redukcyjny) (rys. 1.24) składa się z dwóch ramion zakończonych ostrzami i połączonych ze sobą za pomocą przesuwanej śruby zaciskowej. Zasada posługiwania się cyrklem oparta jest na proporcjonalności odpowiednich boków trójkątów &lt;HI rend="italic"&gt;ABW&lt;/HI&gt; i &lt;HI rend="italic"&gt;abW&lt;/HI&gt;.<br>&lt;HI rend="italic"&gt;Pantograf mechaniczny&lt;/HI&gt; to przyrząd służący do zmiany skali map w sposób mechaniczny. Działa na zasadzie proporcjonalności figur jednokładnych (rys. 1.25). Składa się z czterech ramion połączonych przegubowo w punktach &lt;HI rend="italic"&gt;A&lt;/HI&gt;, &lt;HI rend="italic"&gt;B&lt;/HI&gt;, &lt;HI rend="italic"&gt;C&lt;/HI&gt; i &lt;HI rend="italic"&gt;D&lt;/HI&gt;. Punkt &lt;HI rend="italic"&gt;B&lt;/HI&gt; nazywa się &lt;HI rend="italic"&gt;środkiem jednokładności&lt;/HI&gt;, a proste wychodzące z punktu &lt;HI rend="italic"&gt;B&lt;/HI&gt;, łączące odpowiednie punkty - &lt;HI rend="italic"&gt;promieniami jednokładności&lt;/HI&gt;. Odcinki &lt;HI rend="italic"&gt;BC&lt;/HI&gt; =&lt;HI rend="italic"&gt;AD&lt;/HI&gt; = &lt;hi rend="italic"&gt;CP&lt;/HI&gt; = &lt;HI rend="italic"&gt;l&lt;/HI&gt; są sobie równe, przy czym ramię &lt;HI rend="italic"&gt;AD&lt;/HI&gt; można przesuwać po