Łatwo pomylić

Łatwo pomylić
Zgromadziliśmy tu słowa, które łatwo pomylić, a których mylić nie wypada. Warto zapoznać się z nimi.
 
  • DOG, DOK
    Dog to rasa psa, a po angielsku, skąd to słowo pochodzi, po prostu pies. Dok, też z angielskiego, to basen portowy. Ich rodziny wyrazowe w polszczyźnie nie są liczne – pierwsza obejmuje dogoterapię, druga dokerów, którzy pracują w dokach.
  • DOPRAWDY
    Prawda często sprawia nam kłopoty. Nawet zbliżając się do prawdy, doprawdy nie zawsze potrafimy ją rozpoznać. Wprawdzie w prawdzie upatrujemy wartości najwyższej, za prawdę zaprawdę umierano, ale naprawdę na prawdę nie zawsze możemy liczyć.
  • DOWARZYĆ, DOWAŻYĆ
    Dowarzyć znaczy dogotować, doważyć – zważyć dodatkowo (por. hasło warzyć, ważyć). Nieuczciwy kupiec może nie doważyć towaru i wtedy taki towar jest nie doważony (bądź według nowszej pisowni – niedoważony).
  • DOWIEŚĆ, DOWIEŹĆ
    Dowieść czegoś to udowodnić to, dowieźć coś gdzieś to wioząc dostarczyć to tam.
  • DRÓŻKA, DRUŻKA
    Dróżka to mała droga, drużka zaś to inaczej druhna – dziewczyna towarzysząca pannie młodej do ślubu.
  • DRUH
    Jedno z rzadkich polskich słów z samym h na końcu. Druh, w przyjaźni wyparty dziś przez przyjaciela, zachował się w harcerstwie. Bliski, nie tylko brzmieniem, duchowi – zwłaszcza gdy uważamy, że druh powinien dodawać nam ducha.
  • DYKTA, TEKTURA
    Dykta pochodzi od niemieckiej nazwy firmowej Dickte, tektura od łacińskiego rzeczownika tectura, oznaczającego pokrycie czegoś (z tektury bowiem robiono m.in. okładki książek).
  • DZIEŃ DOBRY
    Gdybyśmy mieli bardziej naturalne powitanie dobry dzień, zaczęlibyśmy je może wymawiać jako jeden wyraz, z akcentem na [y], i zrosłoby się ono też w pisowni, jak dobranoc.
  • DZIESIĄTEK, DZIESIĄTKA
    Dziesiątek lat to okres dziesięciu lat, dziesiątek jakichś przedmiotów to dziesięć sztuk. Dziesiątka natomiast to liczba 10, karta, moneta lub inna rzecz oznaczona liczbą 10, a także grupa dziesięciu osób, rzadziej rzeczy.
  • EFEKTOWNY, EFEKTYWNY
    Słowa efektowny i efektywny nawiązują do różnych znaczeń rzeczownika efekt: pierwsze do znaczenia
  • EKSPRES
    Dawny express stracił nie tylko x na rzecz bardziej rodzimego ks, lecz i jedno s, prawdopodobnie ostatnie. Tak się spolszczył, tworząc nie tylko przymiotnik ekspresowy i przysłówek ekspresowo, lecz i rzeczowniki ekspresowiec i ekspresówka.
  • ENERGETYCZNY, ENERGICZNY
    Energiczny może być człowiek i jego ruchy, jego energia to chęć i zdolność działania. Gdy mowa o energii w znaczeniu
  • EWALUOWAĆ, EWOLUOWAĆ
    Ewaluować znaczy oceniać, poddawać ewaluacji. Co innego znaczy ewoluować – zmieniać się stopniowo, podlegać ewolucji.
  • FAŁD, FAŁDA
    Fałda może być na spódnicy i na skórze, fałd też, a ponadto w terenie (dostępny fachowemu oku geologa).
  • FELERNY, FERALNY
    Felerny to taki, który ma wadę, czyli feler, natomiast feralny to inaczej pechowy, por. feralna trzynastka. O pomyłkę tym łatwiej, że obcojęzyczne źródła tych słów – niemieckie Fehler ‛błąd, wada’ i łacińskie feralis ‛pogrzebowy, zgubny’ – mają wspólną aurę emocjonalną.
  • FERMA, FARMA
    Ferma to gospodarstwo, w którym hoduje się nieduże zwierzęta, np. kury lub
  • FLĄDRA
    Słowa zapożyczone, a flądrę oczywiście zapożyczyliśmy, są przyswajane naszej pisowni w miarę jak stają się pospolite. Kolęda n straciła wcześnie, kolendra je zachowała.
  • GDZIE INDZIEJ
    Jest taki wyraz indziej, który sprawia, że zapisujemy gdzie indziej rozdzielnie. Wprawdzie występuje on tylko w
  • GDZIENIEGDZIE
    Tu i ówdzie piszemy jako trzy wyrazy, bo i owo ówdzie ma jeszcze pewną osobność, i i rzadko łączy słowa w jeden wyraz.
  • GŁĄB, GŁĘBIA
    Głąb to już przestarzały synonim wyrazu głębia, używany jeszcze w zwrocie w głąb, np. wyprawa w głąb dżungli albo fundamenty sięgające aż sześć metrów w głąb.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego