słownictwo
-
hucpa
7.11.20237.11.2023Szanowni Państwo,
chciałbym zwrócić Państwa uwagę na pewną ciekawostkę językową, którą ostatnio zauważyłem. Słowo hucpa jest używane w polszczyźnie, ale jego znaczenie zdaje się różnić od tego, które można znaleźć w słownikach. Zamiast oznaczać «bezczelność», słowo to jest często używane w znaczeniu «granda, awantura». Sądząc po kontekstach, w jakich słowo hucpa pojawia się w mowie potocznej, można odnieść wrażenie, że jest ono mylone z innym słowem, a mianowicie heca.
Ciekawi mnie Państwa opinia. Czy słowniki odnotują nowe znaczenie?
Z poważaniem,
Gutkiewicz
-
wydarzenia najbliższych miesięcy
7.11.20237.11.2023Szanowni Państwo, czy sformułowanie „najważniejsze wydarzenia najbliższych miesięcy” jest prawidłowe? Czy zawiera ono błąd logiczny i sugeruje, że wydarzenia „należą” do wspomnianych miesięcy i w ten sposób nie należy mówić?
-
kompensacja i rekompensata
6.11.20236.11.2023Dzień dobry,
chciałabym się zapytać o różnicę pomiędzy słowami kompensacja i rekompensacja, skoro oba wyrazy odnoszą się do wyrównywania jakiegoś braku. Czy zatem można stosować je zamiennie?
-
Zgoda realnoznaczeniowa przy rzeczownikach dwurodzajowych
5.11.20235.11.2023Czy gramatyczna zasada dopasowania rodzaju podmiotu i orzeczenia w języku polskim nie obowiązuje w niektórych sytuacjach? Np. w zdaniu „premier powiedziała...” podmiot jest rodzaju męskiego, a orzeczenie żeńskiego. Podobnie jest z towarzyszącym rzeczownikowi przymiotnikiem. W sformułowaniu „polska dyrygent” gramatyczny rodzaj przymiotnika i rzeczownika są różne. Jeżeli powyższe przykłady są poprawne językowo, to w jakich sytuacjach możemy złamać zasadę dopasowania rodzaju do rzeczownika? Czy np. poprawne będzie zdanie „Znany osoba powiedział...”?
-
świadek koronny
4.11.20234.11.2023Skąd pojawił się w polszczyźnie termin świadek koronny? Sama instytucja ma ponoć korzenie w prawodawstwie anglosaskim, ale tam nazywa się „King's/Queen's evidence” (czyli „świadek króla/królowej”), ewentualnie "state's evidence" w Ameryce („świadek stanu” albo „państwa”). Czy nasz zwrot jest wobec tego kalką z innego języka (np. niemieckiego „Kronzeuge”)?
-
służebnica Boża czy sługa Boża
3.11.20233.11.2023Dzień dobry.
Która forma jest poprawna: Sługa Boża Kunegunda Siwiec czy Służebnica Boża Kunegunda Siwiec?
Dziękuję i pozdrawiam,
PZ
-
zmietać
1.11.20231.11.2023Podczas rozmowy z moją babcią natknąłem się na pewne słowo „zmietała”. W całym zdaniu brzmiało to tak: Kobyła się przewróciła i zmietała. Co miało znaczyć że poroniła, dlatego chciałbym się dowiedzieć czy takowe słowo istnieje, czy jest odmianą innego słowa, czy też zapożyczeniem z jakiejś gwary? Babcia pochodzi z okolic Tarnowa.
Pozdrawiam
Daniel
-
technik informatyk czy technik informatyki
28.10.202328.10.2023Dzień dobry, piszę swoje CV i zastanawiam się jaka jest prawidłowa odmiana „Jestem technikiem informatyki” czy „Jestem technikiem informatykiem”?
-
z kretesem
28.10.202328.10.2023Dzień dobry,
czym jest kretes występujący w powiedzeniu „przegrać z kretesem”? Czy ma coś wspólnego z kretem albo Kretą?
Z wyrazami uznania za jakże ważną działalność Poradni
Janusz Pultyn
-
dalsze informacje
27.10.202327.10.2023Dzień dobry,
będę wdzięczna za wskazówkę co do poprawności wyrażenia „dalsze informacje”. Czy jest ono kalką językową z języka angielskiego? Czy też można je stosować zamiennie z wyrażeniem „bliższe informacje”?
Z góry dziękuję za odpowiedź
-
Nie-, które nie jest wykładnikiem zaprzeczenia
27.10.202327.10.2023Dzień dobry,
szukam informacji na temat sytuacji, kiedy użycie słówka nie lub litery a daje osobne (niekoniecznie nowe ;-) ) znaczenie słowa, nie zaś proste zaprzeczenie.
