Można sobie teraz postawić pytanie, czemu ta dialektyka odpowiada, jeśli rzucić ją na tło współczesnej kultury? Jakim myślom współgra, jakim tendencjom basuje? Problem, którego nie mógł zlekceważyć sam Gombrowicz, ponieważ decydował o miejscu, jakie pisarz miał zająć nie tylko w Polsce, ale i w świecie. Właśnie `a propos Dantego Gombrowicz formułuje swe pytanie najostrzej i najbardziej świadomie. Kiedyś w Argentynie - powiada - zagłębiałem wzrok w świecie badając czy mój Czas mnie utwierdza, czy obala. Przez wiele lat te rekonesansy były pozytywne; i nic tak nie pociesza, jak gdy widzisz, że wszystko, ewolucja gustów, pojęć, obyczajów, technik, jest z tobą w przymierzu, otwiera