w twórczości literackiej. Po upadku powstania listopadowego i wkroczeniu wojsk rosyjskich do Warszawy autor Ziemiaństwa wyjechał do dziedzicznych Piotrowic i osiadł w nich na stałe. Było to rozstanie z karierą polityczną podyktowane koniecznością, ale też będące w jakimś stopniu rezultatem wewnętrznego wyboru. Sytuacja Koźmiana była bowiem dość trudna i skomplikowana. Jako członek senatu Królestwa, który podpisał – aczkolwiek z niechęcią – akt detronizacji Mikołaja I, pozostawał pod czujną i podejrzliwą obserwacją władz carskich, nie stosujących wprawdzie wobec niego żadnych represji, ale chętnie dopuszczających się najrozmaitszych szykan, dopóki interwencja wpływowego podówczas Wincentego Krasińskiego – członka rosyjskiej Rady Państwa nie położyła im kresu