to rodzaj narzędzia, które służy badaniu czegoś niedostępnego gołemu oku, badaniu przez wnikanie w badany przedmiot. Zapuszcza się sondę w głębiny morza (sonda głębinowa) lub w żołądek (sonda żołądkowa). Sondą nazywa się również socjologiczne badania opinii publicznej, która tak tylko się może ujawniać.