wielkie. Sam rządził i to samo nakazał synowi. Po śmierci &lt;name type="person"&gt;Rogera Raczyńskiego&lt;/&gt;, po 1864, aż do końca pierwszej wojny światowej przejęli Niemcy pod swoja kuratelę dzieło Wielkopolanina, pilnowali, by biblioteka nie "demoralizowała polskiej młodzieży, poszły w ruch donosy i inwigilacje, rygory i ograniczenia. A docierały do &lt;q&gt;"wschodniej ściany Luwru"&lt;/&gt; emigracyjne druki mimo rewizji, i &lt;name type="tit"&gt;"Księgi"&lt;/&gt; &lt;name type="person"&gt;Mickiewicza&lt;/&gt; i książki polskie z zakazanych najbardziej. Pogwałcili Prusacy statut zatwierdzony przez ich króla i wprowadzili na członków kuratorium swoich. Kupowali głównie dzieła niemieckie.<br> Pierwszymi bibliotekarzami ustanowił fundator &lt;name type="person"&gt;Łukaszewicza&lt;/&gt;, &lt;name type="person"&gt;Poplińskiego&lt;/&gt;, potem zarządzał &lt;name type="person"&gt;Sosnowski&lt;/&gt; i inni. Było w tym wielkim gmachu dwóch ludzi zatem, bibliotekarz i woźny