Czy wiesz, że...
Są tu różnorodne informacje o języku, które powinieneś poznać. Warto!
Czy wiesz, że...
-
FRAJDAFrajda to słowo potoczne, satysfakcja – książkowe. Pierwsze pochodzi z niemieckiego, drugie z francuskiego, co potwierdza regułę (a może tylko stereotyp), że francuski dał polszczyźnie wyrazy książkowe, erudycyjne, niemiecki zaś także potoczne.
-
FREUDOWSKIZygmunt Freud nie cierpiał na kompleks freudowski (przykład z niniejszego słownika), gdyby tak było, słowo freudowski w nazwie tego kompleksu trzeba by pisać wielką literą.
-
FUFu – słowo wymawiane tak, jakby mówiący chciał wypluć coś niesmacznego, por. podobne tfu o tym samym znaczeniu.
-
FUNDAMENTALIZM to bezwzględna wierność doktrynie, zasadom religii, rygorystyczne ich przestrzeganie. Fundamentalizm nie jest sympatycznym określeniem — zwykle jest zarzutem.
-
GNazwa litery G w zasadzie brzmi „gie”, nie „ge”. Piszemy więc Jan G. i czytamy „Jan gie”.
-
GLOBALNY Globalny dochód to dochód ogólny, całkowity; globalne ujęcie to ujęcie całościowe, uwzględniające wszystkie elementy; globalny zasięg to zasięg powszechny, ogarniający cały świat.
-
GREJPFRUTGrejpfrut to spolszczona forma angielskiego grapefruit, dosłownie ‛owoc winogron’. Źródłem nazwy angielskiej jest prawdopodobnie to, że grejpfruty rosną w skupiskach, które mogą przywodzić na myśl kiście winogron.
-
GROSZGrosz to słowo pochodzenia czeskiego, w którym pojawiło się jako adaptacja łacińskiej nazwy grossus ‛gruby’, sugerującej, że idzie tu o monetę dużej wartości, o dużej zawartości srebra.
-
GRÓBGrób pochodzi od słowa prasłowiańskiego, które powstało od czasownika grebti ‛grzebać, rozgarniać wierzchnią warstwę ziemi’, a także ‛drapać, skrobać’.
-
GRUDZIEŃGrudzień to etymologicznie ‛okres, gdy ziemia jest pokryta grudami’, oczywiście na skutek mrozu.
-
IGNORANCJA to nieświadomość lub nieuctwo. Ignorant to nieuk. Mówimy tak o kimś, kto mimo niewiedzy zabiera głos.
-
IMPONDERABILIA to rzeczy i sprawy trudne do uchwycenia, niedające się obliczyć ani zmierzyć — ale wywierające wpływ na nas i nasze działania.
-
INFRASTRUKTURA umożliwia życie: to urządzenia i instytucje zapewniające usługi, komunikację, transport, zdrowie, oświatę.
-
KOHERENCJA to tyle co spójność, łączność. W fizyce i w filozofii ten wyraz ma znaczenie precyzyjne, a my możemy go używać wtedy, gdy postrzegamy, że coś trzyma się kupy, jest dobrze połączone: np. jakiś wywód czy postępowanie. Częściej postrzegamy niekoherencję (niespójność) i możemy erudycyjnie ją zarzucać innym.Jerzy Bralczyk
-
KONFABULOWAĆ czyli mówić nieprawdę, wypełniając własne luki w pamięci — ale także cudze luki w wiedzy.
-
KrakowianinMieszkaniec Krakowa to krakowianin, potocznie krakowiak, a żartobliwie krakus. Mieszkanka Krakowa to krakowianka (już nie potocznie), a żartobliwie krakuska.
-
KREACJA Kreować znaczy tworzyć. Kreator to twórca. kreacja: to, co stworzone.
-
KSENOFOBIA to niechęć w stosunku do cudzoziemców i cudzoziemszczyzny, niechęć oceniana negatywnie. Fobia to nieuzasadniony, chorobliwy lęk przed czymś.
-
LEASING Kiedy bierzemy coś w leasing, możemy tego używać, płacąc raty — po spłaceniu ostatniej staje się to naszą własnością.
-
PARTYKULARNY czyli dotyczący tylko spraw lokalnych, ważnych dla wąskiej grupy, nie biorący pod uwagę ogółu, np. kraju. Inni dbając o swoje interesy mogą być oskarżeni o ciasny lub wąski partykularyzm.
