w formie barykadowych przewrotów. Seria europejskich rewolucji, nazwana malowniczo "Wiosną Ludów", była splotem wydarzeń różnego charakteru, warunkujących się wzajemnie, ale i przeciwdziałających sobie.<br>Sprawa polska miała się znaleźć w samym środku tych zdarzeń; była ona, wedle określenia Marksa, rewolucyjnym składnikiem Prus, Austrii i Rosji. Każde poruszenie w Polsce osłabiało system Świętego Przymierza - i na odwrót, każda rewolucja w Europie zwiększała dla Polaków szanse wyzwolenia. Stąd wyjątkowa zgodność interesów między sprawą rewolucji europejskiej i sprawą polską. Ze zgodności tej zdawali sobie równie dobrze sprawę patrioci polscy, jak i rewolucjoniści w innych krajach oraz przywódcy obozu kontrrewolucyjnego.<br>W oczekiwaniu nowych wstrząsów rewolucyjnych emigracja polska