zahamowany lub wody stagnujące. Występowanie. Omawiane zbiorowiska występują w całej Polsce, z tym, że liczniejsze i lepiej wykształcone są na północy kraju. Zmienność: Ekologiczna. Niezbyt duża. W strefie wpływu klimatu atlantyckiego występują torfowiska bezdrzewne (mszary), a w warunkach klimatu subkontynentalnego i kontynentalnego - torfowiska z udziałem drzew (rojsty). Geograficzna. Dość znaczna. Wyróżnia się grupę zbiorowisk, zarówno torfowiskowych, jak i borowych, występujących wyłącznie w zachodniej Polsce z udziałem wrzośćca (Erica tetralix) i bażyny (Empetrum nigrum); grupę zbiorowisk górskich z charakterystycznym udziałem sosny górskiej (Pinus mugo ssp. rotundata) i bażyny obupłciowej (Empetrum hermaphroditum) oraz grupę zbiorowisk typu subkontynentalnego, najczęściej spotykanych na niżu i wyżynach środkowej