do wniosku, że w akcie 'oświecenia' następuje zmiana <br>perspektywy postrzegania rzeczywistości, dzięki której człowiek odkrywa <br>rzeczywistość jako 'absolutnie sprzeczną samotożsamość'. W buddyzmie zen <br>prawdziwość tej wizji jest weryfikowana w doświadczeniu 'oświecenia', <br>dostępnym (przynajmniej teoretycznie) dla każdego. Nishida wybiera jednak <br>drogę filozoficznego opisu, a nie religijnego dyskursu, wychodząc z założenia, iż dogłębna analiza procesu ludzkiego poznania musi prowadzić do tych samych <br>wniosków, co doświadczenie 'oświecenia'. Podkreśla, że 'oświecenie' jako <br>wejrzenie we własną naturę oznacza odkrycie, iż wewnętrzną strukturą <br>rzeczywistości jest 'absolutnie sprzeczna samotożsamość', czyli 'logika paradoksu'.<br>Rozważania Nishidy prowadzą do wniosku, że wypowiedzi mistrzów zen <br>nie są alogiczne (irracjonalne) w tym sensie