ODTAJAĆ, ODTAJNIAĆ

ODTAJAĆ, ODTAJNIAĆ
Odtajać może ziemia pokryta śniegiem lub lodem – znaczy to, że śnieg i lód się na niej roztopi. Ponieważ samo tajać znaczy ‛topnieć, rozpuszczać się’, więc słowo odtajać może wydawać się nielogiczne, inaczej niż roztajać, które też jest notowane w słownikach.
Odtajać zostało utworzone na wzór czasownika odmarznąć, w którym cząstka od- występuje w swojej typowej funkcji, wskazując na działanie przeciwne do czegoś, o czym mowa w wyrazie podstawowym. Niejasna budowa słowa odtajać może powodować mylenie go z odtajniać. To ostatnie pochodzi od przymiotnika tajny i znaczy ‛sprawiać, że coś przestaje być tajne’, a cząstka od- ma w nim funkcję podobną jak w odmarzać. W czasownikach odprzymiotnikowych inicjalne od- miewa też przeciwne znaczenie – ‛przywrócić komuś lub czemuś jakąś cechę’, por. odnowić, które nie znaczy ‛sprawić, że coś przestanie być nowe’, ale wręcz przeciwnie.
Mirosław Bańko
 
zgłoś uwagę

Znaleziono w książkach Grupy PWN

Trwa wyszukiwanie...  
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego