.04.2024

    Dzień dobry,

    mam pytanie: jeśli chodzi o przycisk na stronie internetowej, poprawnie byłoby napisać „Chcę zniżki” czy „Chcę zniżkę”? Chodzi o zniżkę, o której wcześniej było wspomniano w artykule marketingowym, a przycisk będzie znajdował się zaraz pod nim. Są tutaj podobne tematy, ale tam chyba chodziło nie o rzeczowniki rodzaju żeńskiego.

    Z wyrazami szacunku,

    Katarzyna

  • ekonomia biegu

    4.04.2024
    4.04.2024

    Ekonomia biegu czy ekonomika biegu? Wiem, że są to dwa różne słowa, natomiast nie mogę się zdecydować na jedno prawidłowe. W różnych artykułach również słowa te są używane zamiennie.

  • Czy słoń to słusznych rozmiarów koń?

    2.04.2024
    2.04.2024

    Mój kolega twierdzi, że wyraz "słoń" jest skrótem od "słusznych rozmiarów koń". Czy ma rację?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego