czasopism dochodziły do niej z całego Księstwa Poznańskiego mimo barier, rugów, choćby <name type="org">Towarzystwa Przyjaciół Nauk</>. Polska prasa huczała, odpierając zamachy na czytelnictwo i na naukowy warsztat polskości. Polski personel strzegł wartości z narodowych.<br> Czasy międzywojenne, kiedy dyrektorował <name type="person">Antoni Bederski</>, też na początku trudne, gdy bibliotekę przejęło miasto i nadało jej charakter samorządowy, co obaliło dostarczanie obowiązkowych egzemplarzy. Dzięki darom zbiory regionalne jednak rosły, kompletowano czasopisma. Bogactwo biblioteki doszło do 160 tysięcy woluminów.<br> <name type="place">"Polskie Ateny"</>, choć niewielkie, bez ekspansji budowlanej, przetrwały lata okupacji hitlerowskiej Niemcy wywozili cenne starodruki i rękopisy do Berlina. Część zabytkowego księgozbioru ocalała <q>"na emigracji"</> w <name type="place">Obrzycku</>, u <name type="person">Raczyńskiego