przy czym Bóg występuje wówczas jako najwyższa wartość przenikająca człowieka doznaniami &lt;foreign&gt;fascinosum&lt;/&gt; i &lt;foreign&gt;tremendum&lt;/&gt;. Tymczasem pedagogika legalistyczna czyni z religii bardzo wiele różnych rzeczy, tylko nie samą religię.<br>Najczęściej zastępuje się religię etyką. Wpaja się wtedy w wychowanka przekonanie, że jego życie etyczne wyczerpuje bez reszty jego potrzebę życia religijnego. Kiedy indziej robi się z religii światopogląd. Przepaja się wtedy pamięć wychowanka tezami filozofii chrześcijańskiej, na-dając mu w ten sposób deistyczną orientację. Czasami jeszcze wpaja się w niego najgorszego gatunku sentymentalizm religijny. Znów w wewnętrznym życiu wychowanka pojawiają się "białe plamy". Pedagogika religijna nie dosięga tam, gdzie sięgać jest jej powołaniem