myśli wiele owoców, począwszy od filomatów z ich "utopią zakonu", z pragnieniem stworzenia wyspy sprawiedliwych wśród upadłego i ciemnego społeczeństwa. Łączy się to z duchem młodzieńczych, romantycznych, dziewiętnastowiecznych "związków przyjaźni", z buntem przeciw egoistycznym, zaskorupiałym "starym"; klasyczny przykład - &lt;name type="tit"&gt;Oda do młodości&lt;/&gt; Mickiewicza, który tę myśl rozwinął później w &lt;name type="tit"&gt;Księgach pielgrzymstwa&lt;/&gt;: &lt;gap&gt; Gwoli prawdy trzeba powiedzieć, że większość romantyków czuła się pielgrzymami zarówno na ziemi polskiej, jak i na obcej. Filomaci - ci krewni Dobrego Dzikusa w połowie drogi między oświeceniem i romantyzmem - tworzyli swoją wyspę na zasadzie górowania oświatą i moralnością zarówno nad chłopami, jak i ciemną szlachtą.<br>Ale zasadniczy przełom w sposobie