słownictwo

  • Spójniki: i, oraz

    27.10.2023
    27.10.2023

    Jaka jest różnica w stosowaniu spójników i i oraz? A może są równoważne? Intuicja podpowiada mi, że nie.

    Ewa B.

  • soloprzedsiębiorca

    26.10.2023
    26.10.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie o zapis dwóch słów: solo i przedsiębiorca/biznes (w kontekście osoby, która prowadzi firmę w pojedynkę). Czy powinno się je pisać łącznie czy rozdzielnie? Solo przedsiębiorca/solo biznes czy soloprzedsiębiorca/solobiznes? Coraz częściej spotykam się z drugą formą (pisaną łącznie). Czy taka pisownia jest rzeczywiście poprawna?

  • być w terapii (?)

    26.10.2023
    26.10.2023

    W ostatnim czasie zauważyłem wśród ludzi użycie sformułowania „być w terapii” jako oznajmienie informacji „być w trakcie procesu terapii”. Do tej pory wydawało mi się, że poprawne jest użycie przyimka "na" (przynajmniej potocznie), chociaż „być na terapii” może brzmieć bardziej jak „być w danej chwili na sesji terapeutycznej”. Moje pytanie brzmi: czy możemy powiedzieć w terapii, czy zamiast tego powinniśmy zawsze doprecyzować, mówiąc „w trakcie procesu terapeutycznego” (lub inne podobne sformułowania)? Co z przyimkiem na?

  • ptasia grypa

    25.10.2023
    25.10.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie – jak poprawnie mówić – ptasia grypa czy grypa ptaków? W tekstach nazwy te często stosuje się wymiennie. Z drugiej strony wygląda to jak kalka z angielskiego (bird flu), więc wtedy chyba forma „ptasia grypa” byłaby odpowiednia. Będę wdzięczny za odpowiedź.

    Pozdrawiam

    Marcin

  • rozwojowe miasto

    24.10.2023
    24.10.2023

    Dzień dobry, niedawno sformułowano zarzut pod adresem naszej nazwy, że „nie do końca jest po polsku”. Chodziło o przymiotnik rozwojowy. Stąd pytanie: czy rozwojowe miasto to poprawna konstrukcja? Bardzo proszę o możliwie szybką odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • fizjoterapia, fizjoterapeuta

    24.10.2023
    24.10.2023

    Dzień dobry. Powinno pisać się, że będę studiować „fizjoterapię” czy „fizjoterapeutykę” skoro zawód to „fizjoterapeuta”

  • stać przed wyzwaniem

    23.10.2023
    23.10.2023

    Dzień dobry,

    czy zdanie „Stoimy przed nowymi wyzwaniami” jest poprawne? Chodzi mi o to, czy przed wyzwaniami można stać :)

    Z góry dziękuję za odpowiedź!

  • Prośba o…

    12.10.2023
    12.10.2023

    Prośba o…

    Mam pytanie do Pani Profesor Kłosińskiej, bezpośrednio nawiązujące do odpowiedzi z dzisiejszego newslettera z Poradni Językowej.

    Gdyby wyrażenie „Prośba o analizę dokumentów” pojawiło się w nagłówku e-maila, to również oceniałaby je Pani jako niewłaściwe?

    Dwa przykłady e-maila poniżej.

    Temat: Prośba o analizę dokumentów

    Treść A: Dzień dobry, uprzejmie proszę o przeanalizowanie dokumentów i przesłanie swojej opinii. (…)

    Treść B: Cześć, rzuć na to okiem i daj znać, co sądzisz. (...)

  • bezczelny

    12.10.2023
    12.10.2023

    Szanowni Państwo,

    w nawiązaniu do pytania, które pojawiło się już na stronie: „... Mieć czelność to mieć śmiałość coś zrobić (...). Dlaczego mówimy więc, że ten sąsiad jest bezczelny, czyli bez czelności, skoro właśnie tę czelność miał?”, chciałam również poprosić o odpowiedź. Sam początek wyrazu bez sugeruje brak czegoś (czelności w tym wypadku), a jednak „ma się” czelność. Skąd ten kontrast? Czy może „bez” w „bezczelny” nie ma znaczenia braku i ma zupełnie inne pochodzenie? Pozdrawiam

  • posiadać czy mieć

    10.10.2023
    10.10.2023

    Dzień dobry. Mam problem z opisem osoby... Czy poprawne pozostają sformułowania:

    1. Ona posiada czternaście lat.

    2. On posiada niebieskie oczy.

    3. Oni posiadają pozytywne cechy.

    Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.

    Pozdrawiam serdecznie

  • bezpośredni

    10.10.2023
    10.10.2023

    Dzień dobry!

    Jak to jest z tą "bezpośredniością"?

    Czy nazywając „bezpośrednim” połączenie np. kolejowe z punktu A do B, można jednocześnie zatrzymywać pociąg na stacjach pomiędzy punktami A i B? Czy „bezpośredni” lot z Warszawy do Los Angeles może lądować jeszcze po drodze w Berlinie, następnie Amsterdamie, Dallas itd? Czy jeśli poproszę znajomego, aby pożyczone ode mnie pieniądze oddał mi „bezpośrednio”, to czy należy przez to rozumieć, że może on je przekazać swojej żonie, która następnie przekaże je mojej żonie, która to przekaże je mi?

    Bardzo dziękuję,

    Marcin Koniarski

  • toteż, ale bo też

    9.10.2023
    9.10.2023

    Czy boteż w znaczeniu wzmocnionego, wynikowego bo można pisać łącznie na podobieństwo "toteż"? Wiem, że użył takiej pisowni Boy-Żeleński; google odsyła też do innych przykładów, które oceniam jako poprawne (inskrypcja nagrobkowa z 1800 r.).

  • bestseller

    9.10.2023
    9.10.2023

    Dzień dobry, czy „bestseller” odnosi się tylko do książek lub płyt? Czy można też powiedzieć, że jakiś inny produkt jest „bestsellerem”, np. telewizor, lodówka, samochód itp.? Jeśli nie można użyć tego słowa w odniesieniu do innych produktów, to jakiego słowa należałoby użyć w takim kontekście?

  • pełnoskalowy

    8.10.2023
    8.10.2023

    Szanowni Państwo,

    od 24 lutego 2022 r. bardzo często w przestrzeni publicznej pojawia się słowo „pełnoskalowy” (w kontekście ataku Rosji na Ukrainę). Od tego czasu mnie samemu zdarzyło się go nawet użyć kilka razy. Jednakże po tym, jak ktoś zwrócił mi uwagę, że tego słowa nie zna żaden słownik, zaczęło mnie zastanawiać, czy istniało ono przed inwazją? Czy jest poprawne i dopuszczalne? Czy być może jest to jakaś kalka z języka angielskiego? Za odpowiedź serdecznie dziękuję.

    Z wyrazami szacunku

    BW

  • influencer

    7.10.2023
    7.10.2023

    Czy influencer to mowa potoczna czy już prawie standardowy polski?

  • gruzd

    5.10.2023
    5.10.2023

    Jakie jest pochodzenie słowa „gruzd”, gwarowej nazwy mleczaja biela?

  • sieć neuronowa albo sieć neuronalna

    4.10.2023
    4.10.2023

    Jak powinno się pisać: sieć neuronowa czy sieć neuronalna? W użyciu widzę obie formy, ale wydaje mi się, że bardziej "po polsku" jest "neuronowa". "Neuronalna" wygląda mi na coś w rodzaju niechlujnego tłumaczenia angielskiego "neuronal". A może obie formy są poprawne?

  • milicjant u Korczaka

    3.10.2023
    3.10.2023

    Szanowni Państwo,

    zauważyłem, że Janusz Korczak w swoich powieściach używa często na określenie policjanta wyrazu "milicjant", np. "Zawołam milicjanta i każę pana aresztować, że pan awantury w tramwaju wyrabia" ("Kiedy znów będę mały"), "milicjant wręczył Dżekowi wezwanie z komisariatu" ("Bankructwo małego Dżeka"). Czy rzeczywiście już przed wojną oba te wyrazy mogły być w zamiennym użyciu?

  • Pisownia przezwisk i ksywek oraz tzw. czułych słówek

    3.10.2023
    3.10.2023

    Dzień dobry,

    bardzo proszę o pomoc w rozstrzygnięciu sporu. Autorka książki umieszcza nazwy/ksywki określające osoby, typu: ptaszyna, ptyś, misiu. Pytanie, czy takie „ptaszyny” powinny być pisane wielką czy małą literą?

    Z góry dziękuję za pomoc.

    Dobrego dnia!

  • swara, swar, swary

    1.10.2023
    1.10.2023

    Dzień dobry,

    pytanie dotyczy wyrazu „swary”, który dzisiaj w słownikach odnotowywany jest tylko w formie liczby mnogiej. W Słowniku języka polskiego pod redakcją W. Doroszewskiego wyraz ten notowany był jeszcze w formie liczby pojedynczej: „swara”. Czy możemy twierdzić, że współcześnie forma liczby pojedynczej wyszła z użycia (i czy jej użycie w tekście będzie błędem)?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego