odosobnienie
  • Kwarantanna
    24.03.2020
    24.03.2020
    Dzień dobry, mam pytanie odnośnie słowa kwarantanna, a mianowicie tego, czy jeśli ktoś został objęty kwarantanną, to jest na kwarantannie, w kwarantannie, czy może jedno i drugie w zależności od tego, czy mówimy o stanie przymusowego odosobnienia, czy miejscu owego odosobnienia.
  • Chutor
    27.07.2017
    27.07.2017
    Ostatnio zainteresowało mnie słowo chutor, czy mogę prosić o przedstawienie etymologii tego słowa? Wiem, co znaczy, zastanawia mnie jednak, skąd się wzięło w języku polskim.
    Serdecznie pozdrawiam
    Gosia
  • dlaczego Rzym, a nie Roma?
    28.11.2007
    28.11.2007
    Jak doszło do tego, że w języku polskim (i podobnie w innych językach słowiańskich) oryginalna nazwa Roma przekształciła się w Rzym?
    Z poważaniem,
    Piotr
  • bluszczu, ale Bluszcza
    14.12.2009
    14.12.2009
    Kontrowersje w gronie znajomych wzbudziła ostatnio forma dopełniacza tworzona od tytułu czasopisma Bluszcz. Słownik ortograficzny dopuszcza tylko formę bluszczu, ale w odniesieniu do nazwy rośliny. Czy ta reguła ma zastosowanie również w przypadku tytułu czasopisma? Przyznam, że moje odczucie się temu sprzeciwia. Czy mogę mu zaufać i prosić w kiosku o kolejny numer Bluszcza, a nie Bluszczu?
    Serdecznie pozdrawiam,
    Piotr
  • błąd w kolędzie?
    29.12.2007
    29.12.2007
    Oto fragment kolędy: „rąbek z głowy zdjęła,/ W który Dziecię owinąwszy,/ Siankiem Go okryła”. Go – to r. męski, Dziecię – nijaki. Zamiana Go na Je usunęłaby niezgodność rodzaju gramatycznego, jednak użycie formy Je w odniesieniu do tej postaci budzi kolejne wątpliwości (uzus?). Poza tym czy takie pozycje tych dwu wyrazów w zdaniu („Dziecię owinąwszy” to coś jak osobne zdanie składowe) rzeczywiście pociąga konieczność zgodności rodzaju?
    Jest zatem błąd czy można to wytłumaczyć inaczej?
  • botwina i boćwina
    22.05.2012
    22.05.2012
    Pytanie dotyczy tego, czy poprawne jest rozróżnianie znaczeń: botwina to liście buraka ćwikłowego, a boćwina – liściowego. Czy też są to słowa oznaczające to samo?
  • cytat i wyimek
    5.01.2015
    5.01.2015
    Szanowni Państwo,
    czy między wyrazami cytat i wyimek jest jakaś różnica znaczeniowa? Można je stosować w pełni zamiennie?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • człowiek wielkiej wiedzy
    12.04.2015
    12.04.2015
    Zwykle dopełniacz wyraża „właściciela” w stosunku przynależności lub pokrewnym np. noga (N) stołu (Gen) – tj. noga należy do stołu. Dlaczego odwrotnie jest w konstrukcji typu człowiek (N) wielkiej wiedzy (Gen) – przy czym nie jest to, jak myślałem kiedyś, elipsa wyrażenia człowiek o wielkiej wiedzy, bo ewidentnie jest dopełniacz w człowiek wielkiej wiedzy i doświadczenia.
    Bardzo dziękuję za odpowiedź i pozostaję z poważaniem
    Łukasz
  • Czym jest przedmiot?

    4.10.2022
    4.10.2022

    Co właściwie znaczy słowo "przedmiot"?

    Według mojej intuicji przedmiotem jest np. latarnia w Kijowie lub mój komputer, ale nie miasto Kijów, osoba ani krajobraz.

    Jednak słownik (https://sjp.pwn.pl/sjp/przedmiot;2509881.html) definiuje „przedmiot” jako „rzecz, materialny element świata”, a pod tę definicję podpadnie nie tylko miasto, osoba i krajobraz, ale nawet planeta Jowisz.

    Czy moje intuicje są niepoprawne? Nie wydaje mi się, bym był w nich odosobniony.

  • dwa dopełnienia?
    30.09.2012
    30.09.2012
    Szanowni Państwo!
    W tłumaczeniu z języka angielskiego zobaczyłem: „Telewizja pokazała premiera z kochanką, jak przeżywa drugą młodość (…)”. Czy nie lepsze: „Telewizja pokazała, jak premier z kochanką przeżywa (…)”? W pierwszym zdaniu jest i dopełnienie („premiera z kochanką”) i zdanie dopełnieniowe („jak przeżywa”), a tylko na jedno jest miejsce. Czy formy te dzieli jedynie upodobanie stylistyczne lub rejestr (podejrzewałbym dopuszczalność pierwszej w mowie potocznej)?
    Z wyrazami szacunku,
    Jeremi Ochab
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego