Słowa mylone

Słowa mylone
Dlaczego dwa słowa – choć do siebie podobne – znaczą zupełnie co innego, a ich zamiana może skutkować w najlepszym razie zabawnym nieporozumieniem. Tutaj zapoznasz się z parami takich właśnie słów, które często mylimy.
 
  • GRAFIK, GRAFIKA
    Grafik i grafika pochodzą od greckiego słowa oznaczającego pisanie. Pierwsze trafiło do polszczyzny prawdopodobnie za pośrednictwem niemieckim, drugie francuskim.
  • INSTRUKTARZ, INSTRUKTAŻ
    Instruktaż to inaczej instruowanie kogoś, udzielanie mu instrukcji, czyli wskazówek. Instruktarz zaś to zbiór instrukcji, zwłaszcza przepisów skarbowych (słowo już przestarzałe).
  • JARZYNA, JEŻYNA
    Jarzyna bierze swą nazwę od przymiotnika jary ‛wiosenny’, dlatego etymologicznie znaczy ‛roślina wiosenna’. Jeżyna zaś nazwę bierze od jeża, którego przypomina kolcami, Nic wspólnego nie ma z nimi imię Jerzy, które tylko dla żartów bywa zestawiane z czasownikiem jeżyć się (np. Jerzy się jeży).
  • KOLARZ, KOLAŻ
    Kolarz bierze swą nazwę od rzeczownika koło, dawnej potocznej nazwy roweru. Podobnie w słowie cyklista – zapożyczonym z francuskiego – widoczny jest ślad późnołacińskiego rzeczownika cyclus ‛okrąg’.
  • KONSERWATORIUM, KONWERSATORIUM
    Konserwatorium to wyższa szkoła muzyczna, konwersatorium to
  • KORD, KORT
    Kord to krótki miecz – słowo pochodzenia tureckiego, ale mające jeszcze starszy rodowód, bo perski. „(...) bylem miał pancerz na grzbiecie, a kord w garści, to i o nic nie dbam” – mówi Zbyszko w Krzyżakach Sienkiewicza. Jest też inny kord, nazwa tkaniny oraz sztucznego włókna stosowanego do wzmacniania opon – ta pochodzi z języka angielskiego.
  • KRZYK, KSZYK
    Krzyk i kszyk mają źródła dźwiękonaśladowcze, ale pierwsze (pochodne od krzyczeć) jest stare, o korzeniach praindoeuropejskich, drugie zaś to
  • KULIG, KULIK
    Kulig, dziś przejażdżka saniami lub orszak złożony z kilkorga sań, to dawny zwyczaj karnawałowy, polegający na objeżdżaniu saniami okolicznych dworów (i opróżnianiu domowych zapasów, zwłaszcza trunków).
  • LAGIER, ŁAGIER
    Lagier to niemiecki obóz koncentracyjny w okresie II wojny światowej, łagier to
  • LĄD, LONT
    Ląd to słowo germańskie, do polszczyzny zapożyczone ze średnio-wysoko-niemieckiego. Lont – też niemieckie, o niepewnym dalszym rodowodzie.
  • LÓD, LUD
    Lód i lud tylko uczeń młodszych klas szkoły podstawowej mógłby zapisać z błędem.
  • ŁĘG, ŁĘK
    Łęg to podmokła łąka, zwykle w dolinie rzeki, a także las rosnący w takim miejscu, łęk zaś to m.in. element siodła, łukowate wygięcie w jego przedniej lub tylnej części. Oba wyrazy są pochodzenia prasłowiańskiego,
  • ŁUG, ŁUK
    Ług to środek piorący znany już starożytnym, wodny roztwór wodorotlenku sodu lub potasu, pozyskiwany z węgla drzewnego. Łuk to broń miotająca strzały, a także zakrzywiona linia, często jako element architektoniczny, por. łuk triumfalny.
  • MAGNES, MAGNEZ
    Magnes to kawałek metalu przyciągający inne metale, magnez zaś to lekki, srebrzystobiały metal, dziś używany w przemyśle lotniczym, a w pionierskich latach fotografii stosowany zamiast lampy błyskowej, gdyż spala się jasnym światłem.
  • MARIASZ, MARIAŻ
    Mariasz i mariaż pochodzą od francuskiego mariage ‛małżeństwo’. Mariasz to dawna gra w karty, a także małżeństwo karciane, czyli król i dama tego samego koloru, w wielu grach układ bardzo pożądany.
  • MASARZ, MASAŻ
    Masarz to właściciel masarni, czyli osoba zajmująca się
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego