To ciekawe

To ciekawe
Zebraliśmy tu różne ciekawostki językowe z niemal wszystkich dziedzin języka. W tym miejscu dowiesz się czegoś, co Cię z pewnością zainteresuje.
 
  • Dolewać oliwy do ognia
    Czyli: pogarszać sytuację przez zaostrzanie konfliktu. Dolewanie oliwy to sposób na podsycanie ognia, czyli sporów, wylewanie jej na wzburzone fale to sposób na tych sporów łagodzenie.
  • DOSKONAŁY
    Doskonały ma ten sam rdzeń, co konać,
  • Dostać szkołę
    Czyli: doświadczyć trudności, być poddanym ciężkiej próbie. Szkoła to albo budynek, albo pewien cykl kształcenia. Tę pierwszą rzadko się daje i dostaje,
  • DO SYTA
    Do syta to pozostałość dawnej rzeczownikowej odmiany przymiotnika syt.
  • DRAB
    Drab to słowo pochodzenia czeskiego, w czeskim pojawiło się jako skrót od dawnego niemieckiego drabant (też trabant) ‛pieszy żołnierz, sprawujący straż przy monarsze lub innym możnowładcy’.
  • Drugie dno
    Czyli: znaczenie ukryte, podtekst. Mówiąc, że czyjaś wypowiedź lub w ogóle jakaś sprawa ma drugie dno, pokazujemy w pewien sposób głębię tej sprawy – i własną też.
  • Duby smalone
    Czyli: głupstwa, androny, koszałki-opałki. Najczęściej mówienie ich określa się jako plecenie lub wyplatanie. Kołki dębowe, także opalane, czyli smalone, nie nadawały się do wyrobów koszykarskich.
  • DUNDER
    Dunder – z niemieckiego Donner ‛grzmot’ – w dzisiejszej polszczyźnie występuje tylko z czasownikiem świsnąć w przekleństwach bardziej żartobliwych niż groźnych.
  • Dwa grzyby w barszcz
    Czyli: dwie rzeczy, gdy potrzeba jednej. Jeden grzyb ma wystarczyć, niekiedy to powiedzenie rozbudowywano o zapowiedź niestrawności.
  • Dwoić się i troić
    Czyli: być niezwykle aktywnym i ruchliwym. Samo dwoić się okazuje się za słabe, a przy tym odnosi się czasem do figlów świadomości; troić się daje poczucie ominięcia ważnego etapu poprzedniego, czyli właśnie dwojenia.
  • DYWIZ
    Dywiz to inna nazwa łącznika, czyli znaku, który występuje np. w słowie esy-floresy.
  • Dzielić włos na czworo
    Czyli: rozpatrywać coś nazbyt dokładnie. Pedantyczność jest uważana za przywarę, dokładność jest raczej cnotą.
  • Dziesiąta woda po kisielu
    Czyli: krewny, ale daleki. Ta woda może być dziesiąta, dziewiąta albo zgoła piąta. U Mickiewicza jest ona dziesiąta, ale nie po, lecz na kisielu.
  • DZIEWKA
    W staropolszczyźnie dziewka znaczyło ‛dziewczyna’, a także ‛córka’ lub ‛służąca’. Jeszcze Mickiewicz w Grażynie pisał (z czego dziś gimnazjaliści się śmieją): „Oboje: dziewki i matrony wdzięki / Na jednym licu zespoliła cudnie”.
  • DŻDŻOWNICA
    Słowo dżdżownica pochodzi od prasłowiańskiego deżdż ‛deszcz’, nie pozostawia więc wątpliwości, że stworzenia te nazwano w związku z ich masowym pojawianiem się po deszczu.
  • E!
    E! – jedno z niewielu rodzimych słów na literę E, pozostałe zresztą to też wykrzykniki: ech!, ej!, et! Choć nieliczne, pozwalają wiele powiedzieć.
  • EKLEKTYCZNY
    czyli tworzący połączenie niespójne, łączący rzeczy (poglądy, pojęcia, pomysły) nie pasujące do siebie. Styl eklektyczny to w ogóle nie styl, lecz łączenie elementów różnych stylów.
  • EKLERKA
    Słowo eklerka powstało od rzeczownika ekler, zapożyczonego z francuskiego éclair, co znaczy ‛błyskawica’. W użyciu jest także forma eklerek, ale żeńska eklerka lepiej pasuje do
  • EKOLOGICZNY
    Kiedyś słowo to odnosiło się do tego, co zachowywało równowagę w przyrodzie.
  • EKWADOR
    Ekwador leży na równiku i od niego bierze swą nazwę:
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego