jest implikacją ogólniejszych postaw, a w szczególności aspiracji jednostki. Te zaś kształtują się pod wpływem jej oceny własnej sytuacji i samooceny kształtowanej w związku z konfrontacją z określonymi układami odniesienia porównawczego. Nie są one jednak wybierane przez nią na zasadzie przypadku, lecz wiążą się miedzy innymi z jej postawami i aspiracjami. Trudno zrozumieć złożone procesy społecznego odniesienia jednostek i ich rolę w kształtowaniu aspiracji i zjawisk mobilności, jeśli nie przyjmie się tych podstawowych założeń o istnieniu wielopłaszczyznowych sprzężeń zwrotnych między rozmaitymi aspektami i fazami opisywanych procesów. Można przypuszczać, że przyjęte układy odniesienia oddziałują silnie na aspiracje jednostki, lecz równocześnie jej określone