Dwojako bywa wyjaśniana geneza zwrotu czeski błąd. Jedni przyjmują prostolinijnie, że gdy Polacy zamienią przypadkiem kolejność liter i zamiast np. grat napiszą grta, to powstające słowa przypominają wyglądem czeskie.

Inni uważają zaś, że czeski błąd ma związek z czeską pisownią liczebników, zapisywanych bądź tak, jak po polsku (np. dvacet osm), bądź na odwrót, pod wpływem niemieckim (np. osmadvacet, dosłownie ‛osiem i dwadzieścia’). Ktoś, kto je zapisuje cyframi, może się więc łatwo pomylić i napisać np. 82 zamiast 28.