83. Znaki interpunkcyjne i ich funkcje

83. Znaki interpunkcyjne i ich funkcje
W języku polskim używamy dziesięciu znaków interpunkcyjnych. Są to: kropka, średnik, przecinek, dwukropek, myślnik (pauza), wielokropek, znak zapytania (pytajnik), znak wykrzyknienia (wykrzyknik), nawias i cudzysłów.
Podstawową funkcją języka jest funkcja komunikatywna, dlatego też za podstawowy cel interpunkcji należy uznać zapewnienie tekstowi pisanemu jednoznaczności i ułatwienie jego poprawnego odbioru. Oznacza to, że w razie wątpliwości związanych z przestankowaniem należy przede wszystkim uwzględnić zasadę zrozumiałości (komunikatywności) i zastosować takie przestankowanie, które zapewni maksymalną przejrzystość tekstu.
Druga funkcja znaków interpunkcyjnych polega na tym, że służą one do wyrażania niektórych właściwości mowy, które w inny sposób w pisanej odmianie języka nie mogłyby zostać zakomunikowane. I tak na przykład przecinek i kropka sygnalizują przerwy w mówieniu, myślnik — m.in. zawieszenie głosu, pytajnik bywa, a wykrzyknik z reguły jest — znakiem emocji.
Stąd wynika funkcja trzecia: znaki przestankowe umożliwiają poprawne zrozumienie i wygłoszenie tekstu, inaczej mówiąc: pozwalają go właściwie interpretować.
Szczegółowe funkcje polskich znaków interpunkcyjnych podajemy w tabeli.
 
Znaki interpunkcyjne i ich funkcje
Charakter znaku Znak interpunkcyjny Podstawowe funkcje
Znaki oddzielające kropka zamykanie wypowiedzeń
średnik, przecinek oddzielanie mniejszych całości w obrębie wypowiedzenia
Znaki prozodyczne wielokropek, myślnik, pytajnik oznaczanie przerwania, zawieszenia głosu, szczególnej intonacji
Znaki emocji wykrzyknik, pytajnik, myślnik, wielokropek oznaczanie stanów uczuciowych mówiącego
Znaki opuszczenia wielokropek, myślnik zaznaczanie pominięć w tekście
Znaki wyodrębniające dwukropek wprowadzenie wyliczenia, cytatu, uzasadnienia, wyniku, wyjaśnienia
cudzysłów, nawias, dwa przecinki (otwierający i zamykający), dwa myślniki (otwierający i zamykający) wydzielanie fragmentów tekstu
 
Warto również nadmienić, że większa przejrzystość i zrozumiałość tekstu może zostać osiągnięta poprzez takie czynniki graficzne, jak: odpowiedni podział na akapity (obok samej wielkości akapitu istotne jest również wprowadzanie wcięć pierwszej linii akapitu lub — stosowane zamiast wcięcia — poszerzanie odstępów między akapitami, odpowiedni odstęp między liniami tekstu, czyli interlinia itd.), użycie odpowiedniego kroju czcionek połączone z wyodrębnianiem pewnych partii tekstu za pomocą kursywy, pogrubienia, rozstrzelenia liter i innych sposobów.
 
 
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego