Jeszcze o Julce/julce

Jeszcze o Julce/julce
O tym słowie napisaliśmy już wiele. Zostało opisane zaraz na początku plebiscytu: julka/Julka oraz komentarz Anny Ewy Wileczek – po miesiącu, następnie po licznych listach do wydawnictwa wydaliśmy w tej sprawie komunikaty: Stanowisko kapituły plebiscytu w sprawie słowa Julka/julka oraz komunikat w sprawie plebiscytu. Nie zakazujemy i nie cenzurujemy słowa Julka, ale nie moglibyśmy uhonorować tytułem młodzieżowego słowa roku. Tak samo jak w roku 2019 wybraliśmy słowo alternatywka, a nie zgłaszaną najczęściej p0lkę, pogardliwe określenie kobiety. O tym, że słowo Julka (tak jak p0lka) stało się bronią w walce politycznej i w wojnie płci świadczą komentarze, napływające po ogłoszeniu kapituły w tej sprawie na profilu PWN i na prywatnych profilach członków kapituły – są to głosy niemal wyłącznie mężczyzn.
 
W historii plebiscytu nie tylko Julka i p0lka były słowami, które opisaliśmy, ale nie dopuścilibyśmy do tytułu słowa roku. Do tej samej grupy należą rzeczowniki odimienne Janusz i Grażyna czy czasownik odjaniepawlać. Ten ostatni został w roku 2017 wyróżniony wśród oryginalnych neologizmów, ale wbrew nieprawdziwym informacjom rozpowszechnianym w mediach nie wygrał plebiscytu, został wyróżniony wśród oryginalnych formacji słowotwórczych. Werdykt plebiscytu z roku 2017.
 
W związku z coraz większą popularnością i coraz gorętszymi emocjami w roku 2018 sformalizowaliśmy regulamin plebiscytu i wykluczyliśmy m.in. słowa nawołujące do nietolerancji. Kolejny plebiscyt wygrało – z największą do tej pory przewagą głosów – słowo dzban, określenie raczej żartobliwe niż obraźliwe, nie precyzujące poglądów ani płci (mimo uniwersalnego rodzaju męskiego). Nie ma porównania z Julką, która wyśmiewa poglądy, a dodatkowo płeć osób je głoszących. Najłatwiej wyśmiewać dziewczyny, a ich poglądy uznać za powierzchowną egzaltację w zorganizowanej akcji z masowo kopiowanymi wpisami i definicjami. Akcje tego typu nie służą plebiscytowi, który ma być namysłem nad językiem, zabawą, a nie walką. Szczególnie w chwili, gdy na ulicy emocje sięgają zenitu.
 
Spewuenić
Choć decyzja w sprawie Julki została podjęta przez niezależną od wydawnictwa kapitułę plebiscytu, naturalną reakcją był napływ głosów krytycznych wobec instytucjonalnego organizatora konkursu. Wyrażają się m.in. w czasowniku spewuenić. Czasownik ten jest utworzony regularnie według wzoru spieprzyć, z częstym przedrostkiem dokonaności s-. Choć nie zgadzamy się z wyrażoną w ten sposób opinią, to doceniamy inwencję słowotwórczą.
 
Marek Łaziński
 
 
 
Dodano: 4.12.2020
 
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego