łatwiej niż wymyślne figury mowy), ilekroć chcemy dać wyraz swojemu obrzydzeniu ludzkością. Wybuchy takiego obrzydzenia słyszy się szczególnie często z ust twórców deklarujących się jako humaniści. Wierzą oni tak niezachwianie w przyrodzone dobro człowieczej duszy, że wszelkie zetknięcie się z ludzkim złem wywołuje w nich natychmiastowy atak mdłości. Kochaliby ludzkość bezgranicznie, gdyby nie ci wszyscy ludzie. Zamiast - jak chciałby humanista - mieścić w sobie jednakowy, wyrównany pod sznurek zasób dobra, czystości i szlachetności, prawdziwi ludzie okazują się w praktyce denerwująco różni i z niezrozumiałych powodów nie chcą się wyzbyć swoich wadliwych postaw, pospolitych upodobań, niesłusznych zapatrywań. W przypadkach tego rodzaju skatologia służy