z głodu. Opór Polaków przeciwko kolektywizacji spowodował, że w drugiej połowie lat trzydziestych władze rozpoczęły masowe wywózki. Do polskich wsi wkraczały oddziały NKWD (Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych, następca Czeka): ludność aresztowano i wrzucano do bydlęcych wagonów, w których pozostawała przez długie tygodnie uciążliwej podróży. Większość wywiezionych trafiła do Kazachstanu: "Dwa baraki tylko tu były. - wspominała mieszkanka Kamyszenki w północnym Kazachstanie - Do każdego po cztery, po pięć rodzin powrzucali. Domy budowali więźnie, a później nasi już. Jak deszcz padał, tak i padał na nas". Żyjących na granicy głodu szykanowała wszechpotężna biurokracja i NKWD za sam fakt bycia Polakiem, a wszelkie próby nielegalnego