Słowa takie jak: niejaki, niektóry, niepalący, niedbały, nieprzyjaciel, nieustanny, niezgoda, niewypał, nienawiść, niemoralny i amoralny, atrofia, nienormalny i anormalny, nienaturalny — funkcjonują jako samodzielne jakości, mogą mieć samodzielne znaczenia i funkcje oderwane od zaprzeczenia. Mam nadzieję, że wyraziłam to zrozumiale.
pozdrawiam
karO
-
Spójniki: i, oraz
27.10.202327.10.2023Jaka jest różnica w stosowaniu spójników i i oraz? A może są równoważne? Intuicja podpowiada mi, że nie.
Ewa B.
-
soloprzedsiębiorca
26.10.202326.10.2023Dzień dobry,
mam pytanie o zapis dwóch słów: solo i przedsiębiorca/biznes (w kontekście osoby, która prowadzi firmę w pojedynkę). Czy powinno się je pisać łącznie czy rozdzielnie? Solo przedsiębiorca/solo biznes czy soloprzedsiębiorca/solobiznes? Coraz częściej spotykam się z drugą formą (pisaną łącznie). Czy taka pisownia jest rzeczywiście poprawna?
-
być w terapii (?)
26.10.202326.10.2023W ostatnim czasie zauważyłem wśród ludzi użycie sformułowania „być w terapii” jako oznajmienie informacji „być w trakcie procesu terapii”. Do tej pory wydawało mi się, że poprawne jest użycie przyimka "na" (przynajmniej potocznie), chociaż „być na terapii” może brzmieć bardziej jak „być w danej chwili na sesji terapeutycznej”. Moje pytanie brzmi: czy możemy powiedzieć w terapii, czy zamiast tego powinniśmy zawsze doprecyzować, mówiąc „w trakcie procesu terapeutycznego” (lub inne podobne sformułowania)? Co z przyimkiem na?
-
ptasia grypa
25.10.202325.10.2023Dzień dobry,
mam pytanie – jak poprawnie mówić – ptasia grypa czy grypa ptaków? W tekstach nazwy te często stosuje się wymiennie. Z drugiej strony wygląda to jak kalka z angielskiego (bird flu), więc wtedy chyba forma „ptasia grypa” byłaby odpowiednia. Będę wdzięczny za odpowiedź.
Pozdrawiam
Marcin
-
rozwojowe miasto
24.10.202324.10.2023Dzień dobry, niedawno sformułowano zarzut pod adresem naszej nazwy, że „nie do końca jest po polsku”. Chodziło o przymiotnik rozwojowy. Stąd pytanie: czy rozwojowe miasto to poprawna konstrukcja? Bardzo proszę o możliwie szybką odpowiedź.
Pozdrawiam
-
fizjoterapia, fizjoterapeuta
24.10.202324.10.2023Dzień dobry. Powinno pisać się, że będę studiować „fizjoterapię” czy „fizjoterapeutykę” skoro zawód to „fizjoterapeuta”
-
stać przed wyzwaniem
23.10.202323.10.2023Dzień dobry,
czy zdanie „Stoimy przed nowymi wyzwaniami” jest poprawne? Chodzi mi o to, czy przed wyzwaniami można stać :)
Z góry dziękuję za odpowiedź!
-
Prośba o…
12.10.202312.10.2023Prośba o…
Mam pytanie do Pani Profesor Kłosińskiej, bezpośrednio nawiązujące do odpowiedzi z dzisiejszego newslettera z Poradni Językowej.
Gdyby wyrażenie „Prośba o analizę dokumentów” pojawiło się w nagłówku e-maila, to również oceniałaby je Pani jako niewłaściwe?
Dwa przykłady e-maila poniżej.
Temat: Prośba o analizę dokumentów
Treść A: Dzień dobry, uprzejmie proszę o przeanalizowanie dokumentów i przesłanie swojej opinii. (…)
Treść B: Cześć, rzuć na to okiem i daj znać, co sądzisz. (...)
-
bezczelny
12.10.202312.10.2023Szanowni Państwo,
w nawiązaniu do pytania, które pojawiło się już na stronie: „... Mieć czelność to mieć śmiałość coś zrobić (...). Dlaczego mówimy więc, że ten sąsiad jest bezczelny, czyli bez czelności, skoro właśnie tę czelność miał?”, chciałam również poprosić o odpowiedź. Sam początek wyrazu bez sugeruje brak czegoś (czelności w tym wypadku), a jednak „ma się” czelność. Skąd ten kontrast? Czy może „bez” w „bezczelny” nie ma znaczenia braku i ma zupełnie inne pochodzenie? Pozdrawiam